جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

مبانی عقلی تناسخ ملکوتی در حکمت متعالیه

نویسنده:

معصومه شیخ الاسلامی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

ملاصدرا , علوم انسانی , تناسخ , حکمت متعالیه , تناسخ , تناسخ ملکوتی , تناسخ ملکی

چکیده :

چکیدهتناسخ اصطلاحی در فلسفه ، کلام و عرفان به معنای انتقال نفس از بدنی به بدن دیگر است که به دو نوع ملکی و ملکوتی تقسیم می شود.تناسخ ملکوتی عبارتند از؛ انتقال نفس از بدن دنیوی به بدن اخروی که متناسب با ملکاتی است که نفس در دنیا کسب کرده است . رساله ی حاضر در صدد بررسی و تبیین مبانی عقلانی این نوع تناسخ از دیدگاه حکمت متعالیه است. چنانکه از تعریف بر می آید در بحث تناسخ ملکوتی دو مسئله اساسی مطرح است؛ اول، کیفیت انتقال نفس از بدن دنیوی به بدن اخروی یاهمان کیفیت تحقق تناسخ ملکوتی . مسئله ی دوم کیفیت شکل گیری بدن مثالی‌است که نفس به آن منتقل می شود درباره ی مسئله ی اول باید گفت مقصود از انتقال، در حقیقت، تحول جوهری نفس در مرتبه‌ی مثالی خود است، نه جدایی از بدن دنیوی و پیوستن به بدن اخروی. اصول عقلانی در تبیین این مسئله اصالت وجود ، تشکیک وجود، حرکت جوهری و قیام صدوری صور ادراکی به نفس است که در نتیجه آن می توان گفت؛ آن بدن مثالی در برزخ یا در آخرت که نفس به آن تعلق می گیرد ساخته ی خود نفس و از منشآت نفس و قائم به اوست همانند قیام فعل به فاعلش و نیز چون تصرف در بدن ، تمام حقیقت و ماهیت نفس است ، نفسی که با بدن مادی ارتباطی تصرفی و تدبیری داشته با بدن مثالی، ارتباط ایجادی خواهد داشت. اما اینکه این بدن مثالی چگونه مطابق اعمال، نیات و مکتسبات وجودی فرد شکل می گیرد، مسئله ای است که با اصولی چون تجرد نفس در مرتبه خیال ، توانایی آن بر ساخت صور و ابدان ، اتحاد عاقل و معقول و امکان سیر نفس در عوالم سه گانه. قابل تبیین است . بر اساس اصل اتحاد عاقل و معقول ، تمامی مکتسبات انسان در زندگی دنیا اعم از علوم، نیات، عقاید، اعمال و ملکات با نفس او اتحاد یافته و موجب قبض، بسط یا اشتداد وجودی نفس می گردد و نحوه وجود آن را تعیین می کند.در دیدگاه صدرا همانگونه که وجود ذو مراتب است،نفس نیز سه مرتبه مادی ، مثالی و عقلی دارد که باتوجه به ترفع و تنزل خود با اختیار و عملکردش، در آن صقع وجودی حضور می‌یابد و احکام خاص آن رتبه را می پذیرد. تمامی قوایی که در مرتبه ی مادی نفس است در مراتب مثالی و عقلی با وجود جمعی و بسیط موجود است در نتیجه انسان در مرتبه مثالی و عقلی خود، دارای تمامی قوای جسمانی است که با صورت گری قوه ی خیال مطابق اعمال، ملکات و نیات خود در دار دنیا ساخته می شود و تغییر می یابد. این تغییر یا همان انتقال پیوسته و متصل نفس از نوعی به نوع دیگر همان تناسخ است که بارها در زندگی انسان اتفاق می افتد .کلید واژه گان : تناسخ ، تناسخ ملکی، تناسخ ملکوتی، نفس، حکمت متعالیه، ملاصدرا

مشخصات اثر

عنوان :

در کتابى خواندم که برخى دانشمندان توانسته اند ثابت کنند روح یک انسان (قبل از تولدش)، متعلّق به یک انسان دیگر بوده است و حتّى روانشناسان توانسته اند با روش هیپنوتیسم، این فرضیه را آزمایش و تجربه کنند . آیا میتوان به این امور و عقاید اطمینان کرد؟ آیا در روایات اسلامى نیز به این موضوع (تسلسل روح) اشاره شده است؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

پاسخ : یکى از مباحث دشوار علمى، مسئله «تناسخ» است. تناسخ دو قسم است: 1 . تناسخ مُلکى؛ به این معنا که نفس آدمى با رها کردن بدن مادى خود، به بدن مادى دیگرى وارد شود. 2 . تناسخ ملکوتى؛ به این معنا که نفس با عقاید، اندیشه ها، نیت ها، گفتارها و کردارهاى خ بیشتر ...

مشخصات اثر

عنوان :

تحلیل مبانی متافیزیکی ملاصدرا در ابطال تناسخ مُلکی

نویسنده:

زهرا کاشانیها

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

حرکت جوهری , ملاصدرا , تناسخ , تناسخ ملکی , تناسخ ملکوتی , تناسخ , تناسخ , حرکت جوهری , تناسخ , تناسخ ملکوتی , تناسخ ملکی

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

تناسخ یکی از نظریه های رقیب معاد است. این عقیده در طول تاریخ با اشکال و اطوار متنوع مطرح بوده است. ملاصدرا با استناد به مبانی هستی شناختی و انسان شناختی خود نخست به مفهوم سازی دربارة تناسخ پرداخته است و به مفاهیمی چون تناسخ باطل و تناسخ حق می رسد؛ تناسخ باطل همان تناسخ مُلکی و تناسخ حق، تناسخ ملکوتی است و سپس با تکیه بر نگرش وجودی اش، تناسخ مُلکی را ابطال و تناسخ ملکوتی را اثبات می کند. سؤال اصلی این جستار این است: ملاصدرا چگونه تناسخ مُلکی را ابطال کرد؟ و نتیجة بحث عبارت است از اینکه ملاصدرا بر پایة مبانی هستی شناختی مثل اصالت وجود، وحدت تشکیکی، اشتداد، تضعف و مبانی انسان شناختی همانند حدوث جسمانی نفس و بقای روحانی آن به ابطال تناسخ مُلکی می پردازد.

مشخصات اثر

عنوان :

تناسخ و معاد جسمانی؛ سنخیت یا غیریت؟

نویسنده:

محمدحسین فاریاب

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

معاد جسمانی , معاد روحانی , تناسخ , تناسخ ملکی , تناسخ ملکوتی , جسم برزخی , تناسخ , معاد روحانی , تناسخ ملکوتی , تناسخ ملکی , معاد جسمانی

چکیده :

تناسخ، از جمله مسائلی است که از دیرباز مورد توجه اندیشمندان مختلف با قومیت ها و آیین های گوناگون بوده است. از سوی دیگر، معاد جسمانی از جمله آموزه هایی است که نصوص قرآنی بر آن دلالتی آشکار داشته و همواره مورد اعتقاد مسلمانان بوده است. با وجود این، آموزة معاد جسمانی همواره انتقادات جدی به خود دیده که یکی از آنها مساوق بودن با تناسخ است که باور عمومی بر استحالة آن استوار است.آنچه در این نوشتار می آید، تبیین رابطة میان تناسخ و معاد جسمانی به جسم عنصری از دیدگاه فیلسوفان و متکلمان، و آن گاه ارائة دیدگاه برگزیده از سوی نویسنده است. بر اساس مهم ترین یافته های این پژوهش، از دیدگاه ابن سینا و ملّاصدرا معاد جسمانی به جسم عنصری، مصداق تناسخ است. با این حال، متکلمان به دلیل نگاه خاص خود به تناسخ، چنین سنخیتی را برنمی تابند.

مشخصات اثر

عنوان :

اسلام و التناسخ

نویسنده:

حسین یوسف مکی عاملی

نوع منبع :

کتاب

منابع دیجیتالی :

فهرست معرفی کتاب

وضعیت نشر :

بیروت - لبنان: دار الزهراء,

کلیدواژه‌های اصلی :

تناسخ , 13. علم کلام

کلیدواژه‌های فرعی :

تناسخ , زندگی پس از مرگ , انتقال روح انسان به جسد دیگر , تناسخ باطل , معاد شناسی(کلام اسلامی ذیل فرجام شناسی) , احکام تناسخ , تناسخ نزولی , ابطال تناسخ , مسخ , حیات اخروی , تناسخ ملکی ,

چکیده :

کتاب «الاسلام و التناسخ» تالیف حسین یوسف مکی عاملی، پیرامون یکی از موضوعات حیات پس از مرگ یعنی تناسخ نگارش یافته است. مولف در ابتدای کتاب خود در رابطه با تطور مسئله تناسخ و انواع آن در تاریخ تفکر بشری در قبل و زمان اسلام سخن گفته و در ادامه موضوعاتی مانند: اقسام تناسخ، قائلین به تناسخ، تفاوت مسخ و تناسخ، بطلان تناسخ در نزد عموم مسلمین و دیگر مباحث مرتبط را مورد بررسی قرار داده است.

مشخصات اثر

عنوان :

نقد و بررسی دلایل مشائیان بر ابطال تناسخ

نویسنده:

محمد تقی یوسفی

نوع منبع :

مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

تناسخ از دیدگاه شیخ اشراق

نویسنده:

محمدتقی یوسفی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

تناسخ , تناسخ ملکی , تناسخ ملکوتی , تناسخ نزولی , تناسخ صعودی , مسخ , تناسخ , تناسخ صعودی , تناسخ نزولی , رسخ , فسخ , مسخ , فسخ , تناسخ متشابه , رسخ , تناسخ , تناسخ ملکوتی , تناسخ ملکی , تناسخ نزولی , مسخ

چکیده :

«تناسخ» آموزه ای است که از دیرباز فکر اندیشمندان را به خود معطوف داشته؛ بحثی که در علم النفس فلسفی از جایگاه ویژه ای برخوردار است، به گونه ای که هم در فلسفه نفس بازتاب های در خور توجهی دارد و هم در دیگر مباحث فلسفی. علاوه بر این، نمی توان از بازتاب های کلامی آن نیز غافل شد. از این رو، اندیشمندان مسلمان به فراخور توان فکری خویش، به بررسی آن پرداخته اند و غالبا به امتناع عقلی آن گرایش نشان داده اند. در این میان، شیخ اشراق به گونه ای دیگر سخن گفته است. در این مقاله، تلاش شده است تا دیدگاه ایشان با توجه به آثار وی تبیین شود؛ در این زمینه، ابتدا تاریخچه آموزه تناسخ، گرایش های گوناگون در این باره، اصطلاحات تناسخ و انواع آن و مبانی تناسخ و مبانی انکار آن، بررسی شده و در ادامه، تبیین دقیقی از دیدگاه ایشان ارایه گردیده است. در پایان، دلایل عقلی و نقلی طرفین - البته بر اساس آثار شیخ اشراق - ارایه شده است.

مشخصات اثر

از :	{0}
پست الکترونیک :	{1}
تلفن :	{2}
دورنگار :	{3}
Aaddress :	{4}
متن :	{5}

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ورود

ثبت نام

در تلگرام به ما بپیوندید