جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 160
مقایسه مفاهیم اخلاق (فردی) سور مکی و مدنی
نویسنده:
فاطمه جابریانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
هدف اصلی از انجام این پژوهش مقایسه بین مفاهیم اخلاقی سور مکی و مدنی بر اساس ترتیب نزول به جهت دستیابی به حقانیت قرآن و جهان شمولی آن است. این مقایسه بر روی چهار واژه ی اخلاق فردی انفاق، ایثار، صدق و وفای به عهد صورت گرفت که شیوه‌ی ما بررسی مفاهیم بر اساس ریشه‌ی لغوی آنها بوده، و واژه‌های متقارب المعنی با آنها مد نظر قرار نگرفته است. این مفاهیم از جهات مختلفی چون تعریف، ویژگی‌ها، الفاظ مجاور، عوامل زمینه ساز، موانع مورد بررسی قرار گرفتند. مفهوم انفاق، در مدینه بیشتر وجود داشت اما مباحث اصلی و ریشه‌ای در دو فضا به صورت مشابه پیگیری شده بود. اندک تفاوت موجود به سبب نیاز مخاطبان و در جزئیات می‌باشد. برای مثال در بحث موانع، در مدینه به نفاق اشاره شده که در مکه مشاهده نمی‌شود. دلیل این امر پیدایش پدیده نفاق در مدینه است. تعریف، عامل ایجاد کننده و جزای ایثار در مکه و مدینه مقایسه شده است. تعریف آن در مکه و مدینه به معنی ترجیح امری بر امر دیگر است. ایمان عاملی است که در هر دو محیط فرد را به انتخاب درست رهنمون می‌کند. جزای انتخاب اشتباه در سور مکی، جهنم و جزای انتخاب درست در مدینه رستگاری است. مفهوم دیگر صدق است که در مکه و مدینه دارای معانی عامی فراتر از راستگویی است و شامل صداقت در رفتار نیز می شود. در مکه و مدینه پیامبرانی به عنوان الگوی صدق معرفی شده و در آیات دیگر ویژگی‌های صادقان بیان شده است. در نهایت در دو فضا به پاداش صادقان اشاره شده است. مفهوم وفای به عهد در مکه و مدینه به معنای به اتمام رساندن عهد و پیمان می‌‌باشد. در آیات مکی وفای به عهد مخاطب عام و در آیات مدنی علاوه بر عمومیت، مخاطب خاص نیز دارند. وفای به عهد در دو فضا دارای دستاورهایی است که در مکه به ترتیب نزول، به یاد بودن نعمت خداوند و اجرای وصیت ایشان، و در مدینه موجبات محبت، اجر و رستگاری عظیم را فراهم می آورد. نتایج پژوهش حاکی از این است که این مفاهیم اخلاقی در سور مکی و مدنی به طور یکسان بیان شده است و اندک تفاوت موجود بسیار جزئی و از آن جهت است که مسائل اخلاقی در مکه پایه گذاری و خط مشی و کلیاتش ابلاغ شده اما در مدینه آیات با تفصیل بیشتری می آیند. سیر ابلاغ آیات مکی و مدنی به مخاطبان وابسته به ظرف زمان و مکان نبوده است.
انسان کامل از دیدگاه امام سجاد (ع) در دعای مکارم الاخلاق
نویسنده:
فاطمه قنبریان گلیردی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
توجه به انسان و شناسایی اوصاف و ویژگی های انسان کامل همیشه مورد توجه مذاهب ، مکاتب و فرهنگ های گوناگون بوده و هست، عامل این گرایش نیزهمان میل به کمال است که ریشه در ذات آدمی دارد و انسان را به سوی کمال می کشاند. در این بین اسلام به عنوان یک مکتب توحیدی از لابه لای آیات قرآن و سنت معصومین(ع) به معرفی انسان کامل می پردازد، دعای شریف مکارم الاخلاق امام سجاد(ع) نیز به عنوان سنت معصوم (ع) بیان کننده بسیاری از اوصاف و ویژگی های انسان کامل و ایده آل اسلامی است. این پژوهش با روش توصیفی– تحلیلی بعد از بیان مقدمه ای کوتاه از مفهوم انسان کامل و ترسیم شرایط و اوضاع سیاسی زمانامام علی بن الحسین(ع)، به بررسی ویژگی های انسان کامل در این دعای عظیم الشأن پرداخته و اصول اعتقادی ، فضایل و رذایل اخلاقی و هم چنین رابطه و تعامل او را با دشمنان و بدخواهانش به تصویر کشیده است.
نقش باور به معاد در اصلاح روابط اجتماعی بر اساس آموزه‌های نهج البلاغه
نویسنده:
شبنم نیری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
باور به معاد در اصلاح و ساماندهی اخلاق و رفتار انسانها در تمامی عرصه های زندگی نقش‌آفرینی می‌کند و بدین وسیله انسان، نتایج اصلاح صحیح اعمال خود را با آباد شدن دنیا و آخرتش به دست خواهد آورد. معاد از اصول اسلام است و یک مسلمان باید به آن ایمان داشته باشد و چون مربوط به افعال انسان نیست و از اصول اعتقادی می‌باشد، تقلید در آن صحیح نیست و شخص باید صحت اعتقاد خود را به طور یقینی به دست آورد. دلایل اثبات معادشامل: برهان فطری، حب به بقا، عدل و حکمت الهی وهدفدار بودن خلقت میباشد.اعتقاد به معاد و قیامت، بعد از اعتقاد به توحید، مهم ترین مسئل? دینی و اسلامی است. ایمان به معاد و روز قیامت به اضافه ایمان به خدا ومبدا عالم وجود، حد فاصل بین الاهیان و مادیان است. ایمان به روز قیامت، بدون اینکه شخص قیامت را باور کرده باشد، فایده ندارد.باور توحیدی مستحکم، اعتقاد به قیامت و حسابرسی الهی و اعتقاد به اینکه انسان بازخورد تمام اعمالش را خواهد دید، از لوازم و عوامل باور به معاد محسوب می‌شوند. باور به معاد موجب اصلاح روابط و رفتار انسانها در زمینه‌های مختلف زندگی می‌شود.موانع شکل‌گیری باور معاد در حیطه‌های مختلف همچون:گریز از مسئولیت، باور نکردن قدرت و علم خداوند، میل به آزادی نامحدود، قدرت طلبی و مال‌دوستی ظهور پیدا می‌کند.آثار و نتایج باور معاد در زمینه‌های مختلف خود را نشان می‌دهد:امنیت اجتماعی واقتصادی را موجب می‌شود و زمینه را برای تحقق عدالت در جامعه فراهم می‌کند،اعتمادو روابط عاطفی وحس مسئولیت رامیان تک تک افراد جامعه به نحو احسنت پایه‌ریزی می‌کند و موجبات رشد و آرامش درآن جامعه فراهم می‌شود و بنیان خانواده مستحکم می‌گردد، همچنین در خانواده‌هایی که التزام عملی به اعتقادات و عبادات وجود دارد آرامش روانی، نورانیت درونی و اخلاقی، امیدواری، پیشرفت مادی و معنوی و حس وظیفه‌شناسی نسبت به دیگران بسیار بالاست.
آثار دنیوی ایمان به معاد در نهج البلاغه و شروح آن
نویسنده:
ابوالفضل امیدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در معنا و مفهوم « ایمان » شاخص قلبی بودن و توام با عمل بودن از اهمیت والایی برخوردار است. لذا باید در نظر داشت که صرف ایمان ظاهری به معاد، مستلزم آثار مثبت اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی نمی‌باشد. گاهی پیش می‌آید که افراد، علی رغم ایمان به معاد، نسبت به آن دچار غفلت و فراموشی می‌شوند که این مساله ایجاب می‌کند که با موانع یاد معاد مقابله شود. برخی از مهم ترین موانع یاد معاد: آرزوهای طولانی، غفلت، دنیاگرایی و... می‌باشد؛ اما در مقابل، شاخص هایی نیز وجود دارد که می-توان با در نظر گرفتن آنها، همواره به یاد معاد بود؛ از جمله: پرداخت زکات، اقامه‌ی نماز، زنده نگه داشتن یاد مرگ، عبرت از تاریخ، و عقل و... در میان مفاهیم معنوی، هیچ کدام به میزان ایمان به معاد نمی-تواند در سامان دادن جامعه و افراد در ابعاد مختلف، مثمر ثمر واقع شود؛ زیرا خود مفهوم ایمان به خداوند نیز در اثر ترس از عقوبت در سرای آخرت، منجر به آثار مثبت می‌گردد. ایمان به معاد، دارای آثار مثبت فراوانی در عرصه‌های مختلف می‌باشد؛ در بعد فرهنگی: تقویت روحیه‌ی دین پروری، توبه و استغفار از گناهان، عمل‌گرایی به قرآن، دوری از کارهای حرام، تعدیل شهوت و... در بعد اقتصادی: از بین رفتن فاصله‌ی طبقاتی، امنیت اقتصادی، عدم مال دوستی، تقسیم عادلانه‌ی بیت المال، پرهیز از خیانت اقتصادی، توجه به کسب روزی حلال و... در بعد اجتماعی: امتیاز ندادن به خویشاوندان، کوشا بودن در اجرای عدالت، خیر خواهی برای دیگران، همیاری اجتماعی و کمک رساندن به دیگران، و...
باز مرجعیت باورها و ارزش‌های جاهلی در سه دهه اول پس از رحلت رسول خدا (صلي‌الله عليه و آله و سلم)
نویسنده:
زهره محلوجی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
رسول خدا(صلی الله علیه وآله وسلم)درجامعه ای به رسالت مبعوث شدکه باورها وارزشهای مخالف عقل و فطرت وبرگرفته ازجهل برآن حاکم بود. قریش با استفاده ازاین باورها وارزشها مرجعیت جامعه رااز آن خودکرده بود. قریش با معیار قراردادن دو ارزش حسب و نسب وثروت نظام اجتماعی دور از عدالتی را اداره می کرد. رسول خد(صلی الله علیه وآله وسلم)اماموریت یافتند تا باورها وارزش های جاهلی را اصلاح کند ونوع اسلامی آن را جایگزین نماید.این امر باایستادگی قریش که درحال ازدست دادن قدرت ومرجعیت خود بود مواجه شد. سرانجام اقدامات رسول خدا(صلی الله علیه وآله وسلم)با بهره گیری ازدو ابزارقرآن وسیرت نیکو موثر افتاد وقریش تسلیم شدواسلام را درظاهرپذیرفت. این تسلیم قریش نوید بخش فروپاشی نظام باورها وارزشهای جاهلی بود.لیکن پس ازرحلت رسول خدا(صلی الله علیه وآله وسلم)برخی باورها وارزشهای جاهلی رنگ اسلامی گرفته واحیا شدند. به دنبال آن گروه قریش که ازاین پس جناح قدرت طلب آن بنی امیه بود،فعالیت خودرابرای رسیدن به مرجعیت آغاز کردوطولی نکشید که قدرت را ازآن خود نمود.سوال اصلی این پژوهش این است که چرا برخی باورها وارزشهای جاهلی پس ازمدتی درجامعه مطرح شده وزمینه احیای مرجعیت قریش رافراهم آوردند؟در پاسخ به این سوال چارچوب مفهومی جامعه شناسانه مورد نظر قرار گرفت .بر این اساس داده های تاریخی سه دوره تاریخی(پیش از اسلام،عصر رسول خدا(صلی الله علیه وآله وسلم)سه دهه پس ازرحلت ایشان مورد واکاوی قرارگرفت.نتیجه به دست آمده این بود که قرار گرفتن حکومت دردست افرادی ناشایست مغرض،وجود رسوبات باورها وارزشهای جاهلی درجامعه،عناصر تحول نپذیرفته فرصت طلب همراه با اشتغال مسلمانان به فتوح زمینه بازگشت برخی ازباورها وارزشهای جاهلی فراهم کرد و به قرار گرفتن قدرت دردست گروه مرجع پیش از اسلام انجامید.
ارتجاع از دیدگاه قرآن و سنت
نویسنده:
میرزامحمد فلاح‌زاده
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
ارتجاع و واپس گرایی یکی از خطراتی است که هر انقلاب ارزشی را تهدید می کند. انقلاب بزرگ پیامبر خاتم(ص) که با تعالیم آسمانی دین اسلام صورت گرفت از این خطر در امان نبود. از آن جا که قرآن کتاب هدایت است ، بارها مسلمانان را از پیروی از شیطان، اهل کتاب، کافران و منافقان برحذر داشته؛ نسبت به شخص گرایی، نافرمانی از پیامبر(ص) و تفرقه و اختلاف هشدار داده و به استبدال و جایگزینی قومی دیگر تهدید نموده است.اما علی رغم این هشدارها، به علت وجود عوامل ارتجاع مانند نفاق، دنیا طلبی و بی تفاوتی مردم، جامعه اسلامی بعد از پیامبر(ص) دچار ارتجاع شد.راه کارهای مبارزه با حرکت ارتجاعی عبارتند از : افزایش اگاهی و بصیرت مردم، تقویت ایمان و معنویت در جامعه، صبر و استقامت در صراط مستقیم و حرکت تکاملی فرد و جامعه، امر به معروف و نهی از منکر و تقویت حفاظ تولی و تبری.
تبیین و بررسی ویژگی‌های روان‌شناختی و اخلاقی خرافه باوران از دیدگاه آیات و روایات
نویسنده:
علی حاجوی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
خرافات شامل باورها و رفتارهایی هستند که پشتوانۀ علمی، عقلی و دینی ندارند؛ ولی عدّه‌ای از افراد به آنها معتقد و پایبندند. خرافات در طول تاریخ بشر، افکار انسان های زیادی را به انحراف کشانده و تبعات شوم فراوانی را بر جای گذاشته اند. این پژوهش در پی راهیابی به اصلی‌ترین علل و عوامل گرایش افراد به خرافات است که در آن، با شیوة تطبیقی و تحلیلی، از منابع معتبر اسلامی و روان شناختی استفاده شده است. نتیجه ای که از این پژوهش به دست می آید، این است که مهمترین علل و عوامل گرایش اشخاص به خرافات را باید در درون افراد و خلق و خو و زمینه‌های روان شناختی آنان جستجو کرد. این عوامل، شامل جهل و نادانی، تقلید کورکورانه، ترس و اضطراب، پیشداوری ها و ... می باشد. در قرآن کریم و روایات اسلامی، نقاط آسیب پذیر بشر در مقابل خرافات و انحرافات مورد عنایت قرار گرفته و راه کارهای مناسبی جهت مقابله با آنها ارائه شده است که از جمله آنها می توان به موارد ذیل اشاره کرد: دعوت به ایمان و تقوا، تحصیل معرفت، تاکید بر برهان طلبی، مبارزه با تقلیدهای کورکورانه و...
بررسی عوامل اجتماعی موثر بر میزان تقدیرگرایی (مطالعه ای در شهر فردوس)
نویسنده:
محمد رفیعی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
موضوع این پایان نامه که تحقیقی در حوزه جامعه شناسی فرهنگ است ، سعی در مطالعه یکی از باورهای اجتماعی دارد . سوال اصلی این تحقیق این است که چه عوامل اجتماعی زمینه ساز پذیرش باورهای تقدیرگرا می شود ؟ اهمیت این موضوع را در حوزه توسعه و تغییرات اجتماعی در جامعه می توان دانست . چرا که بر اساس تئور ی راجرز و تحقیقات اجتماعی در ایران باورهای تقدیر گرا مسبب عدم توسعه و تغییرات اجتماعی در جامعه می گردد. تقدیرگرایی در واقع اعتقاد به سرنوشتی از پیش محتوم و باور به تعیین آن توسط نیروی ماورالطبیعه ‌ و قبول عدم امکان دخالت در تغییر آن است . لذا برای باورهایی از قبیل شانس و اقبال، ذات و سرشت، روزی از پیش تعیین شده ، قضا و قدر و سرنوشت ، چشم زخم ، عنوان کلی تقدیرگرایی انتخاب نمودیم و سپس سعی نمودیم تا آن را در ارتباط با عوامل اجتماعی قراردهیم . باالهام از پارادیم واقعیت اجتماعی به مطالعه تاثیر خانواده ، مذهب ، محیط زندگی، پایگاه اجتماعی - و اقتصادی بر میزان تقدیرگرایی پرداختیم .روش تحقیق پایان نامه پیمایشی و ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه است . حجم نمونه 246نفر از دانش آموزان دبیرستانهای شهر فردوس در سال 1382 انتخاب گردید . نتایج تحقیق نشان می دهد بین متغیرهای ساخت مقتدرانه خانواده، میزان دینداری ، پایگاه اجتماعی - اقتصادی و جنسیت با میزان تقدیرگرایی رابطه وجود دارد .
تحلیل و بررسی شخصیت زن در سیره و سخن امام علی (ع)
نویسنده:
مژگان براتی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
تعابیری که در منقولات تاریخی از امام علی(ع) به چشم می‌خورد برخی به توصیف زن می‌پردازد و برخی دیگر حاوی فرمان‌های ویژه‌ای است در باب تعامل مردان با زنان از قبیل پرهیز از مشورت با زنان، پرهیز از اطاعت زنان و غیره و دسته سوم حقوق زنان را تبیین می‌کند اینها و مانند آن از دوره‌های نخستین ذهن شارحان نهج‌البلاغه و متفکران را به خود مشغول داشته که با آن چه باید کرد؟ در یک نگاه کلی سه گروه به تبیین این سخنان پرداخته اند:1ـ گروهی این سخنان را مبنای زن‌شناسی و تعامل با زنان قرار داده و به تبیین و دفاع پرداخته‌اند.2ـ گروه دیگر این سخنان را ستمی بر زن و ظلمی در حق او تلقی کرده که البته شرایط تاریخی آن را باعث شده است اینان جنگ جمل را بیشتر سبب صدور این سخنان دانسته‌اند و گفته‌اند این رای شخص امام علی(ع) است که نمی‌تواند مبنای احکام شرعی زن قرار گیرد.3ـ گروه آخر به تاویل و توجیه این سخنان دست زده‌اند اینان از یک سو پذیرش ظاهر این سخنان و نسبت دادنش را به امام روا ندانسته و از دیگر سو آن حضرت را والاتر از آن می‌دانند که بر موجودی خواه زن یا مرد ستم روا دارد و ناعادلانه بر کسی بتازد. از این رو به بررسی و تاویل و توجیه این کلمات اقدام کرده‌اند.بعد از بیان این دیدگاهها ما معتقدیم که برای نشان دادن دیدگاه حضرت نسبت به زن توجه به سخنان آن حضرت آن هم فقط در نهج‌البلاغه صحیح نیست و نباید از سیره رفتاری ایشان غافل شد به این دلیل که ممکن است که سیره رفتاری ایشان بعضی از اقوال را نفی کند باید این دو بخش با هم در نظر گرفته و ما در این رساله بر آن هستیم که از طریق اقوال و سیره حضرت به بینش صحیحی از شخصیت زن برسیم.
سیمای انسان در مثنوی‌های سنایی غزنوی
نویسنده:
بهنام فتحی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
موضوع تحقیق حاضر، انسان در مثنوی‌های سنایی است. برای این منظور، به بررسیِ انسانِ موجود در عصر سنایی، ویژگی‌هایِ اخلاقی، عرفانی و دینی و نیازهایِ انسان آرمانی، در حدیقه‌الحقیقه و مثنوی-های دیگر سنایی پرداخته‌ایم. در بخش اجتماعی و انتقادی، ویژگی‌های مثبت و منفیِ انسانِ عصر سنایی در قالبِ گروه‌های مختلف انسانی، نظیر طبیبان، منجّمان، خویشان، صوفیان، فقیهان و ... بحث و بررسی شده است. در بخش اخلاقی، از خصایصِ ویژه‌ای سخن گفته‌ایم که آدمی بدون آنها تحت هر شرایطی، با حیوان و حتی سایر موجودات، تفاوتی ندارد. نظیر عدالت، علم، احسان، ایثار، تواضع، قناعت و ... . همچنین از برخی رذایل مانند ظلم، جهل، بُخل، خشم و شهوت، هوی و هوس و ...سخنی به میان آمده است که انسان باید از آن ها مبرّا باشد. در بخش بعدی، ویژگی‌های انسان را از بُعدِ عرفانی با ورود به مباحثِ مقامات، احوال، هفت وادی عشق و پاره‌ای دیگر از اندیشه‌های عرفانی سنایی در حدیقه و مثنوی‌های او بررسی نموده‌ایم. در بخش آخر با طرح مباحثی چون: ضرورتِ ایمان آوردن و اطاعتِ آدمی از قرآن، رسول اکرم (ص)، تحقیق در دین، احساسِ تکلیف، اجرای فرایض و پرهیز از حرام، انجامِ عملِ صالح و ... به بررسیِ انسان از منظرِ دین پرداخته‌ایم. نتیجه آنکه آدمی آن نیست که تنها به ادایِ واجبات قیام نماید و یا به کسبِ علم و معرفتِ خالی روی بیاورد، بلکه باید به اخلاقِ خدایی آراسته گردد و به مرتبه‌ای برسد که پیوسته و بی‌اختیار، از وی نیکی و راحت به هم‌نوعانش ریزان باشد و بدون مزد و منّت به همه نیکی نماید و راستی و نیکی ذاتیِ او گردد.
  • تعداد رکورد ها : 160