جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
ج. قرآن، تفسیر و علوم قرآنی (آثار پر استناد)
>
01- قرآن کریم (استناد به سُوَر و آیات و اجزاء)
>
استناد به سوره های قرآن کریم
>
002- سورة البقرة
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
تعداد رکورد ها : 30
عنوان :
هویت اجتماعی جامعه مدنی با تکیه بر فرآیند تاریخ نگاری سوره بقره
نویسنده:
علی سعیدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
مراجع
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
سوره بقره
,
002- سوره بقره
,
002- سورة البقرة
چکیده :
سوره بقره بنا بر ادله تاریخ نگاری، نخستین سوره ای است که پس از هجرت در مدینه نازل شده که تنوع و گستردگی موضوعات در این سوره، سبب شد که نزول دو ساله ای به فاصله سال های اول تا دوم هجرت را برای آن در نظر داشته باشیم. در بحبوحه ی عصر نزول این سوره، جامعه ای که رسول خدا (ص) در آن ظهور کرد، جامعه ی یک پارچه نبود، بلکه بر عکس از قبایل، گروه ها و جماعات متفرق و پراکنده ای شکل گرفته بود که فقدان دولت مرکزی و نبود دین واحد سبب شده بود که هیچ گونه وجه هویتی مشترک نداشته باشد و لذا بخش مهمی از حیات سیاسی – اجتماعی آن ها در و جنگ با یکدیگر سپری شد. اما با تلاش رسول خدا (ص) این جامعه متفرق و پراکنده به جامعه ای یک دست با هویت اسلامی تبدیل شد. بنابراین سوره بقره، فرآیند جامعه سازی دینی در مدینه را گام به گام به پیش برده و در این مسیر، بسترهای مناسبی برای آسیب پذیری جامعه نبوی وجود داشته است. از آنجا که این بسترها می توانست شرایط مساعدی در جهت تضعیف و فروپاشی انسجام داخلی جامعه نبوی و در نتیجه وقوع نقض عهد جمعی و پراکنده شدن مؤمنین از پیرامون پیامبر (ص) را از طریق تضعیف ارتباط و عهد و میثاق مؤمنان با خداوند ایجاد نماید، خداوند در سوره بقره ابتکار عمل را در دست گرفته و با طراحی یک مدل مهندسی، مسیر انسجام بخشی به جامعه نبوی را فراهم می نماید.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 17 تا 38
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بازخوانی آیه دَین (بقره: 2/ 282) در ترجمه های معاصر فارسی قرآن کریم
نویسنده:
محمّدعلی رضایی کرمانی، محمّدجمال الدّین خوش خاضع
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
مراجع
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
سوره بقره
,
002- سوره بقره
,
002- سورة البقرة
چکیده :
آیة 282 سورة بقره، معروف به آیة دَین، بزرگترین آیه قرآن است که از جنبههای گوناگون، خصوصاً فقهی و حقوقی، توجّه پژوهشگران را برانگیخته است. از آنجا که ترجمههای قرآن، بیشتر در دسترس هستند و همگان از آنها استفاده میکنند، تحقیق در ترجمة دقیق آیات قرآن، بویژه آیات پرکاربرد در زندگی مردم، اهمیت فراوان دارد. در این نوشتار با استفاده از تفاسیر معتبر، 15 ترجمه مشهور و معاصر فارسی از آیة دَین نقد و بررسی شده و در هر فراز از آیه، لغزشهای مترجمان بیان گردیده و ترجمة دقیقتر ارائه شده است. مطالعه و دقّت در این ترجمهها پژوهشگر را به این نتیجه میرساند که اغلب، ترجمهای که به اندازه کافی دقیق باشد برای تمام این آیه ارائه نشده و هر یک از مترجمان در ترجمة فرازهایی از آیه، لغزشهایی داشتهاند. این امر لزوم ارائة ترجمههای گروهی از قرآن را تقویت میکند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 81 تا 121
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی عناصر داستان طالوت در سوره بقره بر اساس عنصر پیرنگ
نویسنده:
عاطفه اسمعیلی روزبهانی، شادی نفیسی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
مراجع
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
سوره بقره
,
002- سوره بقره
,
002- سورة البقرة
چکیده :
بخش مهمی از داستانپردازی امروز، وامدار مجموعهای از عناصر است که داستاننویس به فراخور اثر مورد نظرش از آن بهره میگیرد. قرآن نیز برای پنددهی و عبرتآموزی از داستان و عناصر داستان استفاده میکند. در طی ماجراهای داستان مخاطب در متن حوادث قرار میگیرد و جریانها برای او عینیت پیدا میکند. داستان نبرد طالوت یکی از داستانهای قرآن که از اهمیت هنری برخوردار است. در این داستان، سایر عناصر بهگونهای هنرمندانه، زیر چتر عنصری به نام پیرنگ با هم تلفیق میشود. پیرنگ این داستان از الگویی پیروی میکند که امروزه نیز در عرصه داستانپردازی مطرح است. این داستان به طرز نمایشی نقل میشود تا خواننده در جریان فراز و فرودهای یک جنگ قرار گیرد و لحظات تلخ و شیرین داستان را با شخصیتهای داستان تجربه کند. در این مجال، سعی شد پیرنگ کلی داستان استخراج شود و آنگاه با کمک عناصر داستان، جلوههای هنری قصه برای مخاطب شرح داده شود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 137 تا 164
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
سیر تحولات در قرآن پژوهشی حوزۀ آلمانی زبان: با تاکید بر تفسیر سورۀ بقره اثر برترام اشمیتس
نویسنده:
حیدر عیوضی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
سوره بقره
,
002- سوره بقره
,
002- سورة البقرة
چکیده :
قرآنپژوهی در حوزه کشورهای آلمانیزبان از سده شانزدهم تا دوران معاصر سیر تحول داشته است. به نظر میرسد برای این موضوع میتوان چهار نقطه عطف را ترسیم کرد: عصر اصلاحات، دوره رمانتیسم، مواجه جدلی و آغاز رویکرد همدلانه به قرآن. با بررسیهای بهعملآمده این فرضیه شکل گرفت که ترجمه قرآن از زبان اصلی، عربی تأثیر مستقیم در شکلگیری رویکرد همدلانه به قرآن در دوره معاصر داشته است. اگر پیشتر قرآن با عنوان کتاب مقدسِ ترکها یا کتاب قانون ترکها از زبانهای واسطهای ترجمه میشد، یا نویسندگانی چون هیرشفلید و کارل آرنس دادههای قرآنی را اقتباسی ناهمگون از کتاب مقدس میشمردند، در رویکرد نوین تلاش میشود قرآن بهمثابه یک میراث مشترک در ادیان ابراهیمی فهم و تفسیر شود. در مقاله حاضر، بر اساس روش تحقیق کتابخانهای، پس از مروری بر این سیر تحول، در رابطه با دستاوردهای رویکرد اخیر، بهعنوان مطالعه موردی به بررسی تفسیر سوره بقره اثر برترام اشمیتس میپردازیم که نویسنده آن سوره بقره را از نگاه بینامتنیت «تورات ثانی» تلقی میکند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 125 تا 147
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی تطبیقی دیدگاه علامه حلی و ابنتیمیه در استدلال به آیه 124 سورۀ بقره در امامت امیرالمؤمنین علی (ع)
نویسنده:
محمد معینیفر ، رحیم صبور ، محمدحسین مهدویمهر
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
مراجع
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
سوره بقره
,
002- سوره بقره
,
002- سورة البقرة
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه حلی
چکیده :
علامه حلی از عالمان بزرگ شیعه با استفاده از آیات قرآنی مرتبط با امامت و ولایت اهل بیت (ع) و روایات واردشده در کتابهای اهل تسنن، به اثبات مسئله امامت و ولایت امیرالمؤمنین علی و دیگر ائمه (ع) در کتاب منهاج الکرامه پرداخته است. برخی از عالمان اهل تسنن از جمله ابنتیمیه در کتاب منهاج السنة سعی در خدشه واردکردن به استنادها و استدلالهای علامه حلی به نصوص مذکور دارند. در تحقیق پیشرو استدلالهای علامه حلی به آیه 124 سوره «بقره» بر خلافت و امامت حضرت امیرالمؤمنین علی (ع) و در ادامه اشکالهای ابنتیمیه به کلام علامه در جایگاه مسئله این تحقیق بررسی شده است. هدف از این پژوهش، بررسی تمام اشکالهای ابنتیمیه بر استدلالهای علامه حلی به حدیثی ذیل آیۀ 124 سورۀ «بقره» در اثبات خلافت و امامت امام علی (ع) است که با روش تحلیلی انجام شده است. با بررسیهای انجامشده، ثابت شد هیچیک از اشکالهای پنجگانه ابنتیمیه به حدیث مذکور ذیل آیه 124 «بقره» در اثبات امامت و ولایت امیرالمؤمنین علی (ع) وارد نیست.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 73 تا 91
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تحلیل تصویری آیات تقابلی انفاق (مطالعه موردی آیات 261-274سوره بقره)
نویسنده:
انسیه السادات میرصابری ، انسیه خزعلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
مراجع
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
سوره بقره
,
002- سوره بقره
,
002- سورة البقرة
چکیده :
بیان تصویری در انتقال مفاهیم قرآنی نقش بسیار مؤثری دارد. تصاویر هنری در آیات قرآن ابزاری برای انتقال معانی مورد نظر به ذهن مخاطب است. بررسی و دقت در تصویرگری هنری قرآن و بیان کارکردهای این تصاویر راز اعجاز نظام بیانی و فکری بافت قرآن را روشن تر میکند و از نتایج ثمربخش آن تحریک عقل و عواطف انسانی در درک و فهم بیشتر آیات الهی است. سیّدقطب و دیگر ادیبان معاصر فراتر از دانشمندان قدیم رفته و اصطلاح "تصویر"را جایگزین اصطلاحات پیچیدهی بلاغی کرده و مهمترین عناصر آن را برشمردهاند. در این راستا این پژوهش بر آن شد که با توجه به آرای سیّدقطب، محمدداود و حسینجمعه به برخی از مهمترین عناصر تصویرپردازی، هماهنگی هنری و خیال پردازیحسی در تحلیل تصویرهای تقابلی در آیات انفاق (261-274) سورهی البقرة بپردازد؛ زیرا اینگونه تقابلها در تصاویر قرآن و بهخصوص در بافتهای همجوار، بهوضوح بیشتر مفاهیم بلند قرآنی و القای سهلتر معانی به ذهن مخاطب میانجامد. این پژوهش با روش توصیفی_تحلیلی به این نتایج دست یافتهاست که بعضی از اسلوبهای هنریِ خیال، هم چون تجسیم و تشخیص در توصیف انفاق کافران و مؤمنان، مشابه هستند؛ اما برخی مانند کنایه، بیشتر برای هشدار و تهدید کافران بهکار رفتهاست و تقابلتضادی یکی از مهمترین و پربسامدترین روابط معنایی در این آیات است. افعال حرکتی بیشتر از نوع انتقالی است و به کارگیری آن همراه دیگر اسالیب نقش آن را در پویایی تصاویر پررنگ تر کرده و در توصیف انفاق کافران بیشتر استفاده شدهاست.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
صفات اليهود في القرآن الكريم
نویسنده:
محمود عودة سليمان أبو طعيمه
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
العالم الدراسی,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
سوره بقره
,
002- سوره بقره
,
002- سورة البقرة
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تحلیل مفهوم آنومی در قرآن با تاکید بر سوره مبارکه بقره
نویسنده:
محمد میرزائی ، مصطفی کریمی ، علی سلیمی ، علی اصغر شعاعی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
مراجع
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
سوره بقره
,
002- سورة البقرة
چکیده :
آنومی ازجمله مفاهیم کلان در آسیبهای اجتماعی است که یکی از علل مهم شکلگیری این آسیبها را تبیین میکند. آنومی به وضعیتی اطلاق میشود که در آن، فرد قطعیتهای گذشته را ازبینرفته مییابد و وجدان جمعی توانایی پشتیبانی و راهنمایی اخلاقی او را از دست میدهد. شناخت عوامل آسیبهای اجتماعی، نقش مهمی در پیشگیری و درمان آنها دارد. سئوالی که وجود دارد این است که آیا قرآن – بهعنوان مهمترین منبع معرفتی مسلمانان - به مفهوم آنومی در جامعه اسلامی توجه داشته است. هدف این تحقیق، آشکارکردن توجه قرآن به مفهوم آنومی است. آشکارکردن توجه قرآن به این مفهوم، مقدمه بحث از راهکارهای قرآن برای مقابله با این وضعیت است. روش تحقیق، تحلیل محتوای کیفی با رویکرد ترکیبی است. یافتهها نشان میدهد که عواملی که منجر به وضعیت آنومی در ابتدای حکومت اسلامی در مدینه شدهاند عبارتند از: مرجعیت علمی اهل کتاب، القائات اهل کتاب، تغییر قبله و نومسلمانی. ازجمله آثار آنومی که در قرآن بازتاب یافتهاند، عبارتند از: ضعیفشدن اعتبار باورها، ارزشها، هنجارهای اسلامی، شکلگیری دلبستگیها و آگاهیهای دوگانه، سرگردانی افراد در انتخاب نظامهای اعتقادی و ارزشی موجود و متزلزلشدن آنان در عملکردن یا پایبندماندن به باورها، ارزشها و هنجارهای اسلامی.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 121 تا 146
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی عملکرد تفسیرالمیزان وتفسیرروح المعانی در انتقال مفاهیم الفاظ و عبارتهای چند معنایی در سوره های بقره، آل عمران، نساء و مائده قرآن کریم
نویسنده:
پدیدآور: ابوالفضل تاجیک استاد راهنما: حامد صدقی استاد راهنما: صغری فلاحتی استاد مشاور: سیدعدنان اشکوری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
فهرست نوشتهها
فهرست منابع فارسی
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
سوره آل عمران
,
سوره مائده
,
سوره نساء
,
سوره بقره
,
تفسیر المیزان (علامه طباطبایی، قرآن به قرآن و اجتهادى)
,
تفسیر روح المعانی : آلوسی
,
002- سورة البقرة
,
003- سورة ءال عمران
,
004- سورة النساء
,
005- سورة المائدة
چکیده :
قرآن معجزه بزرگ پیامبر اسلام و متنی فرابشری است، که پژوهشگران از جنبههای مختلفی آن را مورد بررسی قرار داده اند؛ تعدّد معانی برخی واژگان در قرآن و سطوح معنایی متعددی که برخی واژگان قرآنی دارند، در تمام مذاهب اسلامی پذیرفته شده است، گاهی یک لفظ در سوره ای از قرآن می تواند معانی متعددی را به خواننده منتقل کند، سطوح گوناگون معنایی در قرآن سبب شده گاهی مفسران برداشت های متعددی از یک آیه داشته باشند، اعتقاد به ساختار چندمعنایی بودن واژگان در شمار مهمترین مبانی تفسیر قرآن است. بر این اساس، برای هر آیه، پس از گذر از معنایی ظاهری، میباید به معنایی درونی و لایههای بعدی معانی آیات توجه کرد. در این نوشتار پژوهشگرتلاش کرده است بستری فراهم سازد تا ضمن بررسی آیاتی که حاوی واژگان متعدد المعانی هستند، عملکرد علامه طباطبایی و علامه آلوسی را در دو تفسیر «المیزان» و «روح المعانی» در حیطه این نوع از واژگان، نشان دهد. پژوهش حاضر با هدف شناساندن مواضع وجایگاههای چند معنایی های مهم دربرخی سوره های قرآن کریم و بررسی وتطبیق دو تفسیرمذکور ضمن بیان نقاط قوت و ضعف هردوتفسیرو بیان اصول درستِ قواعد وقرائن فهم معنا، به یک درک دقیق ویکسان برسد؛ بنابر این با روش توصیفی - تحلیلی با تکیه برمنابع کتابخانه ای تلاش نموده اهمیت کشف معانی ثانویه و تأثیرآن در فهم عمیق قرآن و نقش دوتفسیر"المیزان " و"روح المعانی" در انتقال معانی الفاظ وعبارتهای چندمعنایی را بررسی کند، و بیان نموده که این دو مفسراز چه روش و مبنایی برای فهم معانی الفاظ وعبارتهای چند معنایی درقرآن بهره جسته اند. یافتههای پژوهش نشان میدهد که کشف معنای ثانویه، فهم و درک مطالب را برای مخاطبان قرآن آسانتر کرده، و در برخی موارد موجب گردیده احکام نادرست از متن قرآن برداشت نشود. به فراخور موضوع مورد مطالعه، تفسیر المیزان که دیدگاه های یک عالم شیعه اثنا عشری علامه طباطبایی به روش کلامی، و روح المعانی دربردارنده دیدگاه های یک عالم سنی علامه آلوسی به روش اشعری مورد واکاوی قرار گرفته، و مشخص شد علامه طباطبایی و علامه آلوسی فقط به معنای فرهنگ واژگانی کلمات اکتفاء نکرده اند بلکه معنای دوم و بیشتر را نیز برای برخی واژگان در نظر گرفته اند تا ترجمه ای درست و دقیق ارائه دهند و مخاطب را با مفهوم صحیح عبارت آشنا کنند. علامه طباطبایی و علامه آلوسی برای یافتن معنای مراد از علم لغت و تفسیر استفاده کرده اند.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مواهب الرحمن في تفسير القرآن المجلد 4 (البقرة: 228 - البقرة: 286)
نویسنده:
عبدالأعلى موسوي سبزواري
نوع منبع :
کتاب , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست
معرفی کتاب
وضعیت نشر :
قم: دار التفسیر,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
کتب تفسیر شیعه امامیه
,
002- سورة البقرة
کلیدواژههای فرعی :
آیات شفاعت ,
توحید در شفاعت ,
سوره بقره ,
آیه عِدّه وفات ,
آیه دَین ,
آیه ربا ,
آیه طلاق ,
آیة الکرسی ,
تفسیر شیعه ,
تفسیر امامیه ,
آداب ازدواج ,
ادای رسالت ,
شابک (isbn):
978-964-535-055-8
چکیده :
مواهب الرحمن في تفسير القرآن يكى از تفاسير جامع و متقن شيعه در دورههاى اخير است؛ زيرا از زاويهاى علمى به ابعاد مختلف ادبى، لغوى، بلاغى، فقهى، كلامى، اجتماعى، فلسفى و عرفانى پرداخته و در هر قسمت بهتناسب وارد بحث شده است. روش تفسير، اجتهادى و درعينحال جمع بين معقول و منقول است. شامل همه آيات قرآن مىشود و با نثرى روان و بدون پيچيدگى و تفنن در عبارات مطالب را ارائه كرده است. مؤلف قبل از ورود به تفسير، در مقدمهاى كوتاه، انگيزه و شيوه خود را اين چنين بيان مىدارد: «اكثر مفسرين، قرآن را به رنگ و بوى علمى كه با آن مأنوسند، تفسير كردهاند؛ فلاسفه، متكلمين، فقها، عرفا، صوفيه، اهل لغت، اهل حديث و ديگران. تلاشم اين است كه تفسير به رأى نكنم و تفسير قرآن را به قرآن ارائه دهم و با آنچه از ائمه(ع) در تبيين آيات آمده، درآميزم و آنچه را مورد پذيرش و اتفاق جميع اهل شريعت است، به آن اضافه نمايم و در نهايت، آنچه را كه مىتوان با قرائن معتبر از آيات استظهار كرد، كنار آن ذكر نمايم. روش من اين بوده كه مضمون آيه را بيان كنم، سپس مفردات و بعد از آن مباحث مربوط به آيه را مطرح كنم و در مبحث دلالى، معناى عامى را كه آيه با دلالتهاى ظاهرى يا دقائق علمى به آن، اشاره دارد، بيان كردهام. متعرض بيان نظم آيات و ارتباط آنها نشدم؛ زيرا معتقدم، جامع قريب آنها هدايت و تكامل انسانى است؛ با اين وصف، وجهى براى ذكر نظم آيات نمىبينم. شأن نزول آيات را غالبا ذكر نكردم؛ چون معتقدم، آيات قرآن، كلياتى است كه بر مصاديق خود، در همه زمانها تطبيق مىكند؛ پس وجهى براى تخصيص آن به زمان نزول يا به فرد خاصى، نيست. رواياتى از ائمه(ع) نيز كه در صدد بيان مصاديق هستند، از باب تخصيص معناى آيه به آن مصداق، نخواهد بود، بلكه مصداق تطبيق كلى بر افراد خود مىباشد. از عبارتهاى مغلق و الفاظ سخت و تفصيل زائد احتراز جستم». ايشان ابتداى بحث هر سوره، به ذكر مكى يا مدنى بودن آن، تعداد آيات و احيانا وجه تسميه آن مىپردازد. پس از آن وارد بحث آيات مىشود، ابتدا اشارهاى به مضمون كلى آيات، نموده، سپس به تفسير فقره به فقره آن مىپردازد. بعد از آن به مفردات پرداخته، معانى لغوى، مفاهيم و تفسير آنها را بيان مىكند. ايشان تحت عنوان «بحوث المقام»، به بحثهاى متفاوتى مىپردازد؛ از آن جمله: بحث ادبى، بحث دلالى، فقهى، روايى، فلسفى، كلامى، عرفانى، علمى، اخلاقى و اجتماعى. در بحث ادبى، به تجزيه و تركيب و قرائت مىپردازد و وجوه مختلف آن را بيان مىنمايد و گاه نيز بحثى تخصصى ادبى ارائه مىنمايد؛ مانند جلد 1، صفحه 336، ذيل آيه 96 سوره بقره، بحثى راجع به «لو». مراد ايشان از «بحث دلالى» مطالبى است كه به كمك ظاهر آيات، قرائن علمى و مانند آن فهميده مىشود. در «بحث فقهى»، متعرض مسائل فقهى آيات مىشود و تا حدودى به استدلال بر آن طبق مذهب اماميه، مىپردازد؛ اما تفصيل آن را به كتب فقهى بدون ذكر نام يا كتاب «مهذب الأحكام» خود ارجاع مىدهد (مانند ج1، ص307، ذيل آيه 79 سوره بقره). در «بحث روايى»، ايشان، روايات قابل اعتماد را از كتب روائى و تفسيرى، در تفسير آيات ذكر مىكند و معمولا همراه با اظهار نظر درباره مضمون، دلالت، سند يا رجال آن، مىباشد. گاهى نيز به بحثهاى علمى در موضوع مناسب با آيه مىپردازد؛ مثلاًذيل آيات 102 و 103 بقره، بحثى علمى درباره سحر، حقيقت، انواع، موضوع، تأثير و فرق آن با عمل انبيا مطرح مىنمايد يا بحث علمى درباره كيفيت نزول و تنزيل قرآن[۱] به تناسب آيات نيز گاهى، بحثهاى فلسفى، ارائه مىدهد؛ بهعنوان نمونه ذيل آيات 5-7 سوره حمد، بحثى راجع به «نفى سنخيت بين علت و معلول در فاعل مختار» مطرح مىكند يا در ذيل آيات 51-54 سوره بقره، بحثى درباره اينكه «افاضات الهى محدود به حدود استعداد و كيفيت قابل مىباشد و اينكه غرض اصلى از ميقات همين افاضات است» و يا بحث اراده را در ص85، ج8، ذيل آيات 26-28 سوره نساء مطرح مىنمايد. بيان لطائف و نكات عرفانى و استظهارهاى باطنى، نيز بهتناسب آيات، لابهلاى تفسير ايشان، چشمنواز است؛ مانند ص184 و 179، ج1، ذيل بحث «هبوط» و آيات 38 و 35 سوره بقره يا بحث تهذيب نفس، ج8، ص144، ذيل آيه 31 سوره نساء يا بحثى در اراده و مراد، ص102، ج8، ذيل آيه 26-28 سوره نساء. بحثهاى تاريخى، مانند تاريخ دخول بنى اسرائيل به مصر و زندگى و خروج آنها و كيفيت قصه بقره، هر از گاهى ذيل آيات، ديده مىشود. تاريخ عقايد ملل و نحل نيز به مقدار كم، تكميلكننده مباحث ايشان است، مانند بحث تاريخ عقايد «صابئين»، ذيل آيه 62 سوره بقره، ص271، ج1. مطالب اخلاقى نيز از مواردى است كه مصنف، مطرح مىنمايد، مانند بحث گناهان كبيره و صغيره، ص135، ج8، ذيل آيه 31 سوره نساء يا بحث نفاق، ص352، ج8، ذيل آيات 60-63 سوره نساء. بحثهاى اجتماعى نيز مورد غفلت مصنف واقع نشده و بهتناسب مطرح كرده است، مانند ج3، ص107، بحثى در حقيقت ملكيت، ذيل آيه 188 سوره بقره يا جايگاه زن، ج3، ص380، ذيل آيات 222 و 223 سوره بقره. در اين ميان، مباحث كلامى مصنف، توجه خواننده را به خود جلب مىكند، مانند ج1، ص361، ذيل آيات 102 و 103 راجع به فرق معجزه و سحر، بحث جبر و تفويض ذيل آيات 23 و 24 و 27 سوره بقره، ج1، ص132 تا ص140 يا بحث امامت، ج8، ص340، ذيل آيه 59 سوره نساء. علاوه بر عناوين بالا، عنوان «بحث قرآنى» در مواردى اندك، نيز مطالبى را در بر دارد، مانند ج8، ص283، ذيل آيه 48 سوره نساء يا ج4، ص456 ذيل آيات 275-281 سوره بقره، درباره ربا. مؤلف گرچه در مقدمه كوتاه خود، بحثى درباره علوم قرآنى ننمود، اما به شكل موضوعى برخى مطالب اين علم را مطرح نموده است، مانند بحث مفصلى در نسخ (ج1، ص377، ذيل آيات 106-108 سوره بقره) يا بحث اعجاز قرآن (ج1، ص115، ذيل آيات 23-24 سوره بقره) و بحث نزول قرآن (ج3، ص39، ذيل آيه 185 سوره بقره). در جلد چهارم به تفسیر آیات 228 تا 286 سوره بقره پرداخته شده است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
تعداد رکورد ها : 30
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید