جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 1310
مضامین عرفانی در سروده های ابو مدین مغربی
نویسنده:
سیدمهدی مسبوق , شهرام دلشاد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان ,
چکیده :
عرفان و ادبیات عرفانی در اندلس اسلامی گسترش فوق العاده ای داشت و شاعران و نویسندگان بسیاری در اندلس پدیدار شدند و آثاری در زمینه تصوف به جای گذاشتند که معمولا با نوآوری هایی در صورت و معنا همراه بوده است. بررسی تصوف اسلامی در اندلس ما را با نحله های مهم فکری ای آشنا می کند که برای فهم تصوف اسلامی بسیار کارساز است. از میان شاخه های ادبیات عرفانی در اندلس، شعر رشد قابل ملاحظه ای داشت و شاعران پرشماری پدید آمدند که بیش تر آنان در ایران ناشناخته مانده اند. از آن جمله است شاعر و عارف بزرگ سده ششم، ابو مدین مغربی که اشعار نغز و شیوایی در مضامین بلند عرفانی و آموزه های عرفان نظری و عملی سروده است. در این پژوهش می کوشیم بارزترین مضامین عرفانی اشعار این شاعر عارف را با روش توصیفی - تحلیلی مورد بررسی و تحلیل قرار دهیم.
صفحات :
از صفحه 53 تا 78
انسان آرمانی در اندیشه عطار نیشابوری با رویکرد به عرفان اسلامی
نویسنده:
شهین قاسمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان ,
چکیده :
در آثار عارفان بزرگ، هدف نهایی از ارائه داستان ها و تمثیلات چیزی جز بیان و توجیه صفات ارزشمند انسان کامل نیست. عارفان بزرگ به درستی انسان را «عالم اکبر» می دانند، عالمی که خداوند در سرنوشت او استعدادهای شگفت به ودیعت نهاده است. انسان می تواند به مدد اراده و کوشش خویش راه تکامل وعروج معنوی را طی کند. عطار به عنوان یکی از قله های رفیع عرفان اسلامی، محور آثار خویش را انسان و سعادت او قرار داده و همواره در سراسر مثنوی هایش سیر ترقی انسان را تا مرتبه کمال و رسیدن به مرحله انسان کامل به تصویر کشیده است. آثار عطار همانند بسیاری از شعرای پارسی گوی دیگر سرشار از مضامینی است که می توان سیمای انسان آرمانی را از طریق آن ترسیم نمود. بررسی اشعار عطار نشان می دهد که آثار او آکنده از مفاهیم مذهبی و عرفانی است که می توان با بررسی آن مفاهیم دیدگاه عطار درباره انسان آرمانی را استنباط کرد. در این مقاله برآنیم با بررسی مفهوم انسان آرمانی و جایگاه آن در اشعار و اندیشه هایشبه آن پی ببریم.
صفحات :
از صفحه 79 تا 107
وحدت وجود: تجربه، تعبیر، تمثیل
نویسنده:
قاسم کاکایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
نظریه وحدت وجود همواره به عنوان امری تناقض آمیز و محتوی پارادوکس های بسیار تلقی شده است. ولی عرفا مدعی اند که همین امر متناقض نما را تجربه و شهود کرده اند. اما آیا ایشان توان آن را داشته اند که این امر را برای دیگران تبیین و یا تعبیر نمایند؟ این مقاله بر آن است تا نشان دهد که نظریه وحدت وجود را نمی توان تعبیر عقلانی و فلسفی کرد و عرفا ناچارند که این نقیصه را با تمثیل جبران نمایند. در این مقاله ابتدا نسبت بین تجربه و تعبیر وحدت وجود بررسی و سپس علت بیان ناپذیری تجربه عرفانی ذکر شده است. آنگاه تناسب تجربه عرفانی با عالم خیال بیان گشته و سرانجام چند تمثیل معروف که عرفا در مورد وحدت وجود بکار برده اند، بررسی و تحلیل شده است.
صفحات :
از صفحه 79 تا 112
کاوشی در باب مشرب فکری ابن ‌عربی
نویسنده:
قاسم کاکایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
ابن عربی بدون شک، یکی از بزرگترین متفکران تاریخ اندیشه‌ بشری است؛ اما مشرب فکری او و اینکه اساسا وی را در کدام نحله فکری باید قرار داد مورد چند و چون فراوان قرار گرفته است. عده‌ای او را پدر عرفان نظری شمرده‌اند و جمعی به علت آنکه دست به نظام پردازی زده‌ است وی را از متصوفه ندانسته بلکه او را فاقد تجربه عرفانی پنداشته‌اند. این مقاله بر آن است تا با رجوع مستقیم به آثار خود ابن ‌عربی، اثبات نماید که وی یک صوفی تمام عیار است و هیچ میانه‌ای با فلسفه و یا فیلسوفان ندارد.
صفحات :
از صفحه 115 تا 140
رمزگشایی زن در غزلیات عرفانی ابن عربی
نویسنده:
سیمین ولوی ,حمید عابدی فیروزجایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان ,
چکیده :
مقاله حاضر به بیان شیوه به کارگیری رمز زن در غزلیات عرفانی ابن عربی می پردازد. ابن عربی بنیانگذار سبک جدیدی در عرفان نظری است که در لابلای آثارش مشهود است. او به ویژه در غزلیات عرفانی خود که دیوان ترجمان الاشواق را به آن اختصاص داده است با استفاده از عبارات ویژه غزل مادی در پی بیان اشاراتی است که رنگ و بوی الهی و عرفانی تام دارد. اساس کار او در غزلیات عرفانی بسط تفکر «وحدت وجود» است. در این جستار با ذکر مقدماتی درباره عرفان ابن عربی و چارچوب فکری او به رموزی اشاره خواهد شد که اساس کار او را در غزلیات عرفانی شکل می دهد.
صفحات :
از صفحه 101 تا 133
حقیّت خداوند در نظر ابن‌ سینا و تأثیر آن بر نظریه وحدت وجود در ملاصدرا
نویسنده:
محمود زراعت پیشه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
بحث «وحدت وجود» در عرفان و فلسفه اسلامی به‌عنوان بحثی پرمناقشه شناخته می‌شود. این بحث در حکمت متعالیه که محل تلاقی جریانات فکری پیش از خود بوده، نیز به‌گونه‌ای جلوه‌گر شده است. یکی از پرسش‌های اساسی مطرح در این زمینه چگونگی راه‌ یافتن این بحث به فلسفه اسلامی است؛ پرسشی که در این مقاله برآنیم تا پاسخش را در بحثی نزد ابن‌سینا بیابیم که می‌توان آن را «حقیّت خدا» (انتساب حق به خدا) نامید. چنین به‌نظر می‌رسد که گرایش‌های قرآنی فیلسوفان اسلامی که بر طرح و بسط این بحث (حقیّت خدا) نزد آن‌ها اثرگذار بوده، باعث به‌وجود آمدن بحث تقابل «حق» و «باطل» در فلسفه اسلامی شده است؛ بحثی که بعدها با عنوان تقابل «وجود» و «عدم» پی گرفته شده است. سرانجام، تقابل حق و باطل در فلسفه اسلامی از نگرشی انحصارگرایانه در انتساب حق، به‌معنای وجود، به خدا سر درآورده و در پایان به نسخه‌ای تلطیف‌شده از نظریه وحدت وجود نزد ملاصدرا ختم شده است.
صفحات :
از صفحه 25 تا 42
نفس الرحمن در عرفان ابن عربی
نویسنده:
عباسی فاطمه, شمس محمدجواد
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
چکیده :
یکی از دیدگاه های شیخ محی الدین بن عربی در «فصوص الحکم و فتوحات المکیه»، نحوه تطبیق نفس الرحمان با نفس الانسان است. بنابراین لازم است اوصاف و ویژگی ها و مشابهات و مناسبات بین نفس الانسان با نفس الرحمان بررسی شود. به دنبال این بررسی، معنای عمیق این سخن که «انسان بر صورت رحمان خلق شده» معلوم خواهد شد. یکی از مسائل مهم در اندیشه ابن عربی رابطه میان حق و خلق است، که ابن عربی ترجیح می دهد این مساله پیچیده را از راه تشبیه و تمثیل و با استفاده از کلمات دشوار مجازی، مانند تجلی در آینه و تخلل و سریان در عالم، و تاثیر و تصرف و از این قبیل توضیح دهد. حق، وجودی حقیقی داردکه فی ذاته است؛ و اعیان ممکنات وجودی اضافی دارند که در اصل سریان وجود حق است و این وجود نسبت به خداوند به مثابه سایه ای است که بر موجودات می افتد و او با اسم «ظاهر» به آنان هستی اعطا می کند. پس عالم، سایه است اگر از حیث عِینش و باطنش و جوهر مقومش لحاظ شود؛ جوهر مقوم عالم همان نفس الرحمان است که صورت های هستی از اوج تا فرود، در آن شکفته می شود؛ زیرا نفس الرحمان، بالقوه، صور همه موجودات است، همان گونه که نفس انسان بالقوه همه حروف و کلماتی است که از آن بر می آید. خدا به واسطه نفس الرحمان است که اسماء را از حالت غیب آنها توسع می بخشد. او با این حرکت، اسماء را به حال رهایی آورده و تسکین می دهد که حال ایجاد و رحمان است. حرکتی که برانگیخته از عشق ایجادی است. مفهوم عشق و محبت، وابسته به مفهوم تجلی الهی است و این مفهوم به نوبه خود (گذرگاهی از غیب به شهود)، رهایی و خلاصی اسماء از کرب است که در «نفس رحمان» متجلی می شود.
بررسی دیدگاه ابن عربی و عطار در مساله فنا و بقا
نویسنده:
بختیار مریم
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
فنا و بقا از بهترین مراحل سیر و سلوک عرفانی است که در اکثر آثار شعرا و عرفا به گونه های مختلف تبیین شده است. در این میان محیی الدین ابن عربی و عطار از جمله نویسندگان و شاعرانی هستند که این موضوع را به گونه ای صریح در آثارشان منعکس کرده اند. حاصل این تحقیق این است که در نزد ابن عربی فنا امری نسبی است. «فنا» نیست شدن از مرتبه ناقص است که ملازم با بقا در مرتبه کامل است. بنابراین چیزی که فانی می شود غیر حق است و آنچه باقی می ماند تجلی حق است. وی فنا و بقا را جز نسبت هایی که به حق و خلق اضافه شده اند نمی داند؛ یعنی فنا را نسبت انسان به عالم و ماسوی الله و بقا را نسبت انسان به حق می داند و این موضوع را مرتبط با اعیان ثابته دانسته و در نهایت با تبیین مساله بقا موضوع را به وحدت وجود ربط می دهد. اما در نظر عطار؛ فنا، قطع تعلقات دنیوی و اخروی، جانبازی در راه معشوق و غیبت از خلق می باشد و هر دو آن ها قایل به این مساله اند که فنا دارای سه مرتبه است و ... عطار نیز مساله فنا را چون ابن عربی به وحدت وجود ربط موضوعی می دهد.
بررسی نقش خیال در سلوک معرفتی ابن عربی
نویسنده:
عناقه عبدالرحیم, محمودیان حمید, خالقی نجمه
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
چکیده :
ابن عربی معتقد است در انسان نیروی ادراک کننده دیگری غیر از عقل یافت می شود که عرصه فعالیت این نیرو، پهنه «خیال» است که در آن، جمع میان اضداد پدیدار می شود؛ زیرا نزد حس و عقل جمع میان دو ضد، ممتنع است. عالم خیال نزدیک ترین دلالت به حق است، زیرا حضرت حق، اول است و آخر، ظاهر است و باطن، لذا عارف جز از راه جمع کردن میان دو ضد، شناخته نمی شود. ابن عربی، خیال را منزل الفت جامع میان حق و خلق و همان صورتی می داند که انسان بر آن آفریده شده است و این آگاهی را نیرومندترین آگاهی می داند که به وسیله آن عارف و احدیت حق را در کثرت خلق، ادارک می کند.ابن عربی معتقد است خیال، تنها آنچه را دارای صورت محسوس یا مرکب از اجزاء محسوس است و توسط قوه مصوره ترکیب می شود، نگه می دارد و از این رهگذر صورتی را به دست می دهد که در حس موجود نیست، اما برای بیننده محسوس است. وی در نظریه عرفانی خویش، از عالم خیال به عنوان طریق معرفت الله نام می برد. همچنین در نظر شیخ اکبر، عنصر خیال حلقه واسطه بین وجودشناسی و معرفت شناسی به شمار می رود. چرا که در قوس نزول ازآنجا که معانی در عالم خیال تجسد می یابند و گونه یی دیگر از هستی را برخوردار می شوند و در قوس صعود نیز اجساد تروح یافته و لباس دیگری از هستی را می پوشند. این خیال است که در هر دو حوزه، به شناخت آنها نائل خواهد شد. علاوه بر این، شناخت صحیح از عالم و خداوند تنها در گرو کارکرد خیال می باشد و کمیت عقل در نظر وی در هر دو حوزه لنگ است.
وحدت وجود و وحدت شهود در عرفان اسلامی
نویسنده:
حمید محمودیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
یكی از مباحث كليدی در عرفان اسلامی، بحث وحـدت وجـود و وحـدت شـهود اسـت. همواره بين پژوهشگران حوزه عرفان اين نزاع مطرح بوده كه آيا آن دو واقعاً دو مفهـوم مجـزّا هستند و يا دو عنوان برای يك مفهومند و نزاع و مشاجره بين مدافعان آن دولفظی است. هيمنه و جايگاه سترگ محی الدين ابن عربی باعث شد كه تئوری «وحدت وجـود» وی تـا مـدتهـا بلامنازع باشد به گونه ای كه اكثريت عارفان پس از او بيشتر به تبيين نظريـه او مـی پردازنـد تـا ارائه نظريه ای جديد. در اين ميان جسارت شيخ علاءالدولـه سـمنانی و طـرح نظريـه وحـدت شهود قابل تأمل است. در اين مقاله ابتدا به مفهـوم شناسـی واژگـان كليـدی در زمينـه تحقيـق پرداخته می شود و پس از روشن شدن مفاهيم، پيشينه نزاع ارائه می گردد.
صفحات :
از صفحه 37 تا 67
  • تعداد رکورد ها : 1310