جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

دکارت مبانی اصلی اندیشه مدرن را پایه-گذاری کرد. گادامر در مقام منتقد اندیشه مدرن، طبیعتا به فلسفه دکارت رویکرد انتقادی دارد. بسیاری از مضامین فلسفه گادامر بدون التفات به این نکته قابل فهم نیست. معرفت‌شناسی دکارت منشاء پیدایشِ ایده عقل مطلق و در عین حال بشری‌ای در تاریخ فلسفه مدرن است که از چشم‌انداز آن می‌توان به معرفت و حقیقت همه‌شمول و یقینی دست یافت. اندیشه‌های گادامر در باب فهم و حقیقت به طور مستقیم به این رویکرد دکارتی در معرفت‌شناسی مدرن انتقاد دارد. انتقاد گادامر به رویکرد دکارتی معرفت‌شناسی مدرن، مبانی اصلی اندیشه دکارت را هدف قرار می‌دهد؛ از جمله مفهوم عقل مطلق، مبناگرایی، معرفت یقینی، و رد اعتبار سنت. در اینجا رویکرد انتقادی گادامر به این مضامین دکارتی را مطالعه می‌کنیم و سپس سعی خواهیم کرد گادامر را در برابر مساله‌ی دکارتی اعتبار و توجیه معرفت‌شناختی قرار دهیم و پاسخ ماخوذ از آثار او را بررسی کنیم.

یکی از کهن‌ترین نظریه‌ها دربارۀ سرشت هنر، نظریۀ «تقلید» (هنر به‌منزلۀ تقلید طبیعت) است. نخستین‌بار افلاطون مبانی نظری این نظریه را ازحیث فلسفی بررسی کرد. آنچه در موضع افلاطونی درخصوص ماهیت میمه‌سیس محوریت دارد، فاصلۀ وجودی میان اصل و روگرفت است. این رویکرد در تاریخ فلسفه موجب واکنش‌های متفاوتی شده است. هانس گئورگ گادامر در دورۀ معاصر، به‌تأسی از مبانی هرمنوتیک فلسفی خودش به ارزیابی مسئلۀ میمه‌سیس و رویکرد افلاطونی پرداخته است. او برخلاف افلاطون، حیث وجودی و معرفتیِ روگرفت را در نسبت با اصل در مرتبۀ نازلی قرار نمی‌دهد؛ بلکه به‌باور او، خودِ روگرفت ازحیث «سرشاری و فزونی در وجود» و بازنمایی «معنا» می‌تواند نقش اصل را بازی کند. برپایۀ این نگرش، ما به‌جای اینکه روگرفت را براساس اصل بسنجیم، این خود روگرفت است که می‌تواند بینش ما را نسبت به اصل (یا واقعیت) و حتی خودمان هم متحول سازد. براین‌اساس، اثر هنری، حتی اگر روگرفت چیزی هم باشد، باز می‌تواند موجب «بازشناسی» شود. در نوشتار حاضر ضمن شرح موضع ضدافلاطونیِ گادامر درخصوص رابطۀ اصل و روگرفت در حوزۀ هنر، با تکیه بر برخی از آثار مرتبط او، به ارزیابی نگرش او پرداخته می‌شود و نشان داده می‌شود که او باوجود تأکیدش بر نقش مستقلِ روگرفت، گهگاهی ناخواسته به همان موضع افلاطونی بازمی‌گردد.

ترجمه ماشینی: هانس گئورگ گادامر (متولد 1900) به طور گسترده ای به عنوان نماینده برجسته هرمنوتیک فلسفی شناخته می شود. مقالات این مجموعه به بررسی زندگینامه گادامر، هسته نظریه هرمنوتیک، و اهمیت کار او برای اخلاق، زیبایی شناسی، علوم اجتماعی و الهیات می پردازد. آنها تصاحب او از هگل، هایدگر و یونانیان و رابطه او با مدرنیته، نظریه انتقادی و پساساختارگرایی را در نظر می گیرند. خوانندگان جدید این Companion را راحت ترین و در دسترس ترین راهنمای گادامر در حال حاضر در دسترس خواهند یافت. دانش آموزان و متخصصان پیشرفته چشم اندازی از پیشرفت های اخیر در تفسیر گادامر پیدا خواهند کرد.

ترجمه ماشینی: این کتاب شامل مهمترین مقالات فیلسوف معاصر گادامر در تفسیر پدیده های هنر و زیبایی است. در این مقالات، او بحران آگاهی زیبایی‌شناختی از خود بیگانه‌شده را برای ما آشکار می‌سازد، که هنر را به‌عنوان شکل زیبایی‌شناختی منزوی و مستقل از سایر اشکال زندگی انسانی ما می‌بیند. بنابراین، گادامر می‌کوشد تا آگاهی زیبایی‌شناختی ما را بازسازی کند و حقیقت زیبایی در هنر را که جدا از اشکال زندگی انسانی ما قابل درک نیست، برای ما آشکار کند. از این رو، این کتاب شایسته توجه دست اندرکاران امور هنری در سطح خلاق، انتقادی یا نظری است.

ترجمه ماشینی : این پایان‌نامه شرحی از روش‌های مختلفی ارائه می‌کند که در آن مدل‌های به‌طور فرضی ایده‌آلیستی و استعلایی اجتماعی، که رابطه سوژه با سایر انسان‌ها را در شناخت خود موضوع پایه‌گذاری می‌کردند، رد و جایگزین شدند. کنار گذاشتن این گزارش منجر به مدل‌های متنوعی از اجتماعی شد که از سوژه به‌عنوان زمینه‌ی اجتماعی بودن فاصله گرفتند و زمینه‌هایی را خارج از موضوع مطرح کردند. هانس گئورگ گادامر، امانوئل لویناس، فرانتس روزنزوایگ و دیتریش بونهوفر مواضع بدیلی را در طول طیفی از مدل‌های اجتماعی نشان می‌دهند که مفهوم ایده‌آلیستی اجتماعی را رد می‌کنند. برهان محوری این رساله مدعی است که پاسخ‌ها به ایده‌آلیسم و مدل‌های استعلایی جامعه‌گرایی در نهایت به یک هستی‌شناسی ناکافی ایراد می‌گیرند که اجتماعی بودن (و همچنین تمام واقعیت) را در شناخت سوژه قرار می‌دهد. هستی شناسی مدل استعلایی موضوع را در ابتدا بی ارتباط با موضوعات دیگر قرار می دهد، به طوری که اولین حرکت در ارتباط آنها با یکدیگر باید معرفت شناختی باشد. رابطه اجتماعی مبتنی بر درک شناختی سوژه است. هر یک از متفکرانی که من بررسی می‌کنم، این مسئله را مشکل اصلی ایده‌آلیسم معرفی می‌کنند. با این حال، راه حل آنها برای این مشکل متفاوت است. راه‌حل‌های متفاوت گادامر، لویناس، روزنزوایگ و بونهوفر را می‌توان به‌عنوان اشغال موقعیت‌های نمایندگی متفاوت در طول یک پیوستار شناسایی کرد که آن را «مقیاس زمینه‌های اجتماعی» نامید. آنچه من در اینجا ارائه می‌دهم توپوگرافی پاسخ‌ها به مدل ایده‌آلیستی اجتماعی است. زمینه هستی‌شناختی جامعه‌شناسی، به‌جای سوژه بودن، به‌عنوان موقعیت گفت‌وگو (گادامر)، چهره دیگری (لویناس)، یا وحی الهی (روزنزوایگ و بونهوفر) مطرح می‌شود. در هر یک از این مدل‌های جایگزین، می‌بینیم که سوژه به جای خودمختاری، مشروط است، جامعه‌پذیری از طریق زمانمندی و زبان وضع می‌شود، و جامعه‌گرایی اصولاً یک رابطه هنجاری است تا یک رابطه معرفت‌شناختی. پس داستانی که از تحلیل من بیرون می‌آید، توپوگرافی غنی‌تری از پاسخ‌ها به ایده‌آلیسم نسبت به آنچه که تاکنون ترسیم شده است، است. پاسخ‌هایی که توسط گادامر، لویناس، روزنزوایگ و بونهوفر ارائه می‌شوند، هر کدام یک هستی‌شناسی جایگزین را ارائه می‌کنند که هر مدل مناسبی از جامعه‌گرایی باید بر آن تکیه کند. در حالی که گزارش من از طیف پاسخ‌های هستی‌شناختی به جامعه‌گرایی ایده‌آلیستی ادعای جامعی ندارد، اما توپوگرافی بهتری از حوزه پاسخ‌ها نسبت به آنچه تاکنون در مطالعات مدل‌های اجتماعی در قرن بیستم ارائه شده بود، ارائه می‌دهد. در نهایت، این پایان نامه مرکزیت ارائه یک هستی شناسی جایگزین برای ایده آلیسم را در این پروژه ها نشان می دهد. به دور از رد کلی هستی‌شناسی یا صرفاً ارائه بازنگری‌های اخلاقی در نظم اجتماعی موجود، هر یک از چهره‌هایی که در این مطالعه بررسی می‌کنم، با بیان دیدگاه هستی‌شناختی تازه‌ای که می‌تواند از زندگی اجتماعی حمایت کند، زمینه‌ی اجتماعی بودن را به‌طور بنیادی بازبینی می‌کند.