جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور کلید واژه ها
>
شواهد الربوبیه
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 41
مبادی فهم حکمت سیاسی ملاصدرا
نویسنده:
مهدی راسخی، مهدی امیدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , مرتضی مطهری , عبدالله جوادی آملی
چکیده :
همان گونه که ملاصدرا یک فیلسوف متبحر است، یک اندیشمند سیاسی نیز هست؛ گرچه پذیرفتن حکمت سیاسی وی، مبتنی بر اصول موضوعه ای است که نگارنده از آن به «مبادی» تعبیر میکند. این مقاله با روش تحلیلی، و با هدف تبیین مبادی روشی و محتوایی که ملاصدرا برای بیان حکمت سیاسی خود بدان تمسک جسته است، درصدد است تا با بررسی این مبادی، منشأ خطای بسیاری از منکران حکمت سیاسی وی را به صورت روشن بیان کند. حاصل اینکه، در زمان ملاصدرا، به خاطر شرایط خاص حاکم بر آن زمان، شاهد رکود اندیشه سیاسی هستیم نه زوال آن، و ملاصدرا یک اندیشمند سیاسی با ویژگیهای متفاوتی است که در مبانی و نوع اندیشه سیاسی خود و روش بیان نظریات سیاسی، به اندیشمندان سیاسی دیگر مشابهتی ندارد. همین تفاوت باعث شده است که برای دست یافتن به اندیشه سیاسی وی راهی بجز فهم، و پذیرش مبادی روشی و محتوایی ملاصدرا نداشته باشیم.
صفحات :
از صفحه 29 تا 45
مشخصات اثر
بررسی استنادات ملاصدرا به آیات قرآن در مشهد دوم و سوم الشواهد الربوبیه
نویسنده:
رقیه شفیعی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
عقل به عنوان برترین گوهر نظام هستی و اولین مخلوق و صادر از حق تعالی فصل ممیز انسان از دیگر حیوانات می‌باشد. در میان انسانها نیز معیار برتری و کمال اشخاص به عقل بوده و برترین انسانها که انسان کامل شناخته شده، و عقل کل همانا رسول اکرم (ص) می‌باشد؛ او در واقع تجلی عقل میان انسانها است، به عبارت دیگر عقل جزئی همان رسول باطنی، و رسول ظاهری عقل کل می‌باشد. شریفترین انسان و عزیزترین انبیا و خاتم رسل علیهم السلام به مرکز دایره حکمت و فلک و حقیقت و خزانه عقل امیرالمومنین (ع) گفت: (یا علی إذا رأیت الناس مقربون الی خالقهم بإنواع البر تقرب الیه بإنواع العقل تسبقهم ). و این چنین خطاب با چون بزرگی راست نیامدی که اندر میان خلق چنان بود که معقول اندر میان محسوس. گفت: یا علی مردمان چون اندر کثرت عبادت رنج برند، تو اندر ادراک معقول رنج بر، تا بر همه سبقت گیری. لاجرم چون به دیده بصیرت عقلی مدرک اسرار همه گشت، همه حقایق را اندر یافت و معقول را اندر یافت و دیدنی یکی حکم دارد و برای آن بود و برای آن بود که گفت: لو کشف الغطاء ما ازددت یقینا". و هیچ دولت آدمی را بهتر از ادراک معقول نیست (ابن سینا، 1374 : 86). خداوند متعال به واسطه شریعت محمدی منتی بزرگ بر آدمیان نهاد و با انزال قرآن نعمتش را بر مسلمانان تمام کرد، که البته سزاوار و درخور شریعتی عالمگیر و جهانی، غیر این نمی‌تواند باشد. قرآن همان کتابی است که حضرت حق از طریق خاتم رسل صلی الله علیه و آله و سلم بر انسان عرضه کرد تا در تمام اعصار و اقتار چراغ هدایت انسان باشد. بدین ترتیب بشر میتواند با داشتن دو بال هدایت در آسمان معرفت و حقیقت پرواز کند و به سیر و سلوک آفاقی و انفسی بپردازد. کاروان اندیشه بشر که از آغاز خلقت همراه انسان بوده است در طی قرون دستاوردهای زیادی داشته و در تمام نقاط و در میان اقوامی که فرد یا افرادی اهل فکر داشته‌اند توانسته، رحل اقامت افکنده و یا همراهانی برای خود برگیرد. مسلمانان، یعنی کسانی که بر خوان قرآن نشسته‌اند و برنامه معاش و معاد خود را از کتاب هدایتگر الهی اخذ می‌کنند نیز در معرض اندیشه‌های فلسفی (یونانی) قرار گرفته و خواه ناخواه از آن متأثر شده اند. بویژه این که در قرآن مقوله برهان و تعقل مورد احترام و ارج قرار گرفته است. به عبارت دیگر عنان اندیشه فلسفی یونانی با ورود به جهان اسلام در دست کسانی قرار گرفت که متأثر از تعلیمات روشنگرانه دینی و در یک کلمه قرآن کریم بودند؛ البته در این میان کسانی بودند که مقوله تدبر و تعقل را که فلسفه نامیده می‌شود مردود شناخته و برای نیل به حقیقت، تمسک به قرآن را کافی دانسته و به آن بسنده کرده اند و چه بسا که پرداختن به علوم عقلی در سایه شریعت را، ضلالت بشمار آوردند و افرادی هم بودند که برای وصول به حقیقت و کمال انسانی عقل را بهترین مرشد و گاه تنها مرشد و دلیل می‌دانستند. ما در اینجا در پی تصدیق یا رد گروه خاصی نیستیم، بلکه هدف، بیان این واقعیت است که تأثیر همه جانبه قرآن و حضور پر رنگ آن در زندگی مسلمانان ایشان را طوری اقناع کرده بود که به عامل دیگری نیاز نداشتند و خود قرآن همه جهات را در بر گرفته بود. از سوی دیگر آنان که وارثان اندیشه و تفکر انسانی در طول قرنها بودند نمی‌توانستند این دستاوردهای ارزشمند را نادیده گرفته، و آن را کنار بگذارند.
مشخصات اثر
فیلسوفان شریعت مدار
نویسنده:
علیرضا میرزایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده متن
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , مرتضی مطهری , ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
پنج فیلسوف و حکیم شاخص در جهان اسلام، ابواسحاق کندی، فارابی، ابن‌سینا، ابن رشد و صدرالدین شیرازی که جریان فلسفی عقل‌گرا را از ابتدای نهضت ترجمه تا تکوین حکمت متعالیه نمایندگی می‌کنند، با وجود توغل در حکمت و فلسفه، تعلّق خاطر عمیقی به شریعت و آموزه‌های دین و مقام شامخ پیامبر اکرم(ص) داشته و در آثار خود به قدر معتنابهی به آن تصریح کرده‌اند. آنان بین حکمت و شریعت، اندیشه‌ورزی و عبودیت، آزاداندیشی و متشرع بودن منافاتی قائل نبودند. خردورزی آنان، عقال عقل و مانع و رادع دین‌باوری آنان نشد. با وجود غوطه‌ور شدن در دریای عقل فلسفی و حکمی از سرچشمه زلال وحی و شرع سیراب گشتند و به مقام دل سوخته با عقل پخته نائل شدند.
صفحات :
از صفحه 39 تا 57
مشخصات اثر
بررسی و تطبیق عقل و نقل در شواهد الربوبیه
نویسنده:
محسن محسنی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
اسلام به عنوان آخرین دین الهی و خاتم ادیان در برخورد با عقل نه تنها مانند برخی مکاتب آنرا نکوهیده است و نه مانند برخی دیگر چنان به آن میدان داده است که تنها راه سعادت بشر را از طریق عقل جویا شده باشد بلکه یکی از راههای رسیدن به خداوند را استفاده از عقل و به خدمت گرفتن آن معرفی کرده است و خداوند در قرآن کریم آیات زیادی در مورد بکارگیری عقل وتفکر و تدبر آورده است و نیز روایات زیادی در مورد عقل داریم و در روایات ما عقل را رسول باطنی نامیده‌اند و این رسول باطنی با رسول ظاهری که نبی علیه‌السلام باشد راه بسوی خدا را نشان می‌دهند و عقلی که انسان را به خدا نزدیک نکند عقل نیست . ملاصدرا در شواهدالربوبیه که یکی از باارزش‌ترین کتابهای او می‌باشد در جابجایی آن، که مباحث عقلی مطرح می‌کند از آیات و روایات استفاده می‌کند یعنی وقتی مطلبی را با عقل و استدلال می‌سنجد به عروه‌الوثقای دیگری که نقل (آیات و روایات) باشد چنگ می‌زند و با این عمل می‌خواهد نشان بدهد که مطالب عقلی که ارائه می‌دهم باید مهر شرع بر آن بخورد تا اعتبار و ارزش واقعی پیدا کند. این رساله که با عنوان "بررسی و تطبیق عقل و نقل در "شواهدالربوبیه" است به چگونگی و کیفیت استفاده ملاصدرا از آیات و روایات پرداخته شده است و آن مشتمل بر 4 بخش است : بخش اول: الهیات که شامل الهیات بالمعنی الاعم و الهیات بالمعنی الاخص است که شامل مباحث وجود و خداوند است . بخش دوم: مباحث معاد روحانی ذکر شده است که شامل مباحث نفس : نفس و مراتب آن، انیت نفس ، احوال نفس و توسل به عقل برای اثبات معاد روحانی می‌باشد. بخش سوم: شامل معاد جسمانی است یعنی تلاش ملاصدرا در این بخش بر این است که معاد جسمانی که دیگر فلاسفه حتی ابن‌سینا از اثبات آن از طریق عقل عاجز شده بودند به اثبات برساند و شامل اثبات نشاه ثانیه و احوال آخرت و عوالم سه‌گانه است . بخش چهارم: شامل مباحث نبوات و ولایات است که در فصل اول اوصاف و خصایص نبی ذکر شده است و در فصل دوم اسرار شریعت و فائده طاعات و اینکه نبوت از زمین منقطع می‌شود ولی خداوند حکم ائمه‌اطهار علیهم‌السلام و الهامات و نیز حکم مجتهدین را باقی گذاشته و آنها را تایید و تثبیت نموده است . و در نتیجه فهرست آیات و روایاتی که ملاصدرا استفاده نموده است همراه با توضیح مختصر در نحوه به کارگیری آن آمده است .
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی دیدگاه‌های ویلیام جیمز و ملاصدرا در باب چگونگی شکل‌گیری مفاهیم حسی
نویسنده:
مجید ضیایی قهنویه، عبدالرسول کشفی، حسن ابراهیمی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
نظريه «جريان سيال آگاهي» بر مبناي ويژگي های پنج گانه ای كه جيمز برای فكر انسان برمی شمرد و همچنين تكيه بر جريان مدام تجربه و نقش التفات و گرايشهای ذهن در تشكيل مفاهيم تشكيل شده است. نظريه تشكيل مفاهيم صدرا بر اساس استعداد نفس، افاضه عقل فعال و همچنين خالقيت نفس تشكيل شده و بين ادراك حسی و خيالی و ادراك عقلی تفكيك صورت گرفته است. نظريه جيمز از جهاتي به نظريه «تشكيل مفاهيم» ملاصدرا نزديك است. ازجمله اينكه هر دو به تغيير و تحول مدام در محسوسات اذعان دارند و در عين اين تغيير مداوم، فكر را دارای پيوستگی كامل و تشخّص و وحدت می دانند. در عين حال هر دو را می توان به نحوی منتقد نظريه سنتی تجريد دانست. نقطه افتراق اين دو فيلسوف در بحث تشكيل مفاهيم به نوع نگرش آن ها برمی گردد. با اينكه هر دو فيلسوف يك واقعيت را و به نحو مشابهی تفسير می كنند، ملاصدرا با نگاهی كه بيشتر جنبه وجود شناسانه دارد و جيمز با نگاهي پديدارشناسانه به اين مسأله می پردازند.
صفحات :
از صفحه 21 تا 52
مشخصات اثر
وحدت وجود نزد دوانی
نویسنده:
حسین محمدخانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
متکلمان، حکما و عرفا در باب وحدت و کثرت عالم، دیدگاه هایی ارایه کرده اند که وحدت مفهومی (وحدت در مفهوم وجود)، وحدت و کثرت حقیقی در وحدت سنخیه و وحدت حقیقی و کثرت اعتباری در وحدت شخصیه از آن جمله اند. دوانی نیز در باب وحدت وجود، نظریه ای ارایه می کند که خود از آن به ذوق تاله یاد می کند. شاید بتوان گفت مهم ترین اندیشه دوانی که مورد توجه متاخرین نیز قرار گرفته است، بیان وی از وحدت وجود است. وی در مباحث وجود و ماهیت، علت و معلول و... بر اساس ذوق تاله سخن می گوید و نیز در اثبات جنبه های دیگر توحید (توحید در وجوب وجود، توحید افعالی و توحید صفاتی) از آن بهره می برد. بنابر بر آن چه در نظریه ذوق تاله می آید، حقیقت وجود، منحصر در ذات خداوند است نه به این معنی که موجودات دیگر موهوم باشند، بلکه موجودات ممکن، تنها در سایه انتساب به آن وجود خاص، موجود می شوند. شایان ذکر است که انتساب مذکور مقولی نیست تا مستلزم وجود دو طرف باشد؛ بلکه ممکنات بدون لحاظ وجود حقیقی، بهره ای از هستی ندارند. بیان دوانی مورد توجه زیادی قرار گرفت تا آن جا که صدرالمتالهین در اسفار اربعه، اشکالاتی بر آن وارد می کند که عمده آن ها به اصالت ماهیتی بودن دوانی و ناسازگاری آن با پذیرش توحید صمدی از سوی وی باز می گردد.
صفحات :
از صفحه 85 تا 104
مشخصات اثر
تحلیل جایگاه خیال و وهم در گسترۀ ادراکات و افعال انسان از منظر صدرالمتألهین
نویسنده:
مهران رضایی, مجید صادقی حسن آبادی, احمد رستم پور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه پیام نور ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
حوزه «ادراکات» و «فلسفه فعل»، از مباحث نو و حائز اهمیت در فلسفه اسلامی است. مسئلۀ خاصّ این پژوهش، تحلیل و تبیین منسجم جایگاه دو قوّه از قوای باطنی، یعنی خیال و وهم، در گستره ادراکات و افعال انسانی است. از آنجا که خیال، محلّ نگهداری صور جزئی است، ملاصدرا عملکرد این قوّه در ادراکات و افعال را در رابطه ای چند سویه با دیگر قوای باطنی تبیین نموده است. همچنین ملاصدرا خیال را به مثابه یکی از مبادی اساسی افعال، حلقه رابط بین عالم محسوسات و معقولات و مانند ملکه ای در حفظ صور می داند. این قوّه، مبدأ أبعد در افعال عبث، گزاف، عادی، طبیعی و مزاجی است. وهم نیز از قوای مدرِکه ـ مدرک معانی جزئی ـ است. در تبیین حیطه عمل و تسلّط قوّه وهم با رویکردی توسعه ای، می توان جایگاه این قوّه را از «قوه ای ادراکی در کنار سایر قوای ادراک باطنی» ارتقا داد و آن را «مسلّط بر تمام قوای حیوانی» و در نهایت، وهم را همان «نفس حیوانی» دانست. دیگر آن­که وهم، نقشی اساسی در خطاهای ادراکی و افعال تابع آن دارد.
صفحات :
از صفحه 63 تا 76
مشخصات اثر
جایگاه امکان فقری در مبحث علیت و سازگاری یا عدم سازگاری آن با تشکیک یا وحدت شخصی وجود
نویسنده:
طوبی لعل صاحبی، عباس جوارشکیان، محمد کاظم علمی سولا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
اصفهان: حوزه معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه اصفهان,
چکیده :
مسأله­ علیت از جمله ابتدائی­ترین مسائل ذهن بشر و اساس چراجویی­های انسان را تشکیل داده است. این مسأله متفکران و فلاسفه­ مختلف را به نحو خاص به خود مشغول داشته است. در بین فلاسفه اسلامی پذیرش اصل کلی علیت همواره از مفروضات بوده است. با وجود این اختلافات متفکرین اسلامی در فروع این اصل به ویژه در مسأله­ ملاک نیازمندی معلول به علت به چشم می­خورد. آنچه مسلم است این است که متکلمین ملاک نیازمندی را در حدوث، فلاسفه مشاء، امکان ماهوی و ملاصدرا و پیروان وی در امکان فقری می­دانند. اما گاهی به نظر می­رسد تفاسیر متفاوتی از نظریه­ امکان فقری ارائه می­گردد که نتایج متعارضی را در پی داشته است. این پژوهش در صدد بیان این امر است که تحلیل جایگاه امکان فقری، وحدت شخصی وجود را نتیجه می­دهد و اگر چه در یک نظر اولیه و ابتدایی دیدگاه برخی متفکرین صدرایی نظیر استاد مطهری به تشکیک در حقیقت وجود منجر گردیده است؛ اما در نهایت رویکرد وی با نظریه­ وحدت شخصی وجود و تفسیر استاد جوادی ­آملی هم­جهت می­شود؛ در این راستا تلاش این نوشتار بر این است که چگونگی و چرایی این تفاسیر را در نظام صدرایی مورد واکاوی قرار دهد.
صفحات :
از صفحه 11 تا 26
مشخصات اثر
علم موجودات مادی و علم به موجودات مادی از نظر ملاصدرا
نویسنده:
علی رضا فاضلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
در این نوشتار، به بررسی دو رویکرد در حکمت متعالیه در زمینه معلوم بودن مادیات و عالم بودن آنها پرداخته می‌شود. ملاصدرا در جاهایی ماده را مناط ظلمت می‌داند، که نه متعلق علم واقع می‌شود و نه خود عالم است و در مواضعی خلاف این را می‌گوید؛ یعنی ماده به خاطر موجود بودن، بهره‌ای از علم دارد و علم به آن تعلق می‌گیرد. در این مقاله، ابتدا این دو قول با براهین آن‌ها آورده می‌شود، سپس راه‌حل‌هایی که ملاصدرا و شارحانش برای رفع اختلاف یا اتخاذ یکی از دو رویکرد مطرح کرده‌اند مورد بررسی قرار می‌گیرد. هم‌چنین مبانی حکمت متعالیه مورد توجه قرار می‌گیرد. در آخر، نتیجه گرفته می‌شود که اگر اصول حکمت متعالیه مورد تدقیق قرار گیرد، هم‌خوانی اقوال ملاصدرا آشکار می‌شود.
صفحات :
از صفحه 65 تا 82
مشخصات اثر
ره گیری دلایل اصالت وجود در آثار شیخ اشراق
نویسنده:
محمد ذبیحی، مریم سعیدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
به شیخ اشراق نسبت داده شده که طرفدار اصالت ماهیت است، نسبتی که بزرگانی از فلاسفه، نظیر ملاصدرا، علامه طباطبایی و… به آن به دیده تردید نگریسته اند. این مقاله بر آن است تا با ره گیری دلایل اصالت وجود در آثار شیخ اشراق، تا حدودی به طرف دیگر این انتساب (اصالت الوجود) اطمینان بخشد. در این راستا پس از ارایه معانی وجود، ماهیت و اصالت، ده دلیل از دلایل طرفداران اصالت وجود مطرح و تلاش شده است بن مایه های مستندات دلایل ده گانه، که از سوی ملاصدرا و طرفداران حکمت متعالیه بیان شده است، از آثار شیخ اشراق استخراج شود و بر همین اساس، ادعا این است که می توان سهروردی را همانند دیگر فلاسفه، طرفدار اصالت وجود دانست و گفت مقصود وی از عباراتی که دال بر اعتباری بودن وجود است، مفهوم وجود است نه حقیقت وجود.
صفحات :
از صفحه 1 تا 24
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 41