جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 27
ورود اهل ايمان به مطالعه علمي دين: آيا ممكن است؟
نویسنده:
حسن بلند
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
رواج تعاريف ساده انگارانه از علم در ميان بسياري از پيشگامان علوم اجتماعي مانند فرويد سبب شد تا انبوهي از معتقدات ملحدانه و فلسفي با برچسب علم بودگي، جواز ورود به مطالعه علمي دين را بيابند و به عنوان شناخت هاي معتبر و بي طرفانه معرفي شوند. اگر بتوان به گونه اي حقيقتاً بي طرفانه، درباره دين به توليد دانش تجربي پرداخت، آنگاه سخن از ورود اهل ايمان به دايره مطالعه علمي دين بي وجه نخواهد بود. اگر «انسان مومن مدرن» از ورود به دايره مطالعه علمي دين ناگزير باشد، بايد مباني، تلويحات و پيامد هاي چنين ورودي را نقادانه بررسي كند. در اين نگاشته تلاش مي شود تا با معرفي و تبيين شرط «بي طرفي پيشيني نسبت به حقيقت دين» نشان داده شود كه از چهار وجه حقيقت، منشا، معنا و كاركرد دين، تحقيق علمي تنها مي تواند به پژوهيدن كاركرد دين بپردازد. اما حتي حصر فعاليت علمي به كاركردپژوهي نيز از ديدگاهي مومنانه، تهي از برخي آسيب ها نيست. در نهايت شايد بهترين گزينه مومنان در اين عرصه همان دشوارترين گزينه باشد يعني درانداختن طرحي نو از علم دين؛ علمي به راستي بي طرف كه هم در اعتبار چيزي كم از علوم طبيعي نداشته باشد و هم در شناخت دين و معنويت از روايي بيشتري برخوردار باشد. اگر پديدايي چنين علمي امكان پذير باشد.
خدا، هستی و وجود
نویسنده:
جی هی وود توماس
نوع منبع :
مقاله , ترجمه اثر
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
تيليش از اولين دوره ابتكاراتش در الهيات، هم از اينكه دين را، به خودی خود، به عنوان هدف در نظر بگيرد، اكراه داشت و هم توجه زيادی به تعالی خدا مبذول می ‏داشت. سخنرانی درباره ايده الهيات فرهنگ خبر از اين می داد كه او در آثار خود درباره فلسفه دين به انتقاد از دين خواهد پرداخت، و همچنين تمامی نوشته‏ های اوليه‏ اش، يك معنای تقريبا عرفانی در مورد توصيف ‏ناپذير بودن خدا را تلقين می ‏كند. عدم توجه به اينكه اين امر، زمينه همان رهيافت فلسفی او به آموزه خدا در كتاب دقيق الهيات نظام‏ مند است، بدفهمی كامل آن آموزه است. در این مقاله این ره یافت در دریافت از خدا و هستی از سوی وی تبیین می شود.
حقيقت دين
عنوان :
نوع منبع :
پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی
پاسخ تفصیلی:
آنچه در انديشه ديني مصلحت خوانده مي شود هيچگونه انفکاک و مرز فاصلي با حقيقت ندارد، بلکه چهره و تجلي حقيقت در شرايط مختلف مي باشد. آنچه بين حقيقت (Ttuth) و مصلحت، جدايي مي افکند نگرش پراگماتيستي بر مصلحت و تفسير مادي و سرد انگارانه (Utility) از آن است بیشتر ...
مباحثه با جان هیک
نویسنده:
علی اکبر رشاد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
در تاریخ 3/11/83: بنا به دعوت قبلی، پروفسور جان هیک، در جمع اعضای هیأت علمی پژوهشگاه و شماری از استادان فلسفه و الاهیات دانشگاه حضور یافت. در این نشست، نخست حجت‌الاسلام والمسلمین علی‌اکبر رشاد، ضمن خوش‌آمدگویی به پروفسور هیک و دانشوران حاضر در جلسه، طی بحثی فشرده به نقد اجمالی نظریه پلورالیسم دینی پرداخت. سپس جان هیک ضمن پاسخ‌گویی به برخی نقدها, مقاله‌ای را با عنوان پلورالیسم دینی و اسلام قرائت کرد که در همین شماره قبسات درج شده است. در آخر سخنرانی پروفسور جان هیک، اساتید حاضر نقدها و نظریه‌های خود را در باب تکثرگرایی دینی مطرح کردند و جان هیک نیز به اختصار به پاسخ‌گویی آنها مبادرت کرد. ابتنای نظریه پلورالیسم دینی بر مدل معرفت‌شناختی کانت و طبعاً تسری نقد و نقض‌های وارد بر کانت به نظریه هیک؛ بیهودگی دغدغه حقیقت دین و دین حقیقی با فرض پذیرش تکثرگرایی دینی؛ ناسازگاری پلورالیسم دینی با مواضع انحصارگرایانه ادیان و ناروا بودن تمسک به شواهدی در ادیان برای توجیه نظریه؛ چالش معیار در دایرة شمول پلورالیسم دینی؛ خلط سنت دینی و حقیقت دینی؛ ناکارآمدی تکثرگرایی دینی در تأمین دغدغه همزیستی مسالمت‌آمیز پیروان ادیان؛ . . ازجملة کاستی‌های نظریه است که آقای رشاد آنها را در این نشست، مورد تأکید قرار داده است. پیش از این در تاریخ 22/9/81 نیز مباحثه‌ای میان آقای رشاد و آقای جان هیک در دانشگاه بیرمنگام، رخ داده بود که برای تتمیم بحث گزارش فشرده آن مباحثه نیز به صورت پیوست این مطلب, تقدیم خوانندگان فرهیخته می‌شود. بنا به درخواست پروفسور جان هیک، مبنی بر ارسال کامل مقاله جناب آقای رشاد، جهت پاسخ‌گویی از سوی وی؛ به محض وصول پاسخ آقای هیک، آن را به همراه پاسخ‌های احتمالی آقای رشاد در شماره‌های بعدی فصلنامه درج خواهیم کرد.
تفاوت بنیادین وحی و شاعری (نقدی بر دیدگاه دکتر سروش در باب ماهیت وحی)
نویسنده:
حسین سوزنچی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
بحث درباره ماهيت وحی از بحثهای پيچيـده ای اسـت كـه همـواره انديـشمندان دين پژوه را به خود مشغول ساخته است. اين بحث به دلايل مختلف، در حد يك مسئله فكری ونظری باقی نمانده و بـه يـك چـالش سياسـی ـ اجتمـاعی تبـديل شـده اسـت . نزديك به يك دهه پيش، دكترعبدالكريم سروش، تحت تأثير برخی متكلمـان متـأخر مسيحی كه وحی را- به ويژه با توجه به نگرش مسيحيت كنونی درباب وحـی- نـوعی «تجربه دينی» قلمداد می كردند، كوشيد اين نوع تبيين را در عرصه وحـی اسـلامی نيـز ارائه دهد كه همان زمان ، بحثهايی را در محافل علمی برانگيخت. چندی پيش ايشان همان بحثها را، اين بار با ادبياتی جسورانه ترو گزنده تر - البته در سطحی عمومی ترــ مطرح كرد وتنها نكته جديدی كه بر آن بحثها افزود تشبيه نبوت و سـازوكار وحـی به شاعری بود. مباحث ايشان را در دو سطح می تـوان بررسـی كـرد : اول اينكـه ديـدگاه ايـشان از جنبه نظری چه مقدار مستدل و قابل دفاع اسـت؛ دوم اينكـه از جنبـه تحليـل سياسـی و اجتماعی چه پيامدهايی دارد. دراين مقاله، بيشتر به مطلـب اول پرداختـه ايـم كـه آيـا بيان ايشان از اتقان نظری لازم برخوردار است يا نه؟ در ادامه، نخست نظريـه ايـشان در قالب چهار مدعای اصلی تقرير می شود كه عبارتند از: (1 (ممكن نبودن دريافـت لفـظ و اكتفا به درك مضمون توسط نبی؛ (2 (تشبيه مكانيـسم وحـی بـه شـاعری؛ (3 (تـأثير فرهنگ زمانه نبی بر مفاد وحی و در نتيجـه خطاپـذيری وحـی؛ (4 (ضـرورت نداشـتن التزام وپذيرش تمامی مفاد وحی . سپس در هر مورد، افزون بر نقد خـود آن مـدعا، بـه خاستگاه ومبانی فكری آن مدعيات نيز اشاره خواهد شد.
صفحات :
از صفحه 97 تا 118
نقد نظریه مغایرت تجربه دینی با تجربه اخلاقی با تأکید بر دیدگاه گیسلر
نویسنده:
علی شیروانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی ,
چکیده :
مسئله نسبت ميان تجربه دينی و تجربه اخلاقی هرچند پيوندی وثيـق بـا مسـئله رابطـه ميـان دين و اخلاق دارد، اما غير از آن است و كمتر بدان پرداخته شـده اسـت. نـرمن گيسـلر از جمله كسانی است كه با صـراحت بـه ايـن بحـث پرداختـه و از مغـايرت آن دو جانبـداری كرده است. در اين مقاله ضمن نقد و بررسی ديدگاه گيسلر، ديدگاه هـای ديـويی، جيمـز، شلايرماخر و كييركگور، كه هريك به نحوی كوشيده اند مغايرت ميان اين دو تجربـه را نشان دهند، و گيسلر برای تأييد رأی خويش بدانها استناد كرده، نقد وارزيابی شـده اسـت و در نهايت، وجوه ضعف ديدگاه مغايرت با روايت گيسلر نشان داده شده و اين نتيجه بـه دست آمده است كه بيان گيسلر اتقان لازم برای نفی عينيـت ايـن دو نـوع تجربـه در همه موارد را ندارد.
صفحات :
از صفحه 119 تا 134
رویکرد تحلیلی معنویت از دیدگاه متفکران مسلمان معاصر
نویسنده:
الهام نعمتی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
معنویت و رویکردهای مختلف به آن ، از مباحث مهم کلام جدید و دغدغ? کثیری از متفکران و محققان این حوزه است که در قرن حاضر بسیار به آن توجه شده است . در بین متفکران مسلمان ، چهار اندیشمند که در عین برخورداری از اشتراکات عقیدتی – فرهنگی ، رویکردهای نسبتاً متفاوتی بر این مقوله دارند . آیت اللّه عبداللّه جوادی آملی ، سید حسین نصر ، عبدالکریم سروش و مصطفی ملکیان که هر چهار دین پژوه مسلمان ، شیعی و ایرانی هستند لکن در مواضعی اختلاف نظرهایی که بعضاً اساسی است در باب معنویت دارند ، این اختلافات در مباحثی همچون تعریف معنویت ، رابطه دین و معنویت ، دنیاگرایی و معنویت و راههای وصول به معنویت خود را نمایان ساخته است .در کَند و کاوی که در آثار این شخصیت ها انجام شد ، خطوط برجسته ای در محورهای ذیل قابل تأمل و پی گیری است :الف ) آقای جوادی آملی بر معنویتی تأکید می کند که بر پایه و مبتنی بر دین اسلام باشد و معتقد است انسان ها به برکت وحی به معرفتی دست می یابند که در پرتو آن می توانند به معنویت حقیقی و الهی نائل شوند . ب ) سید حسین نصر ، معنویت در اسلام که از باطن و سنّت سرچشمه گرفته باشد را می پذیرد و اصل و اساس معنویت را به درونی بودن آن می داند که انسان را از درون به حقیقت الهی پیوند می زند . نگاه او به دینبیشتر به لایه های عرفانی و باطنی آن است . ج ) عبدالکریم سروش ، بر اساس این اعتقاد که ما همواره با فهم جدیدی از دین مواجهیم ،در نتیجه معنویت حاصله را هم متحول دانسته ومعتقد است معنویت امری شخصی و فردی است و چه بسا در شرایط و اقتضائات زمانی مختلف متفاوت باشد . د )مصطفی ملکیان ، بر لزوم تلاش برای جمع میان عقلانیت و معنویت تأکید زیاددارد ، زیرا در نظر وی ، معنویت چیزی جز تدین عقلانی یا عقلانیت دینی نیست . او معنویت را مقوله ای جدا از دین دانسته و دغدغه ی رواج معنویت عمومی سکولار همچون طب عمومی دارد . ه ) با دقت در موارد قبل ، یکی از بنیادی ترین نقطه اشتراک این چهار متفکر مذکور بحث مطابقت معنویت با دین شکل می گیرد ، منتها با این تفاوت که برخی با حضور حداکثری دین در این مورد موافقند و برخی با حضور حداقلی دین . امید است که این پژوهش کمک موثری در زمینه ی مسائل معنویت باشد .
رویکرد پدیدارشناسانه سید حیدرآملی و رودلف اتو به «امر قدسی»
نویسنده:
فاطمه فرضعلی, مرتضی حسینی شاهرودی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
آن چه پدیده دین را از سایر پدیده ها متمایز می سازد قداست آن است. موضوع اصلی این نوشتار بررسی رویکرد پدیدارشناسانه دو اندیشمند دین شناس خداباور مسلمان و مسیحی، یعنی سید حیدرآملی و رودلف اتو (1937-1869 ) به « امر قدسی » است. برای رسیدن به نقاط اشتراک و امتیاز آن ها، ابتدا به تبیین فرآیند پدیدارشناسی و اقسام نگرش پدیدارشناسانه، به ویژه نگرش عاطفی و عقلانی به پدیده قدسی، پرداخته ایم. دیدگاه ها و انتقادهای صاحب نظران بررسی شده و در انتها، تفاوت ها و شباهت های رهیافت ارائه گردیده است. در این تطابق، «امرقدسی » پدیدار شناسانه آن دو درباره « خودآشکار » روشن می شود که هر دو با تحویل گرایی مخالف اند و امر قدسی را می دانند، ولی بر خلاف نگرش صرفا عاطفه گرایانه اتو ، سید حیدر هر دو نگرش را به گونه ای کامل تر و بدون تعصب دینی، ارائه «امر قدسی » عقلانی و عاطفی به داده است.
صفحات :
از صفحه 49 تا 80
رسالة الولایة
نویسنده:
محمدحسین طباطبائی
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مؤسسة اهل البیت (علیهم السلام)، قسم الدراسات الإسلامیة ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
«رسالة الولاية»، يكى از آثار نفيس و كم‌ نظير علامه سيد محمدحسين طباطبايى است كه به زبان عربى نوشته شده و در عين اختصار و ايجاز، مطالب محورى را مطرح ساخته و از رازهاى نهفته دين پرده برداشته است. آيت‌ الله جوادى آملى، درباره اين كتاب فرموده‌ اند: «بهترين اثر علامه طباطبايى، همان اثرى است كه به‌ عنوان «رسالة الولاية» مرقوم فرموده‌ اند. در بعضى از مباحث آن رساله، اين مطالب را يادآور شده‌ اند كه: «اين سخن در كتاب‌ هاى ديگران نيست». ايشان تعبيرى به اين بلندى و عزت و عظمت را در هيچ جاى ديگر بيان نكرده‌ اند. ايشان بيش از هر چيز به مسئله «ولايت» اهميت مى‌ دادند. معناى ولايت، آن است كه انسان به جايى برسد كه عالم و آدم را تحت تدبير خداى سبحان ببيند و لا غير».
رابطه انسان با دین رابطه او با علم نیست تا با کم شدن شواهد عقیده‌اش تغییر کند یا انگیزه‌اش کم شود از این رو چه نیازی به استدلال در دین است؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
اين پرسش برخاسته از برخي نگرش‌هاي خاص دربارة ماهيت دين است و لذا براي پاسخگويي لازم است به گرايش‌هاي مختلف درباره حقيقت دين و نسبت آن نگرشها با يگانگي دين با علم اشاره شود. گرايش‌هاي مختلف درباره چيستي دين 1ـ برخي دين را پديده‌اي خرافي و غيرواقعي پن بیشتر ...
  • تعداد رکورد ها : 27