جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
بررسی معنای اجتبا در قرآن
نویسنده:
الهه عرب زاده
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
اگرچه واژه اجتبا یازده بار در قرآن به کار رفته است اما از دو جنبه اهمیت دارد یکی به دلیل آنکه بهترین خوبان عالم را در بر می گیرد و دیگر به لحاظ شمولیت معنایی. چرا که خداوند صراحتا آن را برای «من یشا» از بندگان قرار می دهد. همان طور که می دانیم، این واژه عموما در معانی ای چون برگزیدن و جمع آوری معنا شده است. اما هر یک از این معانی، اگرچه در برخی مصادیق انطباق دارد، در برخی موارد دیگر دچار اشکال است. مثلا در بررسی ماجرای حضرت آدم (ع) و یونس (ع): به خوبی در می یابیم اجتبا نمی تواند منصبی اعطایی از جانب خداوند باشد آن هم پس از عصیان و غضب یونس (ع)، بلکه به معنای «باز نمودن مسیری در زمانی که همه راه ها بسته است»، به کار رفته است. به این معنا که خداوند همه شرایط را درست آنجا که انتظار نمی رود با قدرت برای شخص فراهم می کند و مسیر رشد او را گاه بوسیله توبه و به سوی هدایت و گاه صالحیت باز می نماید. در این نوشتار ابتدا آرا قدما نقل شده و آنگاه به تنزیه معنای این واژه پرداخته شده است، در ادامه با نگاهی به معنای جدید در آیات مربوطه، «سیر مجتبوین در زمان» و نیز «ثمرات اجتبا» به همراه «جدول درجات معنای اجتبا» آورده شده است.
صفحات :
از صفحه 123 تا 155
همانندی های فلسفه نوافلاطونی و عرفان مولوی
نویسنده:
علی اکبر باقری خلیلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه شهید بهشتی,
چکیده :
فلوطین با ترکیب افکار افلاطون، ارسطو، آرا و عقاید ادیان و مذاهب مختلف، از جمله حکمت و فلسفه کهن شرقی، فلسفه نوافلاطونی را پی ریزی کرد. فلسفه او بر فلسفه و عرفان و تصوف اسلامی ـ ایرانی تاثیر گذاشت و حکمت اشراق، برجسته ترین حکمت ایرانی متاثر از آن است. این مقاله، ضمن بحث از چگونگی تاثیر و تاثر فلسفه نوافلاطونی و حکمت و تصوف اسلامی، به بازتاب آن در عرفان مولوی پرداخته و همانندی های فلسفه نوافلاطونی و عرفان مولوی را بررسی کرده است. در این بررسی، مبانی فلسفه فلوطین، یعنی احد، عقل کلی و نفس کلی مورد بازکاوی قرار گرفته و با اندیشه فلسفی و بینش عرفانی مولوی سنجیده شده است و همانندی ها و تفاوت های اساسی آن دو، به ویژه در موضوع نفس کلی، بازگشت نفس، چگونگی بازگشت نفس، معرفت، وحدت وجود، هستی معقول و محسوس و آفرینش بر اساس صدور یا فیضان و تجلی، تجزیه و تحلیل شده است.
صفحات :
از صفحه 51 تا 74
ویژگی های اصلی انسان کامل از منظر عرفان
نویسنده:
بیوک علی زاده، مرتضی مبلغ
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ايران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
عرفان نظری واجد دو رکن اساسی است: «خداشناسی (توحید)» و «انسان شناسی (موحد)». سایر مباحث عظیم و گسترده عرفان نظری از تبعات این دو موضوع است. انسان شناسی هنگامی که به حوزه شناخت «انسان کامل» وارد می شود جنبه مهم تری پیدا می کند. در آنجا به یک معنی به اصلی ترین رکن عرفان نظری تبدیل می شود. زیرا انسان کامل مظهر تمام اسما و صفات الهی و تجلیات غیبی و شهادی ذات احدیت است و تمام مراتب خداشناسی را در بر می گیرد. به این لحاظ می توان گفت: انسان کامل محور اصلی عرفان نظری است و شناخت او، عینا شناخت توحید نیز هست. انسان کامل دارای ویژگی های اصلی همچون «کون جامع»، «واسطه فیض»، «تناظر با عالم کبیر»، «ولایت مطلقه» است که این مقاله به شرح و توضیح آن ها پرداخته است.
صفحات :
از صفحه 61 تا 80
تبیین مراتب انسان کامل در اندیشه عرفانی عزیزالدین نسفی
نویسنده:
محمد اسدی گرمارودی ,بابک عزیزی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ايران,
چکیده :
بی تردید موضوع انسان کامل از مهم ترین مسائل عرفان نظری است که بن مایه تمامی معرفت های الهی از آن نشات می گیرد. از نگاه عارفان مسلمان، پیامبر اسلام فردی است که توانسته مفهوم انسان کامل را عینیت بخشیده و همه کمالات انسانی را در عالم ملک به منصه ظهور برساند. ابن عربی اولین مبدع اصطلاح «انسان کامل» مطرح شده است، اما پیش از او، بایزید، حلاج، عبدالجبار نفری و... این معنا را در قالب اصطلاحاتی دیگر به کار برده اند. اولین اثر مدون در این باره را عزیزالدین نسفی ارائه داده است. با این حال تعدد تعاریف و نظریات گوناگون و گاه ناقض یکدیگر در آثار وی مانع از آن می شود که بتوان به تعریفی واحد از انسان کامل دست یافت. با بررسی هر یک از تعاریف، مشخص می شود که در مجموع، آثار نسفی حاوی انواع مختلفی از مراتب انسان کامل هستند. در این نوشتار این مراتب از یکدیگر مجزا و ویژگی و شاخصه های هر کدام، آورده شده و به دو دیدگاه کلی یکی «انسان کامل در مفهوم عام» که دربردارنده تعاریف ساده و متعارفی از انسان کامل است و دیگر، «انسان کامل در مفهوم خاص» که شامل نظریات خاص نسفی است، اشاره می کنیم.
صفحات :
از صفحه 1 تا 14
ضرورت یا امتناع عقلی وجود وسائط در آفرینش الهی با تکیه بر آراء ملاصدرا و ابن ‌تیمیه
نویسنده:
هادی عبیداوی ، محمدباقر عباسی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
از مهمترین مسایل فلسفی مسئله باور به ضرورت وجود وسائط در آفرینش است تا جایی که باور به این مسئله دست­آویز جریان­های تکفیری برای تکفیر سایر مسلمانان شده است. تاکنون درباره­ی این مسئله تحقیقات فراوانی صورت گرفته است اما در این تحقیقات بیشتر مباحث مطرح شده جنبه­ی نقلی داشته است و کمتر به بعد عقلی آن توجه نشان داده شده است. در این مقاله برای اولین بار ضرورت عقلی وسایط در آفرینش نزد ابن تیمیه و ملاصدرا در ارتباط با مبانی فلسفه­ی صدرا همانند کیفیت علم خداوند به جهان، مسئله­ی صدور مورد بررسی قرار می­گیرد و در پایان به اشکالات مطرح شده به ضرورت وسایط در آفرینش بر اساس مبانی حکمت متعالیه پاسخ داده می­شود. و نشان داده می‌شود که حکمت متعالیه با توجه به مبانی خاص خود به ویژه طرح وجود رابط، وجود منبسط، بسیط الحقیقه و بحث تجلی می­تواند به نحو ضرورت ذاتیه پاسخ­گوی اشکالات مطرح شده باشد.
صفحات :
از صفحه 93 تا 109
ابن رشد، فعل الهی و قاعده الواحد
نویسنده:
مهدی فرجی پاک، محمد سعیدی مهر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
قاعده «الواحد»، یکی از مهم ترین قواعد فلسفی به شمار می آید، که البته می توان بنیاد آن را نظریه ای نوافلاطونی دانست. ابن رشد، در کتاب های مختلف خود به قاعده «الواحد» و در پی آن، به تبیین نحوه فاعلیت خداوند و «صدور» پرداخته است. در آثار او، به صراحت می توان دو رویکرد کاملا متفاوت به قاعده الواحد را مشاهده کرد؛ چنان که می توان گفت دیدگاه او نسبت به این قاعده، در آثار اولیه اش مدافعانه بوده اما در آثار نهایی اش منکرانه است. او، در آثاری مانند «تلخیص مابعدالطبیعه»، همانند فلاسفه مشائی مسلمان، به سلسله ترتیبی عقول معتقد می باشد که بر اساس آن، فعل خداوند به صورت آفرینش نظام طولی عقول در عالم ظهور می یابد. با این حال، در آثاری مانند «تهافت التهافت» و «تفسیر مابعدالطبیعه»، او این قاعده را رد کرده و به صدور نظام طولی و ترتیبی عقول مفارق از مبدا اول معتقد نیست.
صفحات :
از صفحه 5 تا 20
تاثیر آموزه گناه نخستین بر مبحث کلیات در قرون وسطا
نویسنده:
مجید ملایوسفی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
مهم ترین مساله مناقشه برانگیز در میان متفکران قرون وسطا، نحوه وجود کلیات بود که با پرسش های مهم فرفوریوس در «ایساغوجی» آغاز گشته بود. ترجمه این کتاب از زبان یونانی به لاتینی و شرح آن به دست بوئتیوس و پاسخ های او به پرسش های سه گانه فرفوریوس، سبب مهمی در شکوفا شدن مساله هستی شناسی کلیات بود که در نهایت، به پیدایی سه دیدگاه واقع گرایی، مفهوم گرایی و نام گرایی در این باره منجر شد. با این همه، به نظر می رسد که یکی از علل مهم بسط و گسترش این مساله در قرون وسطا، ارتباط وثیق آن با آموزه های مهم کلام مسیحی- آموزه هایی چون علم پیشین خداوند به مخلوقات، تثبیت خداوند و گناه نخستین- بوده است. بنابراین می توان مدعی شد که انگیزه های کلامی متفکران قرون وسطا، در شکوفایی و بسط مبحث کلیات تاثیر بسزایی داشته است. یکی از مسائل مهم کلامی که ارتباط تنگاتنگی با مساله کلیات داشته، آموزه گناه نخستین است که تبیین ماهیت آن و نیز نحوه انتقال آن از آدم و حوا به نسل بشر از سوی برخی متفکران قرون وسطا، موجب پیدایش نظریه ای با عنوان واقع گرایی جمعی، در بحث هستی شناسی کلیات گردید.
صفحات :
از صفحه 37 تا 54
نقد و بررسی دیدگاه ابوالبرکات بغدادی دربارۀ چگونگی پیدایش کثیر از واحد
نویسنده:
عین اله خادمی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
ابوالبرکات بغدادی قبل از بیان دیدگاه مختار خویش درباره مساله چگونگی پیدایش کثیر از واحد، با نگاه تاریخی، نظریه مشائیان را تبیین می کند و سپس به نقد دیدگاه حکیمان مشایی می پردازد و در نهایت دیدگاه خویش را در طی چهار تقریر بیان می کند. در نقد و بررسی دیدگاه او نکات ذیل قابل طرح اند. او در بررسی دیدگاه مشائیان دچار خطای تاریخی شده است. میان دیدگاه او و برخی از متکلمان مشابهت ها و اختلاف هایی دیده می شود. ابوالبرکات به دیدگاه های فارابی و ابن سینا اشراف کامل ندارد و حتی در بیان نظریه خویش دچار تزلزل است. در دیدگاه او روابط موجودات در عوالم متعدد به صورت دقیق بیان نشده اند. ابوالبرکات در بیان دیدگاه خویش به هیات بطلیموسی بی توجه بوده و نقد او بر نظریه حکیمان مشایی صائب نیست.
صفحات :
از صفحه 39 تا 57
مساله آفرینش از نگاه ارسطو و ابن سینا
نویسنده:
مجید ملایوسفی، علی حیدری فرج
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
اصفهان: دانشگاه اصفهان,
چکیده :
یکی از مسائل مهم در تاریخ تفکر بشر مخلوق یا نامخلوق بودن عالم هستی بوده است. فیلسوفان پیش از ارسطو، هر یک به نوعی قائل به ازلی و غیر مخلوق بودن عالم هستی بوده اند. ارسطو با قائل شدن به ازلیت مقوله های حرکت، زمان، و ماده را مولفه های اصلی عالم هستی دانسته است و حکم به ازلی و غیر مخلوق بودن جهان هستی می دهد. از این حیث است که خدای ارسطو در مقام علت فاعلی عالم هستی، فقط محرک عالم است و هستی بخش آن قلمداد نمی شود. در ادیان ابراهیمی، از جمله اسلام، خالقیت خداوند امری مسلم و بدیهی تلقی می شود. از این رو، ابن سینا در مساله آفرینش عالم از ارسطو فاصله می گیرد. در واقع، تصویر سینوی از عالم هستی و خداوند و رابطه این دو با هم متفاوت با تصویری می شود که ارسطو ارائه می دهد. ابن سینا با تقسیم حدوث به ذاتی و زمانی مدعی می شود که ازلی بودن عالم از حیث زمانی مستلزم آن نیست که عالم هستی مخلوق خداوند نباشد. از این حیث نزد بوعلی خداوند علت فاعلی عالم است، صرفا محرک نیست، بلکه معطی وجود به عالم هستی نیز تلقی می شود.
صفحات :
از صفحه 75 تا 92
فاعلیت خداوند متعال (نقد و بررسی نظریه فلسفی صدور)
سخنران:
رضا برنجکار / سید محمد بنی هاشمی / سید جعفر سیدان
نوع منبع :
صوت , سخنرانی , فیلم