جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

امام خمینی به عنوان معمار و ایدئولوژیک انقلاب اسلامی، بنیانگذار دیدگاهی نوین در باب روابط دین و دولت است. از نظرگاه ایشان، دین نه به عنوان امری صرفا فردی و خصوصی که به عنوان نظامی متکامل و مترقی و دربردارندۀ نگرشی جامع نسبت به مسائل سیاسی، اجتماعی و اقتصادی است که می تواند علاوه بر تقنین قوانین الهی، نسبت به تنفیذ و اجرای حدود و احکام اسلامی در جامعه نیز اقدام نماید.

اسلام، دینی اجتماعی است و بر خلاف آنان که دم از جدایی دین از سیاست می زنند، دین در متن اجتماع است و برای بهبود وضع جامعه، صاحب نظریه، فکر و روش خاصی است. در این رساله، خصوصیت های کلیدی جامعه صالح و راهکارهای نیل به آن از دیدگاه قرآن مورد بررسی قرار می گیرد. پایان نامه حاضر، در دو بخش تنظیم شده است: در بخش اول، ویژگی های جامعه صالح قرآنی بررسی می شود که عبارت اند از: خدامحوری، عدالت، مودّت و همدلی، احسان و نیکی، آرامش و امنیت، و استقلال و خوداتکایی. و در بخش دوم، راهکارها و روش های اصلاح جامعه در قرآن مورد بررسی واقع می گردد و بدین جهت، این مباحث ارائه می شود: روش تعلیم و تربیت، اهمیت خانواده و تعیین نقش آن در تحقق جامعه مطلوب، راه های مراقبت از سلامت جامعه (پیشگیری، امر به معروف و نهی از منکر، حدود و تعزیرات، جهاد دفاعی و مبارزه، تولّی و تبری)، تحکیم روابط اجتماعی، تأثیر رفاه و عدالت اجتماعی، تأثیر شعائر الهی، و حاکمیت صالحان

اندیشمندان و علمای اسلام به پیوستگی دو حوزه دین و سیاست معتقدند؛ چرا که سیاست به عنوان وسیله ای برای تحقق بخشیدن به اهداف متعالی دین، ارتباط عمیق و خدشه ناپذیری با آن دارد. سخنان امام علی (ع) در سراسر نهج البلاغه نیز حاوی این مطلب است که ایشان، سیاست اصلی حکومت خویش را بر مبنای عدالت اجتماعی، اقتصادی و احیای ارزش های دینی و اخلاقی بنا نهاد و حاکمیت را نه سلطه گری که مسوولیت و امانت الهی می دید. وحدت و یکپارچگی امت اسلام نزد امیر مومنان (ع)، از جایگاه و اهمیت ویژه ای برخوردار است تا آنجا که پس از 25 سال، باز هم به سکوت خود ادامه می دهد و جهت جلوگیری از تفرقه، رنجش خاطر خویش را همچون استخوانی در گلو تحمل می نماید. در حکومت داری ایشان مباحثی چون اقامه مساوات و عدالت، صداقت و صراحت و عدم استبداد نسبت به مردم، بسیار مهم تلقی می شد. سایر جنبه های ارتباط دین و سیاست، در شخصیت ایشان به عنوان «حاکم جامعه اسلامی» نمایان می شود که در سه بخش سیره اخلاقی، اجتماعی و سیاسی به آن پرداخته شده است. نگرش دینی به کلیه مسائل از جمله سیاست، رنگ و بوی دینی می بخشد. نهج البلاغه -که بیانگر احوال و سخنان گرانمایه امام علی (ع) است- سرشار از مطالبی است که نشان دهنده آمیختگی دین و سیاست می باشد و نمود آشکار آن در شخصیت و سیره عملی مولای متقیان مبین آن است که ایشان در کوچک ترین مساله زمامداری، با مسامحه برخورد نکرد و از سیاست به عنوان ابزاری جهت نیل به اهداف دین مبین اسلام بهره گرفت.