جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 23
خلق از عدم، خلق از آشوب و مسئله شر
نویسنده:
دیوید ری گریفین، محمد حقانی فضل
نوع منبع :
مقاله , ترجمه اثر
منابع دیجیتالی :
چکیده :
مسئله شر همواره ذهن معتقدان به خدای شخص‌وار را به خود درگیر کرده و تاکنون تئودیسه‌های متعددی برای توجیه وجود شر در عالم مطرح شده است؛ اما نویسنده معتقد است تئودیسه‌های موجود در رسیدن به هدف خویش ناکام‌اند؛ از این‌رو می‌کوشد بر اساس خداباوری پویشی، تئودیسه‌ای جدید مطرح کند. او ابتدا به سراغ داستان آفرینش و آموزه خلق از عدم می‌رود؛ آموزه‌ای از که از نظر او، باعث پیدایش این دیدگاه است که خدا بر همه چیز تسلط کامل دارد و منشأ شرور نیز خود خدا است. اما او نشان می‌دهد اعتقاد به خلق از عدم در نزاع‌های الاهیاتی صدر مسیحیت ریشه دارد و پیش از آن، بسیاری از الاهی‌دانان به نظریه‌ای دیگر باور داشتند: خلق از آشوب. در گام بعد، نویسنده تئودیسه‌های مبتنی بر خداباوری سنتی را مرور می‌کند و با یادآوری کاستی‌های آنها نشان می‌دهد خداباوریِ سنتی مشکلی حل‌ناشدنی با شرور دارد که ناشی از پذیرشِ آموزه خلق از عدم است. او در نیمه پایانی مقاله، دیدگاه پویشی درباره قدرت الاهی و خلقت جهان را تبیین و استلزامات این نظریه را بیان می‌کند.
صفحات :
از صفحه 85 تا 98
کتاب راهنمای فلسفه دین [کتاب انگلیسی]
نویسنده:
Charles Taliaferro, Paul Draper, Philip L. Quinn
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
خداوند از منظر الهيات پويشی و ملاصدرا
نویسنده:
حامد ناجی اصفهانی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
گفتار حاضر از آنرو كه به بررسي تطبيقي دو جريان فکري نظر دارد، در دو بخش سامان يافته است: الف) الهيات پويشي: اين جريان فکري که در قرن بيستم ظهور يافت، يکي از فرايندهاي تکاملي انديشه خردورزان حوزۀ دين است. اينان با توجه به تمام مناقشات موجود در قرون وسطي و دين‌گريزي مدرنيته، در پي عرضه نويني از الهيات دينيند که در طي آن مفاهيم گوناگوني همچون خداوند، سرمديت خداوند، قدرت وي، چگونگي شرور در عالم، جهان هستي، چگونگي ارتباط خداوند با جهان هستي، تعامل تغيير در جهان با خداوند را مورد بازکاوي قرار ميدهند. اين طرح نو که توسط آلفرد نورث وايتهد بنا نهاده شد و بوسيله چارلز هارت شورن و ديويد راي گريفين تفصيل يافت، اکنون بعنوان يکي از مکاتب رايج الهياتي و ديني در محافل غربي مورد گفتگوست. اين ديدگاه از دو سو قابل توجه است: 1. قرائتي نو از الهيات ديني که همگامي آن با متون مقدس مورد بحث است. 2. ارائة طرحي نو از هستي شناسي و چگونگي تعامل خداوند با جهان. ب) حکمت متعاليه صدرايي: حکمت متعاليه که نخستين بار بنيانهاي فلسفي آن توسط صدرالدين محمد شيرازي پي نهاده شد، در سه مرحله تکامل يافت: 1) مرحله سينوي در فهم وجود؛ 2) تشکيک وجود؛ 3) وحدت شخصي وجود. اگرچه ملاصدرا در طي کتاب بزرگ خود يعني الاسفارالاربعة به تمايز اين سه مرحله اشارتي نکرده است، ولي تحول آراء وي در طي رساله هاي گوناگونش بيانگر اين سير تکاملي ميباشد. وي با کشف اصالت وجود، در پي آن برآمد که فهم وجود را از مرحله مفهوم به مصداق تعميم دهد و سرانجام مجبور گرديد طرح وارۀ نويني را در نسبت خداوند با جهان هستي عرضه دارد که همين مهم عملاً در سه مرحله براساس سير فکري وي، قابل بازشناسي است. اين نگرشِ نوين به مفهومِ وجود، عملاً بيشتر مفاهيم الهيات ديني را درنورديد و وي را بر آن داشت که قرائتي نو از الهيات ديني عرضه دارد. نگارندۀ بر اين باور است که نظام تشکيکي وي برخلاف نظام وحدت شخصي او كه در حال تطور بوده، نظامي نسبتاً کامل است و نکتة درخور توجه در اين مقام، همگامي نسبي بنيان وحدت تشکيکي وجود با الهيات پويشي مسيحي است و البته چنانکه بيان خواهد گرديد، نظام صدرايي در فهم آموزه هاي ديني و تطبيقي از الهيات پويشي کارآمدتر بوده و بسيار دقيقتر ميباشد. از اينرو نوشتار حاضر، افزون بر طرح بحث الهيات پويشي و دستاوردهاي جديد آن در مفاهيم ديني، به مقايسه آن با دستگاه حکمت تشکيکي ملاصدرا پرداخته و وجوه قوّت و ضعف آن را مورد بررسي قرار خواهد داد.
صفحات :
از صفحه 59 تا 78
بررسی و نقد مسئلة شر ازنظر الهیات پویشی با تأکید بر اندیشة هارتسهورن
نویسنده:
یداله رستمی، منصور نصیری
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسرا ,
چکیده :
مسئلۀ شر یکی از مهم‌ترین مسائلی است که دغدغۀ فیلسوفان دین و متکلمان بوده است. الهی‌دانان پویشی مانند وایتهد، هارتسهورن و گریفین، رویکرد جدیدی به این مسئله داشته‌اند؛ یعنی فلاسفه و متکلمان گذشته، بیشتر با قبول صفات (علم، قدرت و خیرخواهی مطلق) خداوند به تبیین و توجیه شرور پرداختند؛ اما فلاسفۀ دین پویشی با رد علم و قدرت مطلق الهی این مسئله را بررسی می‌کنند؛ یعنی علم خدا را زمانی می‌دانند، موجودات را نیز دارای قدرت خلاقه می‌دانستد و با محدود دانستن قدرت خداوند او را از شبهۀ شر مبرا می‌کنند. در این نوشتار ضمن بررسی اندیشۀ آن‌ها و البته با تأکید بر هارتسهورن، دیدگاه آن‌ها را نقد خواهیم کرد.
صفحات :
از صفحه 55 تا 86
مسئلۀ شر در الهیات پویشی و حکمت متعالیه
نویسنده:
حسن احمدی‌زاده، طیبه غلامی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
چکیده بیشتر مباحثی که در اندیشه‌های فلسفی و کلامی غرب، دربارۀ مسئلۀ شر مطرح شده‌اند، به جنبۀ نظری آن، (آن‌گونه که در ساختار کتاب مقدس بیان شده است) توجه داشته‌اند. این مباحث اغلب با اشاره به منطقی بودن مسئلۀ مذکور، ناسازگاری قدرت و علم مطلق خدا و رحمت واسعۀ او، وجود انواع مختلف شر در عالم را چالشی جدی پیش روی مؤمنان دانسته‌اند. الهیات پویشی به‌عنوان جنبش نوینی در مباحث کلامی - فلسفی با بهره‌گیری از دیدگاه‌های فلسفی وایتهد و پیروان او در مکتبشیکاگو، با ارائۀ تبیین و توصیف یکسره متفاوتی از تبیین سنتیِ مطرح در ادیان، به‌نوعی با تغییر دادن یا پاک کردن صورت مسئلۀ مورد بحث، سعی در یافتن راه حلی برای پاسخگویی به مسئلۀ شر داشته است. انکار قدرت مطلق خداوند و علم او به آینده، ارائۀ تفسیر متفاوتی دربارۀ ارتباط میان خدا و جهان و نیز تفکیک شر ظاهری از شر واقعی، از مهم‌ترین مبانی الهیات پویشی در مواجهه با مسئلۀ شر محسوب می‌شود. در جستار حاضر، برآنیم تا با تکیه بر آرای فلسفی و کلامی ملاصدرا، به‌ویژه اصالت وجود، تشکیک وجود، عدمی و نسبی بودن شر، رویکرد الهیات پویشی در مواجهۀ با مسئلۀ شر را نقد و بررسی کنیم.
صفحات :
از صفحه 589 تا 607
تحلیل و برسی رابطه علم و دین از منظر پویشی وایتهد
نویسنده:
رستم شاه محمدی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
در این مقاله تلاش می شود رابطۀ علم و دین از منظر اندیشۀ پویشی وایتهد بررسی و تحلیل شود. برای این امر ابتدا الگوهای چهارگانۀ رابطه علم و دین (تضاد، تمایز، گفت‌وگو و تلفیق) توضیح داده می‌شود. سپس، درباره نظام مابعدالطبیعی پویشی بحث می‌شود تا نشان داده شود که علم و دین چگونه در چهارچوب این نظام فراگیر هماهنگی یا تلفیق پیدا می‌کنند. و در آخر، اصول حاکم بر رابطۀ این دو قلمرو استخراج می‌شود که تحلیل آن‌ها از پویایی و تحول علم و دین، ناظربودن هر دو بر واقعیتی واحد و سروکار داشتن با وجوهی از واقعیت، طبیعی¬بودن تضاد بین این دو، به رغم اغراق در آن، و تحول معرفت دینی در پرتو معرفت علمی حکایت می کند.
صفحات :
از صفحه 49 تا 69
جایگاه خداباوری گشوده به‌عنوان رویکردی نوین در میان انواع خداباوری
نویسنده:
مهدی ابوطالبی یزدی، رسول رسولی پور، امیرعباس علی‌زمانی، قربان علمی، محسن جوادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
خداباوری گشوده به ­عنوان رویکرد جدیدی در عرصۀ الهیات و فلسفة دین، نظریات و دیدگاه­هایی را مطرح کرده است که هم به لحاظ فلسفی و هم به لحاظ الهیاتی (کلامی) توجه بسیاری از اندیشمندان معاصر را به خود جلب کرده است. مدعای اصلی و اساسی حامیان این رویکرد این است که بسیاری از آموزه ­های رایج دربارۀ ذات و صفات خدا (و به­طور خاص صفاتی مانند علم پیشین خدا، تغییر‌ناپذیری، انفعال­ ناپذیری و بی­زمان­بودن خدا)، برگرفته از فلسفه­ های یونانی، به‌ویژه سنت نوافلاطونی هستند و تحت تأثیر آن‌ها قرار دارند و به همین دلیل، از مسیر اصلی خودشان که همان مسیر کتاب مقدس است، فاصله گرفته ­اند. بنابراین، برای زدودن انگاره­ های نادرست فلسفی از صفات حقیقی خدا در کتاب مقدس، بایستی بار دیگر آن‌ها را بازبینی و اصلاح ­کنیم. از آن‌‌جا که بنیان‌گذاران و مدافعان این مکتب مدعی هستند که نظریاتشان در سنت خداباوری و خداباوری سنتی ریشه دارد، با نگاهی تاریخی به این جنبش الهیاتی و بررسی مسیر پیدایش آن، صحت‌و سقم ادعای آن‌ها را ارزیابی می­ کنیم. برخی از الهی­دانان و فلاسفۀ دین معاصر، خداباوری گشوده را از انواع خداباوری سنتی قلمداد می­ کنند، برخی دیگر آن را انحرافی در سنت خداباوری و برخی نیز آن را نوعی مکتب ارتدادی و بدعت ­آمیز می­دانند که در سنت راست ­کیشی جایگاهی ندارد. به­هرحال، هرچند زمان زیادی از آغاز این جنبش نمی­ گذرد توانسته است نظرها را، چه موافق چه مخالف، به خود جلب کند؛ تعداد بسیار زیاد مکتوباتی که در تأیید یا ردّ این مکتب نگاشته شده است، شاهد این مدعاست. بنابراین، جا دارد ما نیز با استفاده از منابع بسیار غنی خود در سنت فلسفی‌ـ‌کلامی اسلام و با شناخت کاملی از این دیدگاه، وارد عرصۀ بحث­ های جدید در حوزۀ الهیات و فلسفة دین شویم.
صفحات :
از صفحه 1 تا 24
بررسی و نقد منطقی بودن مسئله «شرّ»
نویسنده:
محمد علی عباسیان چالشتری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
فیلسوفان دین عموما بر این باورند که وجود شر در عالم نیرومندترین چالش در برابر اعتقاد به وجود خداست. آن‌ها میان دو وجه از مسئله تفکیک قائل شده‌اند: وجه «فلسفی/دفاعیه‌ای» و وجه «دینی/روان-جامعه‌شناختی». وجه فلسفی/دفاعیه‌ای به نوبه خود به دو «مسئله منطقی) و «مسئله بینه‌ای» تحلیل شده است. «مسئله منطقی شر) بر آن است که میان اعتقاد خداباوران به وجود خدا و این واقعیت که در عالم شروری وجود دارندء ناسازگاری منطقی وجود دارد. راه‌های مختلفی برای پرهیز از این ناسازگاری پیشنهاد داده شده است. ملحدان» اعتقاد به وجود شر را انتخاب کرده‌اند و اعتقاد به خدا را همچون اعتقادی باطل کنار گذاشته‌اند. خداباوران به راه‌هایی دیگر متوسل شده‌اند؛ گروهی از خداباوران تلاش کرده‌اند تا نشان دهندء اعتقاد به وجود خدا با اعتقاد به وجود شر قابل جمع است. این مقاله در پی آن است تا نشان دهد مسئله شر منحصرا منطقی یا حتی فلسفی نیست» بلکه مسئله‌ای روان - جامعه‌شناختی و ایمانی هم هست.
خدا و تکامل
عنوان :
نویسنده:
امیر علیزمانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
در ابتدای مقاله این پرسش مطرح می‌شود که آیا نظریة تکامل با ایدة مداخلة خدا در طبیعت سازگار است؟ آیا ما می‌توانیم هم به مداخلة خداوند در طبیعت معتقد باشیم و هم به قوانین طبیعی و از جمله به قانون تکامل وفادار باقی بمانیم؟ پس از طرح سوال فوق، اشارة کوتاهی به پیامدهای کلامی نظریة تکامل شده است. سپس سیر تحول نظریة تکامل از زمان داروین تا پیدایش زیست‌شناسی مولکولی و تا نظریه‌‌های اخیر در خصوص پیچیدگی و پیدایش ژنتیک عام بیان گردیده است. در بخش دوم مقاله چهار ویژگی اصلی در تحولات زیست‌شناختی مورد توجه قرار گرفته است: 1- خودتنظیمی 2- عدم تعیّن 3- علیّت از بالا و پایین 4- تبادل اطلاعات. در بخش سوم، مقاله به بررسی چهار الگوی کلامی متّخذ از هریک از این چهار خصیصة موجودات زنده می‌پردازد و در این بخش چهار تصویر از خدا مطرح می‌شود: 1- خدا به عنوان طرّاح رویدادی سامانمند 2- خدا به عنوان متعیّن کنندة عدم تعیّن‌ها 3- خدا به عنوان علت از بالا و پایین 4- خدا به عنوان منتقل کنندة اطلاعات. باربور پس از بررسی هریک از این چهار الگو به بیان برخی از مشکلات و نارسایی‌های آنها می‌پردازد. در پایان به الگوی پنجمی براساس الهیات پویشی پرداخته hsj و این تصویر را تصویر مناسب‌تری می‌داند.
صفحات :
از صفحه 127 تا 162
بررسی تطبیقی مسألة رابطة وجودی دو سویة خدا و جهان از دیدگاه هارتشورن و ملاصدرا
نویسنده:
عبدالله صلواتی، زینب اختری
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
هارتشون در تبیین رابطة فعال و دو سویۀ خدا با جهان از ایدۀ تعالی و تنزه خداوند دست می کشد و با ایجاد تحولاتی در باب اوصاف الهی از جمله علم مطلق می کوشد تا مبانی الهیاتی جدیدی را برای ارتباط خداوند با جهان فراهم آورد. ملاصدرا نیز تفسیر خاصی از رابطة دو سویة خدا و جهان به دست می دهد؛ تفسیری که در آن تعالی خدا به همراه حضور وجودی در جهان حفظ شده است و حلول از هر دو سوی (= حلول خدا در جهان و حلول جهان در خدا) انکار می شود. پرسش پایة این جستار آن است که رابطة وجودی خدا و جهان از دیدگاه هارتشورن و ملاصدرا چگونه است. دستاوردهای این جستار عبارتند از: برخلاف دیدگاه هارتشورن، در فلسفة صدرایی قطب انتزاعی خدا انکار می گردد و خدا یکسره خارجیت و واجب و قائم به ذات معرفی می شود. همچنین، در الهیات هارتشورن، قطب عینی خدا در پویش و خدا متأثر از مخلوقات است، اما در فلسفة ملاصدرا این پویش انکار می شود و حرکت منحصر در طبیعت و وجود انسان می شود و نه خدا که مفارقاتِ تجدد پذیر، یعنی نفوس، متأثر از دعای بندگان هستند. افزون برآن، در فلسفة ملاصدرا برخلاف الهیات هارتشورن، هیچ گونه از حلول برای خدا متصور نیست.
صفحات :
از صفحه 51 تا 69
  • تعداد رکورد ها : 23