جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مساله اساسی در این پژوهش، اندیشه توحیدی در آثار سنایی است. این اندیشه، بخش مهمی از اندیشه های بیشتر عارفان مسلمان را تشکیل می دهد. نگارنده در سه بخش می کوشد اندیشه توحیدی را در آثار سنایی نشان دهد. برای همین منظور، پس از ذکر توحید و اقسام آن، در بخش اول می گوید که مراد سنایی از توحید وجودی، تاکید بر جنبه شهودی آن است. در بخش دوم بیان می کند که سنایی، ابن عربی وار، راه های معرفت اله را با بحث بر مشخصه هایی چون تشبیه و تنزیه، خودشناسی، اسما و صفات الهی، اقرار به خلق افعال بندگان ذکر کرده است. در بخش سوم نیز پنج شرط مهم را به عنوان شروط اصلی تحقق توحید از منظر سنایی برمی شمارد که عبارت اند از: رفع تعینات بشری، اخلاص، توکل، تفرید و تجرید. هدف از پژوهش پیش رو، بررسی و اثبات امکان ستایش، شناخت و شناساندن باری تعالی است، به گونه ای که بتوان به «تشبیه در عین تنزیه» و «تنزیه در عین تشبیه» (درست به شیوه قرآنی) قائل شد، به ویژه که عارفان بزرگ پس از سنایی، مانند عطار و مولوی گسترش دهنده دیدگاه توحیدی او هستند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 9 تا 36

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

شطحیات عین القضات همدانی

نویسنده:

فاطمه مدرسی ,مونا همتی ,مریم عرب

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

کفر و ایمان , زبان عرفانی , تناقض آمیزی عرفان , عین القضاة الهمدانی , تجارب عرفانی (تجربه عرفانی) , انتقال پذیری تجربه عرفانی , تمهیدات عین القضات , بیان ناپذیری تجربه عرفانی , ادبیات عرفانی , شطحیات , اصطلاحنامه عرفان , عرفان و شریعت , وحدت حقیقت وجود(احکام هویت غیبی عرفان نظری) , مقام فناء , توحید ابلیس

کلیدواژه‌های فرعی :

متناقض نما , گناه ابلیس , ابلیس , اصطلاحنامه تصوف , آیه 54 مائده , شرط ایمان , مقام وجد , عشق ابلیس , اقسام شرک , بیان عواطف , ابلیس در عرفان , دفاع از ابلیس , کفر ظاهر , کفر نفس , کفر قلب , کفر حقیقت , انواع عبادت , یحبهم و یحبونه ,

چکیده :

شطحیات محصول نگاه تازه گوینده آن به خدا، انسان و شریعت و بازگویی تجربه های خاص روحی اوست و از آنجا که افق جدیدی در برابر خواننده متجلی می سازد، با بیان پارادوکسی همراه است و اعجاب و شگفتی را در خواننده بر می انگیزد و او را با معنایی خلاف انتظار روبه رو می سازد. از سوی دیگر، چون این معنی در یک ساختار منظم زبانی عرضه می شود، زبان شطح ارزش والایی می یابد. این پژوهش برآن است به بررسی شطحیات عین القضات به عنوان یکی از مصادیق سطح تناقضی زبان عرفانی او بپردازد، که در آن امری متناقض با ظاهر شرع بیان می شود. توحید ابلیس، رویت خداوند، کفر و ایمان، فنا و بقا و ... از جمله شطحیاتی هستند که قاضی پرشور همدان به سبب بیان آنها جان باخت.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 167 تا 192

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

جایگاه عشق در مبانی سنت های اول و دوم عرفانی

نویسنده:

سیدعلی اصغر میرباقری فرد ,راضیه حجتی زاده

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

فصوص الحکم , عشق , عرفان ابن عربی , عبهرالعاشقین , عرفان اسلامی , عرفان عملی , عوالم (عرفان نظری) , اصطلاحنامه عرفان , عرفان نظری , مراتب وجود(خاص) , مقام محبت , عشق و عرفان , عرفان روزبهان بقلی

کلیدواژه‌های فرعی :

قوس نزول و صعود , سریان عشق در موجودات , جهان بینی عرفانی , سیر آفاق , مبانی عرفان , هستی شناسی عرفانی (مسائل جدید کلامی) , وحدت وجود ابن عربی , تاریخ عرفان اسلامی , معرفت شناسی عرفانی , اعیان ثابته , وحدت حقیقت وجود(احکام هویت غیبی عرفان نظری) , حضرت جامع(کَون جامع) , عالَم ملکوت(قسیم عالَم لاهوت و جبروت و ملک) , مرتبه عقل اول , آثار روزبهان بقلی ,

چکیده :

هر چند تاکنون جریان عرفان اسلامی، متناسب با هر عصر و روزگاری به اشکال گوناگونی، چه به لحاظ سبک شناختی و چه از جهت ادوار تاریخی، رویدادها، آثار، پیشگامان و بنیان گذاران سرشناس فرقه های عرفانی تقسیم شده است، شاید تقسیم آن به دو سنت اول و دوم که یکی از آغاز تا سده هفتم هجری و دیگری از سده هفتم با ظهور ابن عربی تا دوران حاضر را در برمی گیرد، از شمول بیشتری برخوردار باشد. هدف از بررسی موضوع عشق در دو سنت عرفانی، شناخت چگونگی تعامل قوه نظری و عملی در دو سنت عرفانی مذکور و تبیین این واقعیت است که چگونه مبانی فکری سنت دوم که مراد از آن مکتب مبتنی بر وحدت وجود ابن عربی است، توانست با تبیین و تشریح اصولی شالوده های علمی و نظری خود، قوه عملی را نیز تحکیم و تعمیق بخشد. برای روشن تر شدن این موضوع، «عشق» را که هم از مضامین پرکاربرد و هم از کلیدواژه های این دو سنت به شمار می آید، از خلال دو اثر منتخب، یعنی عبهرالعاشقین روزبهان بقلی و فصوص الحکم شیخ اکبر برگزیده ایم تا با مطالعه دیدگاه های هر یک در خصوص عشق، نتایج و بازخوردهایی را که با تکیه بر این مبانی در این هر دو سنت حاصل آمده است، بررسی کنیم.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 201 تا 225

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

آزاد اندیشی ابوسعید و سهراب سپهری

نویسنده:

عبدالعلی اویسی کهخا

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

مذهب و عرفان , ابو سعید ابوالخیر , سهراب سپهری , آزاداندیشی , ادبیات عرفانی , اصطلاحنامه تصوف , عرفان شرقی , اصطلاحنامه عرفان , عرفان ابوسعید ابوالخیر , عرفان سهراب سپهری

کلیدواژه‌های فرعی :

حریت , وحدت ادیان , جهان بینی عرفانی , تصوف ایرانی , عرفان عملی , عارفان (مسلمان) , تاریخ تصوف , عرفان و شریعت , وحدت حقیقت وجود(احکام هویت غیبی عرفان نظری) , اشعار سهراب سپهری ,

چکیده :

برخی از محققان بر این باورند که شعر سهراب سپهری دارای مبانی عرفان ایرانی - اسلامی است و برخی دیگر آن را متاثر از عرفان هندی - شرقی می دانند و برخی نیز شعر او را تهی از عرفان دانسته اند. ابوسعید ابوالخیر از عارفان بزرگ ایرانی از مکتب خراسان است، اندیشه های عرفانی این مکتب با اندیشه های عرفان شرقی نزدیکی فراوان دارد. ابوسعید و سهراب، هر دو نگاه آزادانه ای به شریعت دارند و از همین راستا مولفه هایی چون عیب پوشی و مهربانی با آفریده های خدا را به کرات در آثار آنها می توان باز جست. همه کس و همه چیز را یکسو و یکسان می بینند، از قید رنگ و نژاد بر کنارند و از مرز خوبی و بدی ها گذشته اند و ریا و ریاکاران و تابوها جامعه را نقد می کنند. این مقاله بر آن است که با توجه به عرفان ابوسعید و سپهری و با تکیه بر دو کتاب اسرارالتوحید و هشت کتاب به آزاداندیشی و جنبه های آن از دیدگاه آنها بپردازد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 11 تا 31

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی تصوف عابدانه و عرفان عاشقانه در غزلیات حافظ

نویسنده:

علی دهقان ,خلیل حدیدی ,موسی احمدی

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

غزلیات حافظ , حافظ شیرازی , عرفان اسلامی , اشعار حافظ شیرازی , ادبیات عرفانی , اصطلاحنامه تصوف , تصوف زاهدانه , اصطلاحنامه عرفان , تجلی رب , مکتب رندی , حافظ و قرآن

کلیدواژه‌های فرعی :

سریان عشق در موجودات , نظام احسن , رند , ادبیات عرفانی فارسی , اصطلاحنامه اخلاق اسلامی , آزار , تاریخ تصوف , وحدت حقیقت وجود(احکام هویت غیبی عرفان نظری) , تجلی صفاتی((اثباتی)، قسیم تجلی ذاتی و تجلی افعالی) , مراتب تجلی , آیه 25 بقره , آیه 29 حجر , تلمیح های قرآنی , مکتب رندی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , مرتضی مطهری , ابن سینا: ابوعلی سینا

چکیده :

تصوف که در آغاز شامل مفاهیمی خشک و ریاضت هایی سخت بود، در قرن سوم با پذیرفتن «محبت» به عنوان یکی از ارکان محوری، رنگ عاشقانه پذیرفت. با ورود عرفان و تصوف به عرصه ادبیات، گروهی به تدوین اصول تصوف عابدانه در آثارشان می پردازند و عده ای آثاری سراسر عرفانی همراه با شور و شوق عاشقانه پدید می آورند. در این میان حافظ مبدع مکتبی است که از اصول عرفان عاشقانه به همراه نگاهی انتقادی به تصوف عابدانه شکل گرفته است و از آن به مکتب رندی تعبیر می شود. اما اشعار حافظ را نمی توان یکسره از تصوف عابدانه تهی دانست. حافظ ضمن پذیرفتن تاثیری عظیم از مفاهیم قرآنی و تضمین ها و تلمیح های فراوان به آیات قرآن، در ابیات بسیاری عبادت، دعای صبح و آه شب، اصول اخلاقی تصوف و اندیشه های دیگری از تصوف عابدانه را نه با ابهام و بیانی رندانه و دوپهلو، بلکه به روشنی و به قصد تعلیم و توصیه به مخاطب خود، بیان می کند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 111 تا 143

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی وحدت وجود در رباعیات بیدل دهلوی

نویسنده:

مسعود روحانی ,سیاوش حق جو ,علی اکبر شوبکلایی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

عرفان ابن عربی , ابن عربی , بیدل دهلوی , شعر بیدل دهلوی , عرفان اسلامی , خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) , وحدت وجود ابن عربی , ادبیات عرفانی , اصطلاحنامه تصوف , تاریخ تصوف , اصطلاحنامه عرفان , عرفان نظری , وحدت حقیقت وجود(احکام هویت غیبی عرفان نظری) , اندیشه ابن عربی , عرفان بیدل دهلوی

کلیدواژه‌های فرعی :

ظاهر و باطن , زبان تصوف , ادبیات عرفانی فارسی , آیه 3 حدید , اسلام در شبه قاره هند , چشتیه (از صوفیه) , وحدت در عین کثرت , کثرت اعیان(خارجی) , اسماء الهی((اخص)، مقابل اسماء ربوبی خاص) , مرتبه اطلاق((وجود)، مقابل مرتبه تقیید) , مرتبه تقیید((وجود)، مقابل مرتبه اطلاق) , مرتبه جمع بین تشبیه و تنزیه(قسیم مرتبه تشبیه و مرتبه تنزیه) , تاثیر ابن عربی بر تصوف ,

چکیده :

اندیشه وحدت وجود ابن عربی آرام‌آرام در سراسر سرزمین‌های اسلامی به‌ویژه در ایران و پس از آن در هندوستان، گسترش یافت. یکی از مهم‌ترین راه‌های گسترش این اندیشه متون ادبی عرفانی مخصوصاً شعر شاعران عارف بوده است. اندیشه وحدت وجود در رباعیات بیدل دهلوی نیز به نحو بارزی تجلی یافته است. موضوعاتی چون وحدت وجود، تشبیه و تنزیه، ظاهر و باطن، وحدت و کثرت و دیگر موضوعات در رباعیات بیدل مطرح شده است و می‌توان گفت رباعیات بیدل عرصه بیان اندیشه‌های عرفانی او است. بیدل به وحدت وجود اعتقادی راسخ دارد و در کلامی محکم و استوار مباحث این اندیشه را تبیین نموده است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 127 تا 165

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

وحدت وجود از نگاه شمس مغربی

نویسنده:

محمدی هاشم

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان ,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

جذبه حق , ابن عربی , حقیقت ازلی , شمس مغربی. , خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) , عرفان نظری , وحدت حقیقت وجود(احکام هویت غیبی عرفان نظری) , شهود(اسماء اول عرفان نظری) , زیبایی پرستی , جلوه جمال و جلال حق

کلیدواژه‌های فرعی :

ذات الهی , صوفیان (صوفیه) , وحدت انفسی , رساله جام جهان نما , وحدت آفاقی ,

چکیده :

از ميان مباحث معرفت و آگاهی عرفانی، «وحـدت وجـود» بـيش از هـر موضـوعی توجـه عارفان و صوفيان را جلب نموده است. از اولين معتقد به اين انديشه يعنی بايزيـد بـسطامی تـا ديگر صوفيان آثار و جملات و كلامهای گوناگونی مانده كه زبانزد خاص و عام است. بزرگترين احياءگر انديشه وحدت وجودی محيی الدين عربي است كه تصوف را به نـوعی فلسفه تبديل كرد و با عقايد اشاعره و حكمت اسكندريه و افلاطونيان جديد آميخته كرد. پـس از او شاگردانش با شرح آثار وی به ويژه فـصوص الحكـم بـه تبيـين آراء و عقايـد و مـشرب عرفـانی او پرداختنـد و ديگـر شـاعران عـارف همچـون: مولـوی، عراقـی، حـافظ، جـامی، از برجستگان اين تفكر بودند. مولانا شمس مغربی از موحدان و متصوفان پرشوری بـود كـه مـذهبش وحـدت وجـود و مشربش لذت شهود بود. عالم به علم ظاهر و باطن بود و بدون تعلق و وارسته بود كه در ايـن مقاله جلوه های گوناگون وحدت وجود از نگاه او مورد كنكاش قرار گرفته است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 37 تا 50

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تمثیل صفای می و لطافت جام

نویسنده:

فرهاد دیوسالار

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان ,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

صاحب بن عباد , اصطلاحات خمری , ادبیات عرفانی , عارفان (مسلمان) , وحدت حقیقت وجود(احکام هویت غیبی عرفان نظری)

کلیدواژه‌های فرعی :

اصول عرفان و تصوف , شراب , سالک , زبان سمبلیک ,

چکیده :

ادبيات نمايشگاه انديشه ها و افكار ملت هاست كه فرهنگ هر ملتی در آن بـه منـصه ظهـور می رسد. هنر شاعر و نويسنده اين است كه جمال طبيعت را آنگونه كه هست يا همان طور كـه ذوق ها طالب آن هستند با زيبايی در تمام ابعادش پيوند داده و در قالبی زيبا منعكس سازد. بـه طوری كه هم افكار و انديشه های زيبا، لطيف و عميق را در آن جمع كند و هم دل كشتـرين و دلنوازترين تصويرها و تخيلات ذهنی و ساختارها را بـه خـدمت گيـرد. ادبيـات عرفـانی ملـل مشرق زمين از اينگونه تابلوهای زيبا كه انواع جلوه ها را به خوبی مجـسم مـی كنـد، سرشـار و غنی است. يكی از اين شاعران صاحب بن عباد است كـه ربـاعی بـی نظيـر او نُقـل محافـل و مجالس ادبا، شعرا، عرفا و متصوفين شده است. صاحب در رباعی خود كه تمثيل صفای مـی و لطافت جام است، يكي از مسائل لطيف و دقيق را كه موجب قيل و قال و بحث و جـدالهـای ظاهراً بی مورد شده است و در حقيقت ناشی از اختلاف در فهم اصلی خود كلمـه مـی باشـد را بسيار زيبا و جالب منعكس كرده است. حال در اين مقاله سعی بر آن است كه اين رباعی زيبـا و دلكـش را كـه بـا بهـره گيـری از اصطلاحات خمری به موضوع ـ وحدت وجود و اتحاد ـ اشاره دارد و مورد اسـتفاده بـسياری قرار گرفته است بررسی كنيم.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 127 تا 149

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

وحدت وجود و وحدت شهود در عرفان اسلامی

نویسنده:

حمید محمودیان

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان ,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

پاننتئیسم , وحدت شهود , تباین وجود , وحدت سنخی وجود , پانتئیسم , خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) , عرفان نظری , وحدت حقیقت وجود(احکام هویت غیبی عرفان نظری)

کلیدواژه‌های فرعی :

آداب سلوک یهودی (آموزه‌های یهودیت) , دین اسلام (دامنه ادیان پیشرفته) , سالک , مقام تشبیه((اثباتی)، قسیم مقام تنزیه و مقام جمع بین تشبیه و تنزیه) , مقام تنزیه((اثباتی)، قسیم مقام تشبیه و مقام جمع بین تشبیه و تنزیه) ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , مرتضی مطهری , عبدالله جوادی آملی

چکیده :

یكی از مباحث كليدی در عرفان اسلامی، بحث وحـدت وجـود و وحـدت شـهود اسـت. همواره بين پژوهشگران حوزه عرفان اين نزاع مطرح بوده كه آيا آن دو واقعاً دو مفهـوم مجـزّا هستند و يا دو عنوان برای يك مفهومند و نزاع و مشاجره بين مدافعان آن دولفظی است. هيمنه و جايگاه سترگ محی الدين ابن عربی باعث شد كه تئوری «وحدت وجـود» وی تـا مـدتهـا بلامنازع باشد به گونه ای كه اكثريت عارفان پس از او بيشتر به تبيين نظريـه او مـی پردازنـد تـا ارائه نظريه ای جديد. در اين ميان جسارت شيخ علاءالدولـه سـمنانی و طـرح نظريـه وحـدت شهود قابل تأمل است. در اين مقاله ابتدا به مفهـوم شناسـی واژگـان كليـدی در زمينـه تحقيـق پرداخته می شود و پس از روشن شدن مفاهيم، پيشينه نزاع ارائه می گردد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 37 تا 67

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تعلیم و تربیت عرفانی

نویسنده:

علی اکبر افراسیاب پور

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان ,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

آموزش و پرورش , عشق بحران های اجتماعی , ارسطو , عقلانیت (مسائل جدید کلامی) , فلسفه (خاص) , اصطلاحنامه عرفان , وحدت حقیقت وجود(احکام هویت غیبی عرفان نظری)

کلیدواژه‌های فرعی :

خودشناسی , معرفت الهی , تحول درونی , قرآن , فضایل اخلاقی , تعلیم و تربیت عقلگرا , تعلیم و تربیت عرفانی , تعلیم و تربیت ارسطویی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی

چکیده :

در اين مقاله به انتقاد از مبانی تعليم و تربيت عقلگرايی ارسطويی پرداخته شده و به معرفی مبانی نظريه تعليم و تربيت عرفانی پرداخته می شود كه می تواند آموزش و پـرورش را متحـول نمايد؛ در جهانِ امروز، چون گذشته، در شرق و غرب ديدگاه عقلگرای ارسـطويی مبنـا قـرار گرفته و آموزش و پرورش هايی كه زاييده چنين ديدگاهی اسـت جهـانگير شـده و «عقلانيـت» حاكميت يافته است. در حالی كه اين ديدگاه نقصی مبنايی و بزرگ دارد و ناخودآگاه جهـان را به سوی ماده گرايی حريصانه به پيش می برد. به جنبه ظاهری آمـوزش اصـالت داده و از جنبـه معنوی و تربيتی آن غافل مانده است. حتی نظريه های تعليم و تربيت كلامی و دين مدار هـم در سلطه ديدگاه عقلگرا اسير مانده اند. در حالی كه نظريه تعليم و تربيت عرفانی اين نقيصه هـا را ندارد و می تواند نيازهای بشريت را در عرصه جهانی برآورده ساخته و به خوبی بر بحران هـای فردی و اجتماعی امروز غلبه نمايد. در اينجا مبانی نظری اين ديدگاه ارائه شده و راهكارهـايی عملی در تعليم و تربيت عرفانی بيان می گردد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 13 تا 36

مشخصات اثر

ثبت نظر

1 2 3 4 5 6

تعداد رکورد ها : 57

درخواست مدرک

کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید

چنانچه قبلا عضو سایت شده‌اید ورود به سایت در غیر اینصورت عضویت در سایت را انتخاب نمایید

ورود به سایت

عضویت در سایت

ارسال نظر

نوع

توضیحات

آدرس پست الکترونیکی

کد امنیتی **

با موفقیت به ثبت رسید

كليه حقوق محفوظ است ، استفاده از مطالب با ذكر منبع بلامانع است.