جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مراسم ماه محرم در شمار گسترده ترین، پرشکوه ترین و مردمیترین آیین های مرسوم ایران و حوزه فرهنگ ایرانی است. به همین دلیل، از عناصر عمده تحکیم وحدت، وفاق مذهبی و ملی در ایران و همبستگی فرهنگی در میان کشورهای منطقه است. این مراسم، اگرچه دارای مضمون واحدی است، اما به تبع اختلاف اقلیم و حوزه های فرهنگی، دارای نمودهای گوناگون است. این نمودها از جمله جاذبه های آن به شمار میرود. بنابراین، شناخت و همبستگی ارزش های نهفته در سوگواریهای عاشورایی، و جایگاه عظیم فرهنگی آن از اهمیت خاصی برخوردار است. نخل گردانی از جمله مراسم مرسوم در محرم است که به معنای تشییع پیکر پاک سرور شهیدان در روز عاشورا در هر سال برگزار میگردد. به نظر میرسد، عمومیت این مراسم در سراسر ایران از سایر رسوم و نشانه ها بیشتر است. با توجه به مشاهدات در اغلب نقاط ایران، میتوان گفت که مردم اغلب نقاط ایران یا نخل دارند و یا آن را میشناسند. این رسم پرسش های زیادی را در بین پژوهشگران برانگیخته و متاسفانه تاکنون در مورد آن پژوهشی صورت نگرفته است. این نوشتار تلاش دارد با استفاده از روش پژوهش کیفی از نوع میدانی (مردم نگاری)، به کمک تکنیک مصاحبه و مشاهده به مطالعه مراسم نخل و نخل گردانی در محرم پرداخته و ضمن بیان باورها و نذورات این مراسم آیینی، به تبیین کارکردهای فرهنگی و اجتماعی آن بپردازد.

نذر و قربانی از جمله سنت‌های حسنه‌ای است، که در ادیان الهی و بالخصوص دین مبین اسلام مورد تأکید فراوان واقع شده است. بزرگان دین، فقها و متکلمین در کتب فقهی و اعتقادی خود به آن پرداخته و شروط و احکامی هم برای آن قائل شده‌اند، و بر این باورند که بدون در نظر گرفتن آن شرایط، نذر و قربانی درست نمیباشد.

تحقیق حاضر مباحثی است با رویکرد کلامی در مورد تاثیر اندیشه‌های کلامی ابن تیمیه بر وهابیت، این نوشتار به زندگی ابن تیمیه و محمدبن عبدالوهاب پرداخته است. این دو شخص دارای اندیشه‌های افراطی بودند که باها با نقد و محکومیت علمای عامه روبرو شدند.نوشتار حاضر سپس به بیان دیدگاه کلامی ابن تیمیه و محمد بن عبدالوهاب در محور توحید و شرک بحث کرده است. با تفسیر نادرستی که این دو عالم از توحید و شرک داشتند به تخطئه مسلمانان پرداختند و بخش بزرگی از امت اسلامی را متهم به بدعت‌گرایی و شرک کردند. و با تفسیری که از شفاعت داشتند آن را منحصر به خدا کردند که تنها از خدا بخواهیم تا انبیا، صالحان شهدا و را شفیع ما قرار دهد و نباید از خود شفیعان خواسته شود. با این تفسیر به اعتقادات مسلمانان دیگر حمله کردند.همچنین با برداشت سطحی که از توسل دارند و آن را منحصر به خدا، انبیا و اولیا و ... در حال حیات دنیوی کردند. بنابراین بعداز رحلت پیامبر (ص) توسل به آن حضرت و به مقام و منزلت او را جایز ندانستند و توسل به پیامبران را بعد از وفات مصداق شرک پنداشتند. ابن تیمیه و به دنبال او محمد بن عبدالوهاب با برداشتی که از متون دینی داشتند فتوا به تحریم زیارت مشاهد مانند قبر مطهر پیامبر و اهل بیت دادند. از این رو دستور تخریب قبور انبیا و اولیادادند و ساختن گنبد را حرام و نماز در کنار قبور را باطل شمردند. و تنها سفر به قصد مسجدالحرام، مسجد الاقصی و مسجد النبی را جایز دانسته اما سفر به قصد زیارت حرم پیامبرو اهل بیت را بدعت و حرام دانسته و رفتن به قبرستان را فقط برای دعا کردن بر اموات و عبرت گرفتن مجاز دانستند. وهابیت در مورد نذر و قسم نیز تحت تاثیر اندیشه‌های ابن تیمیه قرار گرفته‌اند و چون او نذر برای انبیا و اولیا را جایز نمی‌دانند و قسم خوردن به غیر خدا را حرام می‌دانند. رساله حاضر این بحث را در دو بخش به چالش کشانده است. بخش اول شامل دو فصل می‌باشد : فصل اول : کلیات بحث (مقدمه، سابقه تحقیق، هدف تحقیق، روش تحقیق سوالها و فرضیه‌های تحقیق) فصل دوم زندگی‌نامه ابن تیمیه و محمد بن عبدالوهاب.2- بخش دوم شامل سه فصل است : فصل اول : توحید و شرک.فصل دوم: شفاعت و توسل. فصل سوم زیارت قبور، نذر و قسم

«بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار (علیهم السلام)» مشهور به بحار الانوار، مفصل‌ ترین مجموعه حدیثی شیعه است که با نظارت علامه مجلسی تألیف شده است. تألیف این کتاب که مجموعه‌ ای از آموزه‌ ها و تعالیم شیعی است، بیش از ۳۰ سال طول کشیده و گروهی از شاگردان علامه مجلسی او را در این کار یاری کرده‌ اند. مؤلف، کتاب را بر اساس ۲۵ موضوع کلی طراحی و آن را در ۲۵ جلد جای داده است (در دوره‌ های اخیر به صورت ۱۱۰ جلدی منتشر می‌ شود). در هر جلد ریز موضوعات مربوط به آن را در ابواب مختلف گرد آورده است. او در هر باب، ابتدا آیات قرآنی مرتبط با موضوع را ذکر کرده و تفسیر آنها را می‌ آورد و در مرحله بعد احادیث مربوط به آن باب را نقل می‌ کند. مجلسی تلاش کرده است که در بحار الانوار تمام موضوعات و مسائل موجود را پوشش دهد. برای مثال، این مجموعه با عنوان کتاب العقل و الجهل آغاز و با مباحث مربوط به خداشناسی و توحید، عدل الهی، و تاریخ پیامبران ادامه پیدا می‌ کند. از جلد ۱۵ تا ۵۳ چاپ ۱۱۰ جلدی، به تاریخ زندگی و فضایل پیامبر اسلام (ص) و حضرت زهرا (س) و امامان شیعه (ع) اختصاص دارد. بحار الانوار به خاطر ذکر مستند بیشتر روایت‌ های منقول از ائمه شیعه (ع)، باب‌ بندی موضوعات، شرح و بیان بسیاری از روایات، تحقیقات گوناگون کلامی، تاریخی، فقهی، تفسیری، اخلاقی، حدیثی و لغوی، نزد محققان و پژوهشگران مقامی والا داشته است؛ چنانکه با وجود حجم زیاد، از همان روزگار تألیف، نسخه‌ های خطی بسیاری از آن نوشته شده و با رواج صنعت چاپ، همه یا بخش‌ هایی از آن بارها به چاپ رسیده است. آنچه در این جلد به آن پرداخت شده است: - أبواب زیاره الإمامین الطاهرین الکاظمین ببغداد و زیاره الإمام أبی الحسن الرضا بطوس، و زیاره الإمامین الهمامین العسکریین و فضل زیاره القائم علیه السلام فی السرداب و غیره - باب فضل زیاره الإمامین الطاهرین المعصومین أبی الحسن موسی ابن جعفر و أبی جعفر محمّد بن علیّ صلوات اللّه علیهم ببغداد و فضل مشهدهما - باب کیفیّه زیارتهما صلی اللّه علیهما - باب فضل مسجد براثا و العمل فیه - باب فضل زیاره إمام الإنس و الجنّ أبی الحسن علیّ بن موسی الرضا صلوات اللّه علیه و فضل مشهده - باب کیفیّه زیارته صلوات اللّه علیه - باب فضل زیاره الإمامین الهمامین أبی الحسن علیّ بن محمّد النقیّ الهادیّ و أبی محمّد الحسن بن علیّ الزکیّ العسکریّ و آداب زیارتهما و الدعاء فی مشهدهما صلوات اللّه علیهما - باب زیاره الإمام المستتر عن الأبصار الحاضر فی قلوب الأخیار المنتظر فی اللیل و النهار الحجّه بن الحسن صلوات اللّه علیهما فی السرداب و غیره - باب الزیارات الجامعه التی یزار بها کلّ إمام صلوات اللّه علیهم و فیه عدّه زیارات - باب آخر فی زیارتهم علیهم السلام فی أیّام الأسبوع و الصلاه و السلام علیهم مفصّلا - باب کتابه الرقاع للحوائج إلی الأئمّه صلوات اللّه علیهم و التوسّل و الاستشفاع بهم فی روضاتهم المقدّسه و غیرها - باب الزیاره بالنیابه عن الأئمه علیهم السلام و غیرهم - باب تزویر المیّت و تقریبه إلی المشاهد المقدسه - أبواب زیارات أولاد الأئمه علیهم السلام و أصحابهم و خواصّهم و سائر المؤمنین و ذکر سائر الأماکن الشریفه - باب زیاره فاطمه بنت موسی علیهما السلام بقم - باب فضل زیاره عبد العظیم بن عبد اللّه الحسنی ره عنه - باب فضل بیت المقدس - باب آداب زیاره أولاد الأئمه علیهم السلام - باب زیاره سلمان الفارسی رضی اللّه عنه و سفراء القائم علیه السلام - باب زیاره المؤمنین و آدابها - باب نادر فی إکرام القادم من الزیاره

کتاب «دفاع از حریم تشیع» نوشته جمال الدین ابوالفتوح رازی، مجموعه‏ ای از گفتگوها و مناظره ها میان علمای شیعه و اهل‏ سنت درباره برخی از عقاید شیعیان است. در این نوشتار برخی از اختلاف ‏نظرهای عقیدتی كه میان شیعه و اهل‏ سنت وجود دارد در قالب گفتگو و مناظره و بیان خاطره بیان شده است. نماز خواندن در كنار قبرها، سجده بر سنگ، بوسیدن ضریح مشاهد شریفه ائمه، ولایت علی (ع)، عدالت صحابه، دفاع فاطمه (س) از حریم ولایت، سب و لعن دشمنان اهل‏ بیت، بدعت، عصمت اهل بیت، تعیین خلیفه پس از رحلت پیامبر، علم امامان، حقانیت عقاید تشیع در مورد مسأله امامت، مسأله ازدواج موقت (متعه)، نذر كردن و تربت كربلا از جمله مهم ‎ترین موضوعات مورد بحث در این كتاب است.