جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

روش تربیتی یادآوری نعمت‏ها

نویسنده:

هادی حسینخانی نایینی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه متنی

کلیدواژه‌های اصلی :

نعمت , شکر , تذکر , یادآوری نعمت‏ها

چکیده :

مشکلات انسان همیشه ناشی از ندانستن نیست، بلکه در موارد بسیاری ناشی از غفلت، فراموشی و بی‏توجهی است. بنابراین، یکی از وظایف مربّی تذکر و غفلت‏زدایی از متربّی است و باید با یادآوری آنچه متربّی می‏داند، زمینه رفع مشکلات او را فراهم سازد. یکی از ابعاد تذکر، یادآوری نعمت‏های الهی است. هدف پژوهش حاضر آن است که ابعاد گوناگون روش تربیتی یادآوری نعمت‏ها مانند اهمیت، انواع و آثار و نتایج آن را مورد بررسی قرار دهد. این تحقیق توصیفی بوده و به روش کتابخانه‏ای انجام شده است و از آن حاصل می‏شود که مربّی آگاه باید با استفاده از شیوه‏های گفتاری، نوشتاری و رفتاری، متربّی خود را متذکر انواع نعمت‏های ظاهری و باطنی پروردگار نماید. آثار و نتایج این روش سودمند تربیتی فراوان است که از جمله آنها می‏توان به حمد و شکرگزاری خداوند، عشق و محبت به او، عبادت، تقوا، بازگشت به مسیر صحیح، امیدواری و فلاح و رستگاری اشاره کرد.

مشخصات اثر

عنوان :

شکوفایی معرفت توحیدی عالم ذر در دنیا بر اساس روایات

نویسنده:

علی موسوی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

میثاق , معرفت توحیدی , فطرت(کلام) , تذکر , عالم ذَر‌‌

چکیده :

معرفت ما به خداوند متعال، ریشه در عوالم قبل از این دنیا دارد و آیات و روایات از معرفتی شهودی صحبت می‌کنند که ما در عالم ذر نسبت به خدا پیدا کردیم. چنین معرفتی در ما تثبیت شده است و با آن معرفت تثبیت‌شده، پا به دنیا گذاشتیم، اما نکتۀ مهم در ارتباط با معرفت توحیدی عالم ذر، فراموشی چنین حادثه‌ای از سوی انسان‌ها است. این معرفت فطری در حالت اضطرار، هنگام شداید و مواجهه با مرگ، ظهور می‌یابد. این معرفت همچنین در حالت اختیار به تذکر فرستادگان الهی، می‌تواند شکوفا شود، آن اتفاق و شهود الهی به یادمان آید و حقیقت معرفت توحیدی در ما ایجاد شود. برای تبیین چگونگی ظهور معرفت توحیدی عالم ذر ابتدا به‌عنوان مقدمات تحقیق، مسائلی چون معرفت فطری عالم ذر در قرآن و روایات، تثبیت معرفت توحیدی در عالم ذر، فراموشی حادثۀ عالم ذر و ضرورت معرفت عالم ذر، بررسی‌شده سپس چگونگی شکوفایی معرفت توحیدی در عالم ذر در دو حالت اضطرار و اختیار، با توجه به آیات و روایات تبیین شده است.

صفحات :

از صفحه 152 تا 170

مشخصات اثر

عنوان :

مقایسه دستورات عرفانی خواجه عبدالله انصاری و قواعد رهبانی بندیکت قدیس

نویسنده:

محمدرضا موسوی فراز

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

کاشان : دانشگاه کاشان,

کلیدواژه‌های اصلی :

عرفان اسلامی , رهبانیت , عرفان عملی , عرفان مسیحی

کلیدواژه‌های فرعی :

گناه , خلق , تذکر , تواضع , خاموشی , طاعت , اعتراف به گناه , مقامات سلوک(مقابل مقامات کمال) , مقام یقظه , مقام توبه , مقام تفکر , مقام ورع , مقام تسلیم , مقام صبر , مقام محبت , سنت اعتراف مسیحی , قوانین صومعه های مسیحی , آزاد نبودن راهب , محبت به دشمن ,

چکیده :

در این مقاله، دستورات بندیکت قدیس (480- 547 م) به شاگردان راهبش و رهنمودهای عرفانی خواجه عبدالله انصاری (396- 481 ه.ق) با تأکید بر کتاب قواعد بندیکت و منازل السائرین خواجه مقایسه شده است. این مقایسه با روش توصیفی- تحلیلی به هدف آشکار کردن همگرایی و هم‌سنخی دو شخصیت انجام شده است. اهمیت این موضوع با توجه به جایگاه تأثیرگذار این دو شخصیت در دو دین و نیاز موحدین به همگرایی، روشن می‌شود. در این مقایسه تنها به رهنمودهای عرفانی و رهبانی دو طریقه پرداخته می‌شود. بیداری، توبه، تعقل، یاد مرگ و روز قیامت، دوری از دنیا، ترک گناه، اخلاص نیت، تسلیم، صبر، اخلاق، تواضع، ذکر و محبت از دستورهای سلوکی مشترک بندیکت و خواجه است که مورد مقایسه قرار گرفته است. بندیکت و خواجه در مسائلی درباره توبه و نگرش به دنیا اختلاف دارند. از مجموع مباحث نتیجه می‌شود که آراء بندیکت و خواجه در مؤلفه‌های بسیاری، یکسان یا شبیه هستند. سپس شباهت‌ها و تفاوت‌ها تحلیل شده است. ریشه مشابهت رهنمودهای سلوکی بندیکت و خواجه این است که خاستگاه معرفتی آن دو، ادیان آسمانی مسیحیت و اسلام است که بر اساس فطرت مشترک انسانی هستند.

صفحات :

از صفحه 203 تا 240

مشخصات اثر

عنوان :

بازکاوی «تدبر» در قرآن

نویسنده:

حسن رهبری

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

ژرف اندیشی از منظر قرآن

نویسنده:

لیلا علی خانی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

بصیرت , علوم انسانی , ژرف اندیشی , اصطلاحنامه علوم قرآنی , تذکر , تفکر , ایمان

چکیده :

پژوهش حاضر با عنوان ژرف اندیشی از منظر قرآن که با مراجعه به کتب لغت، تفسیر و حدیث نوشته شده ‏است، در ابتدا به تبیین جایگاه اندیشه از نگاه قرآن می‌پردازد و سپس در راستای بررسی مفهوم ژرف ‏اندیشی، ویژگی های ژرف اندیشان مطرح می شود و در ادامه نیز موانع و عوامل ژرف اندیشی به تفصیل ‏بیان می گردد. تحقیق حاضر به این سوالات پاسخ می‌دهد که در نگاه قرآن، اندیشه از چه جایگاهی ‏برخوردار است؟ و چگونه می‌توان ژرف اندیشی را تقویت و یا تضعیف نمود؟ و این نتایج حاصل می‌شود ‏که قرآن بر فکر و اندیشه‌ای تأکید می ورزد که در مسیر و روشی مناسب به کار گرفته شده و منجر به ‏عبودیت بیشتر انسان گردد. در حقیقت ژرف اندیشی از دیدگاه قرآن، ارتباطی تنگاتنگ با عبودیت و ‏شناخت حقایق دارد و شامل دقت و تأمل در درک و شناسایی آیات الهی در آفاق و انفس، نظر در عواقب ‏امور، ادراک حقایق و تمییز میان امور مختلف، آگاهی مداوم بر آن حقایق و بازداشتن باطن انسان از ‏لغزشهاست برخی ویژگی های فردی و یا شرایط محیطی همچون گناهان، تقلید کورکورانه، پیروی از ‏هوای نفس، شتابزدگی، شبهات و پرداختن به کارهای لغو حجاب دیده جان می شود و انسان را از تشخیص ‏حقایق و سلوک در صراط مستقیم باز می‌دارند و عواملی همچون ایمان، تقوی، قرآن و سیر در تاریخ نیز ‏آدمی را در این زمینه یاری می‌رسانند.‏

مشخصات اثر

عنوان :

بازکاوى «تدبّر» در قرآن

نویسنده:

حسن رهبری

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه متنی

کلیدواژه‌های اصلی :

تدبر , اصطلاحنامه علوم قرآنی , تذکر , تفکر , تفکر , تفقه , تعقل(معرفت شناسی) , تعقل

چکیده :

«تدبر» اصلاح ویژه‏اى است که کلام وحیانى، آن را تنها براى غور و ژرف‏اندیشى در کل قرآن برگزیده است، و کاربردى جز در قرآن‏شناسى ندارد. در محافل و منابع قرآنى و در حلقه‏هاى تفسیر، کلام و اخلاق، تا به حال از واژه تدبر و از ریشه و مشتقات و مفهوم آن، سخن بسیار رفته است. اما چه بسا که در مفهوم‏شناسى آن، در تعابیر مترادف گونه‏اى همچون، تفکر، تعقل، تفقّه، تذکر، آینده نگرى و نیوشیدن کلام حق باجان و دل متوقف مانده‏اند. این که جایگاه هر یک از تعابیر و واژه‏ها در چیدمان سخن وحى چگونه بوده؟ در سامانه وجودى انسان با کدام یک از حواس شناخته شده در ارتباطند؟ چه ارتباط معنادارى میان آنها وجود دارد؟ هر کدام چه نقشى را در روح و روان انسان ایفا مى‏نمایند؟ هر کدام چه نقشى را در روح و روان انسانى ایفا مى‏نمایند؟ تدبر با واژه‏هاى مشابه خود چه وجوه اشتراک و افتراقى دارند؟ پرسش‏هایى هستند که تا کنون چندان مورد توجه قرار نگرفته است. مقاله حاضر، این پرسش‏ها را با استناد به دلایل قرآنى و گاه روایى، پاسخ گفته و در حد خود، نقاب از عروس معناى تدبر باز مى‏گشاید

مشخصات اثر

عنوان :

نقش موعظه و نصیحت و گستره آن در قرآن

نویسنده:

حسن بطحایی گلپایگانی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

موعظه , قرآن , تربیت , اصطلاحنامه علوم قرآنی , نصیحت , تذکر

چکیده :

از روش‌های تربیت دینی و دعوت به خدا، موعظه و نصیحت است. در کلام الهی از خدای تعالی به‌عنوان ناصح و واعظ و از قرآن به‌عنوان موعظه و تذکره یاد شده است. موعظه دعوت به نیکیِ توأم با خیرخواهی و رقت قلب است. هر گونه اندرزى که مخاطب را از بدی‌ها ترسانده و قلب او را متوجه نیکی‌ها کند، موعظه و نصیحت نامیده مى‏شود. خدای تعالی در قرآن، واعظ را، پیامبران، کتب آسمانی و داستان‌ها و حوادت تاریخی معرفی کرده است و مخاطب مواعظ الهی، همه انسان‌ها هستند. در این پژوهش ضمن مفهوم‌شناسی موعظه و نصیحت، «انواع موعظه»، «نقش وعظ و اندرز در تربیت و تزکیه نفس»، «روش نصیحت و غفلت‌زدائی در کلام وحی»، «وعظ‌کنندگان و گستره آن در قرآن»، «ارکان موعظه»، «شرایط تأثیر وعظ و موانع نصیحت‌پذیری بر اساس قرآن و دیدگاه مشهور مفسران» مورد تحلیل و بررسی قرار می‌گیرد.

صفحات :

از صفحه 7 تا 23

مشخصات اثر

عنوان :

معنا شناسی واژگان مربوط به تفکر در قرآن کریم

نویسنده:

مریم شریقی

نوع منبع :

رساله تحصیلی , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

علوم انسانی , تدبر , حدیث , اصطلاحنامه علوم قرآنی , قرآن , تذکر , تفکر , تعقل(معرفت شناسی) , تفقّه و بصیرت

چکیده :

قرآن کریم در برنامه رشد و تربیتی خود، شرط اصلی رسیدن به کمال را تفکّر و اندیشیدن می‌داند. تفکّر، تلاش روشمند برای شناخت مجهول و رسیدن به معلوم با به کارگیری قوه‌ی اندیشه می باشد. خداوندی که انسان را به تفکّر دعوت کرده، ابزار آن را نیز در اختیار انسان قرار داده است که این ابزارها را می‌توان به دو نوع بیرونی و درونی تقسیم نمود. حواس(شنوایی، بینایی و لامسه)، عقل و قلب به عنوان ابزارهای درونی، و قصص پیشینیان و گفته‌های دیگران، ابزارهای بیرونی تفکّر می‌باشند. علاوه بر این قرآن کریم، برای راهنمایی انسان به تفکّر و اندیشه، منابعی همچون طبیعت، تاریخ، قرآن و انسان را معرفی نموده است. گرچه تفکّر و اندیشه، همواره هدایتگر انسان بوده و فواید فراوانی را برای او به ارمغان دارد، ولی موانعی نیز در برابر آن وجود دارد. قرآن کریم نیز به این مسئله توجه نموده و عواملى همچون تقلید از پیشینیان، هواوهوس، تکبّر، خیال‌پردازی و غفلت را به عنوان موانع تفکّر بیان نموده است. در قرآن کریم کلمات متعددی هستند که مفهوم کلی آنها اندیشیدن و فکر کردن است. از جمله این واژگان؛ «تعقّل»، «تدبّر»، «تذکّر» و «تفقّه» می‌باشند که ارتباط نزدیکی با مفهوم تفکّر دارند. تعقّل به عنوان وجه تمایز انسان و حیوان، جایگاه خاصی در حوزه‌ی معنایی آیات قرآن دارد. تعقّل و تفکّر رابطه‌ی نزدیکی با هم‏ دارند و در حقیقت‏ مى‏توان گفت این دو مکمل همدیگرند. تدبّر نیز از آنجا که فعالیتی ادراکی محسوب می‌شود در حوزه‌ی معنایی مفاهیم مرتبط با تفکّر در قرآن کریم می گنجد. تدبّر به معناى فعالیّت قلب با توجه به عواقب و پیامدهاى امور است، و تفکّر به معناى فعالیت قلب با توجه به دلایل است.کلمه‌ی تذکّر نیز از جمله واژگانی است که ارتباط نزدیکی با تفکّر دارد و به معنای گفتار یا عملی است که انسان به واسطه ی آن، آنچه را از یاد برده یا از آن بی خبر است، نسبت به آن یادآور می‌شود، و تفکّر، کشف کردن چیزی است که انسان نمی‌داند و اندیشیدن برای به دست آوردن آنچه نمی‌داند.از دیگر واژه‌های مرتبط با مفهوم تفکّر، تفقّه می باشد. تفقّه عمیق‌تر و شدیدتر از تفکّر است و محصول و نتیجه‌ی آن است. بصیرت، علم، فهم، رویت و نظر نیز از دیگر واژگانی هستند که ارتباط نزدیکی با مفهوم تفکّر دارند.

مشخصات اثر

از :	{0}
پست الکترونیک :	{1}
تلفن :	{2}
دورنگار :	{3}
Aaddress :	{4}
متن :	{5}

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ورود

ثبت نام

در تلگرام به ما بپیوندید