جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این مقاله به شرح و تفسیر اوصاف و ویژگى هاى شیعیان واقعى در کلام معصومان علیهم السلام مى پردازد. ازجمله مهم ترین ویژگى که مى توان به واسطه آن شیعیان واقعى را شناخت، رسیدگى آنان به یکدیگر، به ویژه توجه شیعیان به فقرا و رسیدگى به آنان است. همچنین از دیگر ویژگى هاى شیعیان اینکه به قدر نیاز و ضرورى از دنیا بهره مى گیرند. از آنجاکه بندگان خالص خدا، قیامت را باور دارند و نگران فرجام خویش در قیامت هستند، سخت به عبادت و بندگى خدا مشغولند و همه همت آنان فراهم سازى توشه براى آخرت است. نیمه هاى شب سر به آستان ربوبى مى سایند و از ترس عذاب اخروى، زارى مى کنند. گویا مست و مدهوشند که این امر ناشى از باور به آخرت و فرجام قیامت است. البته، شیعیان واقعى همواره قدرشناس نعمت هاى بیکرانى هستند که خداى متعال به ایشان ارزانى داشته است.

این پژوهش با عنوان«شاخصه های دینداری در روایات» با رویکرد درون دینی به ارایه ویژگیها و نشانه هایی می پردازد که یک فرد مؤمن و معتقد به اسلام باید آنها را دارا باشد. لذا برای رسیدن به این مقصود با تکیه بر منابع حدیثی شیعه و اهل سنت در چهار فصل تدوین شده است: 1 کلیات: که در آن علاوه بر تبیین مسأله و پیشنة بحث به تحلیل واژگان کلیدی تحقیق می پردازد. 2 چگونگی استخراج شاخصه ها از روایات: که در آن مفاهیم اصلی دینداری کلید واژه های استخراج مؤلفه ها و نیز معیارهای رتبه بندی مورد بررسی قرار گرفته است. 3 استخراج شاخصه ها از روایات: که در آن روایات مربوط به شاخصه ها و ارکان چهار واژه(اسلام، ایمان، دین، شیعه) جمع آوری و دسته بندی شده است. 4 تحلیل و استنتاج که در آن با ارائه جدولهای که ماحصل چهار بخش فصل سوم می باشد، تحلیلی از داده ها بر پایه تکرار مؤلفه ها بدست می دهد و در نهایت به تشریح مهمترین مؤلفه ها به ترتیب حاصله در دو حوزه زندگی فردی و اجتماعی می پردازد. در فصل سوم رساله پس از بررسی کتاب های حدیثی 322 حدیث جمع آوری شد که 42 روایت در ذیل واژة اسلام، 166 روایت در ذیل واژه ایمان، و 83 روایت مربوط به دین و 31 روایت اختصاص به شیعه دارد. از مجموع این روایات 63 شاخص استخراج شد که از بین آنها بر اساس معیارهای رتبه بندی 16 شاخص ایجابی در رتبه اول و 11 مورد در رتبه دوم و 18 شاخص در رده سوم و مابقی در رتبه چهارم قرار گرفت. همچنین 2 شاخص سلبی در ردیف اول و 10 مورد در ردیف سوم و 29 مورد در ردیف چهارم قرار گرفت. شایان ذکر است که از 63 شاخص، 35 مورد مربوط به زندگی فردی و 28 شاخص مربوط به زندگی اجتماعی می باشد. چنان که از 16 شاخص هایی رتبه اول 9 مورد مربوط به زندگی اجتماعی می باشد.

دین بعنوان سنت و روشی که خداوند برای انسان و به منظور نیل به سعادت دنیا و آخرت تشریع نموده است از جامعیتی به وسعت تمامی ابعاد انسان برخوردار می باشد و هر آنچه را که انسان به آن نیازمند است در برمی دارد و از بیان هیچ چیز فروگذار نکرده است و این انسان است که با اختیار خود و حسن انتخاب خویش دین را بعنوان الگوی زندگی برمی گزیند و آن را در تمامی حوزه های زندگی خویش جاری می سازد و این تطبیق کنش و منش با دین، همان«دینداری» نامیده می شود که برای آن شاخصها و ملاکهایی می توان ذکر نمود تا انسان دینداری خویش را با آن ملاکها بسنجد و در جهت کمال و رفع نقایص برآید، از این رو در این رساله سعی شده است پس از بیان معنای لغوی و اصطلاحی دین و اثبات ضرورت آن در حیات بشری، به بررسی رویکرد دین حول سه محور اعتقادات، اخلاق و اعمال پرداخته شود و در هر یک از این محورها به دیدگاههای قرآن به عنوان منشور آخرین شریعت الهی، اشاره شده است و پس از آن در فصل پایانی کتاب به بررسی«اخلاص» که شاخص اصلی دینداری می باشد در سه حوزه«اخلاص در نیت» «اخلاص در فکر» و«اخلاص در عمل» پرداخته شده است و در انتها به شاخصهای ملموسی در زمینه ارتباط انسان با خدا(عبادات) و ارتباط انسان با خود(شخصیت فردی اخلاقی)، ارتباط انسان با دیگران(رفتارهای اجتماعی) اشاره شده است.

دین‌داری سازه‌ای چند بعدی است و به همین دلیل دین‌پژوهان در مطالعات سنجش دین‌داری، الگوهای گوناگونی ارائه کرده‌‌اند. بر این اساس، تحقیق حاضر با ابتناء بر الگویی بومی، کوشیده است تصویری اجمالی از وضعیت دین‌‌داری جوانان ساکن شهر قم ترسیم نماید. این تحقیق با استفاده از روش پیمایش بر روی نمونه‌‌ای 600 نفری از جوانان 15 تا 30 سال ساکن شهر قم اجرا و اطلاعات مورد نیاز تحقیق با ابزار پرسش‌نامه و با بهره‌‌گیری از روش نمونه‌گیری ترکیبی(میدانی و خوشه‌ای چندمرحله‌ای متناسب با حجم (PPS)) از افراد نمونه گردآوری شده است. بر اساس یافته‌‌های تحقیق در میان ابعاد سه‌‌گانه دین‌داری، اعتقادات دینی از بیش‌‌ترین میزان التزام در بین جوانان پاسخ‌‌گو برخوردار است. پس از آن، به ترتیب التزام به عبادات واجب دینی، احکام فردی، احکام جمعی، اخلاق دینی و نشانه‌‌های دین‌‌داری در مراتب بعدی قرار می‌‌گیرند. در مجموع، نتایج به دست آمده نشانگر التزام نسبتاً بالای پاسخ‌گویان به اعتقادات دینی، اخلاق و تکالیف فردی و در مقابل التزام نسبتاً پایین آنها به عبادت جمعی، احکام سیاسی، تعظیم شعائر دینی و مشارکت دینی است.

«سبک زندگی» از اصطلاحات نسبتاً جدید علمی است که با رویکردهای گوناگونی تعریف شده است. به نظر می رسد، بهترین و جامع ترین آنها، رویکرد دین شناسانه است. بر اساس این رویکرد سبک زندگی، مجموعه ای از رفتارهای سازمان یافته است که متأثر از باورها و ارزش های پذیرفته شده، و همچنین متناسب با امیال و خواسته های فردی و شرایط اجتماعی، وجهة غالب رفتاری یک فرد یا گروهی از افراد شده اند. سبک زندگی جنبة بیانگرانه و نمادین دارد. نمود خارجی هویت باطنی و ابعاد ناپیدای هویت فردی و جمعی است. بر این اساس، می توان از سبک زندگی به عنوان شاخصی برای سنجش کیفیت ایمان افراد و جوامع استفاده کرد. این حقیقت در آیات و روایات فراوانی مورد تأکید قرار گرفته است. ناهماهنگی میان ایمان و سبک زندگی افراد و یا تفاوت سبک های زندگی علی رغم وحدت باورها و ارزش ها، علل و عوامل مختلفی دارد: ذومراتب بودن ایمان، تنوع غرایز و امیال و تأثیرگذاری آنها در گزینش های افراد، تأثیرپذیری سبک زندگی از شرایط اقلیمی و اجتماعی و یا فقدان نهادهای اجتماعی متناسب با باورها و ارزش ها، بخشی از این عوامل اند.

تجربه دینی به عنوان یکی از موضوعات مورد توجه دین پژوهان، پیشینه کلامی و زمینه های اجتماعی روشنی در غرب و در مسیحیت دارد و روند فزونی گرفتنِ توجهات به سوی آن نیز، کاملاً قابل درک و ردیابی است. اما نضج و نمو آن در ایران همچون بسیاری از مفاهیم و مقولات دیگر، از روندی طبیعی برخوردار نبوده، بلکه از طریق تأملات صِرف آکادمیک و تبادلات روشنفکرانه به وقوع پیوسته است. این مقاله، بی آن که قصد ارزشیابی کلامیِ این مفهوم با نظر به آموزه های اسلامی را داشته باشد، تلاش دارد تا با اشاره به برخی از ریشه های کلامی و عقبه های تاریخی _ اجتماعیِ آن در غرب، توجه متألهین و فلاسفه دین از یک سو و روان شناسان و جامعه شناسان دین را از سوی دیگر، به لزوم بذل احتیاط و دقت نظر هر چه بیشتر در تشخیص و تدقیق مفهومی و تعیین جایگاه و مرتبت حقیقی آن در دین و نسبتش با دینداری جلب نماید

در این تحقیق تلاش شده تا نقش انحصاری تشیع در رشد فرهنگ و تمدن و حتی جلوه های مادی ایران زمین در قرن گذشته به تصویر کشیده شود و نشان دهد که چگونه مذهب تشیع توانسته فرهنگی تمدن ساز را در این مرز و بوم رشد دهد و خصوصاً با هجوم فرهنگ غرب این مذهب بیشتر کارایی خود را نشان داد و جنبشهای اجتماعی معاصر نشانگر اوج هجوم استعمار و همچنین اوج بالندگی و مقاومت فرهنگ تشیع میباشند. در این منازعات نه تنها خطرات احتمالی هجوم بیگانه دفع میگردد بلکه عناصر دینی فرهنگ ایرانی رشد کرده و بارورتر شده و عناصر غیر دینی آن کم رنگ شده و حتی در بعض موارد جای خود را به عناصر دینی داده است. تاکنون این سیر به انقلاب اسلامی ختم شده و در ادامه به حکومت آرمانی امام زمان(عج) ختم خواهد شد.

هدف از پژوهش بررسی رابطه بین دینداری با اختلالات روانی دانشجویان دانشگاه آزاد خرم آباد می باشد. نمونه تحقیق 179 نفر از دانشجویان می باشد که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزارهای تحقیق مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه های دینداری و سلامت روانی می باشد.روشهای آماری همبستگی و رگرسیون چندگانه برای بررسی ارتباط بین متغیرهای پیش بینی و ملاک مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که روابط معنی داری بین دینداری و اختلالات روانی وجود دارد.علاوه بر آن نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان دادند که بعد اعتقادی و مناسکی دینداری بیشترین نقش را در تعیین اختلالات روانی برخوردارند.

هدف این تحقیق بررسی رابطه دین داری با میزان شادمانی در بین دانشجویان است. برای انجام تحقیق حاضر، تعداد 756 دانشجو به روش نمونه گیری خوشه ای مرحله ای از بین دانشجویان دانشگاه های آزاد اسلامی منطقه دو انتخاب شدند. سپس مقیاس عمل به باورهای دینی (معبد) و پرسش نامه شادمانی آکسفورد درباره آنها اجرا شد. پس از جمع آوری داده ها، فرضیه های تحقیق با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و آزمون t آزموده شدند. نتیجه نشان داد که بین دین داری و میزان شادمانی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد (P

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین دین داری والدین با خشونت فرزندان پسر دبیرستانی انجام شده است. این پیمایش با استفاده از ابزار پرسش نامه روی 385 نفر از دانش آموزان پسر دبیرستان­های شهر یزد که با روش خوشه­ای چند مرحله­ای انتخاب شده اند، صورت یافته است.همان طور که نتایج نشان داده است، بین دین داری والدین و خشونت فرزندان رابطه منفی و معناداری وجود داشته و هر چه دین داری والدین بالاتر رفته، خشونت فرزندان کاهش یافته است. میزان این همبستگی در مورد رابطه دین داری پدر با خشونت فرزند معنادارتر بوده است. بنابراین، تقویت باورهای دینی در والدین میتواند نقش مؤثری در کاهش رفتارهای انحرافی، چون خشونت ایفا کند.