جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این مقاله، سه عامل زیر از عوامل موثر در تخصیص زمان افراد آخرت‌گرا بررسی می‌شود:الف. رغبت به کسب درآمد حاصل از کار؛ب. نقش اهداف و انگیزه‌های اخروی؛ج. اهمیت کار کردن.انسان آخرت‌گرا در بسیاری از موارد هنگام تغییر دستمزد و قیمت‌ نسبی کالاها، میان فعالیت‌های زمان‌بر و کمتر زمان‌بر جانشینی برقرار می‌کند. منحنی عرضه نیروی کار او در این محدوده، در سطوح دستمزد بالا نسبت به منحنی عرضه نیروی کار افراد دنیاگرا کمتر به عقب بر‌می‌گردد. از سوی دیگر او با محدوده‌های غیرقابل جانشین نیز مواجه است. که این نسبت به الگوی افراد دنیاگرا وسیع‌تر است. در انتخاب شغل، علاوه بر لزوم توجه به احکام پنج‌گانه واجب، حرام، مستحب، مکروه و مباح توجه به شیوه‌های قرارداد نیز مهم است. برای نمونه شیوه‌هایی مانند مزارعه، مضاربه و مساقات نسبت به اجاره از اولویت برخوردارند.

تورم و بیکاری، دو مشکل عمده اقتصادی هستند. تردیدی نیست که هزینه‌های مستقیم و غیر‌مستقیم «تورم رکودی» بسیار سنگین است. ریشه‌یابی و پی‌بردن به علل و عواملی که به‌وجود آورنده تورم رکودی هستند، بسیار حایز اهمیت است. هزینه مبادله، تاثیر زیادی بر متغیرهای کلان اقتصادی در کشورهای در حال توسعه دارد. در ساختار اقتصاد ایران، هزینه‌های مبادله زیادی وجود دارد؛ بنابراین در این تحقیق، به بررسی تاثیر هزینه مبادله بر تورم رکودی در ایران پرداخته شده است.تحقیق حاضر، نقش تئوریک هزینه مبادله بر تورم و بیکاری را در قالب یک مدل اقتصادی توجیه می‌کند و به آزمون این فرضیه‌ می‌پردازد که هزینه مبادله، موثر‌ترین عامل در به‌وجود آمدن تورم رکودی در ایران است. با استفاده از سیستم معادلات هم‌زمان و با روش 3SLS و هم‌چنین روش تصحیح ـ خطا، رابطه کوتاه‌مدت برآورد می‌شود. آمار و اطلاعات مورد استفاده، از منابع معتبر آماری و در دامنه زمانی ١٣٧٩ـ١٣٥٠ به‌دست آمده‌اند.نتایج به‌دست آمده حاکی از آن‌ است که هزینه مبادله بر بیکاری و تورم اثر مثبت دارد و باعث افزایش هم‌زمان بیکاری و تورم می‌شود. بنابراین می‌توان اظهار داشت که هزینه مبادله، از عوامل به‌وجود آورنده تورم رکودی در ایران است. هم‌چنین نتایج حاصل از شبیه‌سازی، نشان می‌دهد که با ثابت بودن هزینه مبادله، از تورم و بیکاری کاسته می‌شود. نتایج حاصل از برآورد رابطه کوتاه‌مدت میان بیکاری و تورم نیز، نشان می‌دهد که این ارتباط در کوتاه‌مدت منفی است.

دولت ایران برای تحریک رشد بخش‌‌های اقتصادی موردنظر، ابزار‌های دخالت مستقیم و سیاست‌‌گذاری متنوعی در اختیار دارد. توسعه بخش صنعت و صنعتی شدن، از دیرباز توسط این ابزار‌های دولتی هدف قرار گرفته است. اما ساختار اقتصاد ایران، کاربرد ابزار‌های کمی سیاست‌‌‌های پولی در کشور را بسیار محدود نموده و در چند دهه اخیر، ابزار‌های کیفی سیاست پولی، چون اعتبارات بانکی، نقش مهمی را در کنترل بخش‌‌های اقتصادی به عهده گرفته است و به دلیل عقب‌مانده بودن بازار‌های پولی و مالی، این اعتبارات یکی از مهم‌ترین منابع تامین مالی بنگاه‌‌‌های صنعتی به حساب می‌آیند. در این مقاله، آثار سیاست اعتباری دولت در بخش صنعت، در کنار سایر سیاست‌‌های پولی و مالی مورد بررسی و آزمون قرار گرفته است. کاربرد روش مدل‌سازی VAR مبتنی بر همگرایی بلندمدت و اجزای تصحیح ـ خطا، نتایج روشن و مشخصی از ارتباط و اثرگذاری اعتبارات با ارزش افزوده بخش صنعت ارایه نموده است. به‌طورکلی، نتایج، حاکی از یک ارتباط مثبت، قوی و پایدار بین اعتبارات بانکی و ارزش افزوده صنعتی می‌باشد که وابستگی شدید تولید صنعتی به این متغیر سیاستی دولت را نشان می‌دهد.

بدون شک، مهم‌ترین پیش‌زمینه افزایش کارایی توزیع مجدد در‌آمد در جامعه توسط دولت، شناسایی «گروه‌های هدف» است، که این امر نیز متاسفانه به روش مستقیم میسر نیست. مطالعه حاضر، با رویکرد غیر‌مستقیم به نحوه شناسایی فقرا و با استفاده از یک مدل ساده لوجیت، به بررسی و شناسایی عوامل موثر بر فقر خانوارهای شاغل روستایی کشور با استفاده از داده‌های در‌آمد ـ هزینه خانوارهای روستایی کشور در سال ١٣٧٩ پرداخته است. نتایج این مطالعه، حاکی از آن است که در میان کشاورزان، افزایش بار تکفّل و نیز کاهش دارایی‌های خانوار، نقش زیادی در افزایش شانس فقیر شدن خانوار نسبت به سایر متغیرهای جمعیتی و جغرافیایی ایفا می‌نمایند. در گروه شاغلان استخدامی، بی سواد بودن سرپرست خانوار و کاهش دارایی‌های آن، دارای چنین اثری می باشد. در ضمن‌، خانوارهایی که سرپرست آن‌ها در بخش خصوصی یا دولتی شاغل هستند، به نسبت خانوارهایی که سرپرست آن‌ها در بخش تعاونی شاغل‌اند، از شانس کمتری برای فقیر شدن برخوردار هستند. در میان دارندگان مشاغل آزاد، مهم‌ترین متغیر موثر بر فقیر شدن خانوار، میزان دارایی‌های خانوار است که به نسبت سایر گروه‌ها از ضریب بالاتری نیز برخوردار است. در همین گروه، احتمال قرار گرفتن شاغلان بخش تولید نسبت به بخش خدمات، در زمره فقرا، بیشتر بوده است.

اتکا به نفت، از ویژگی‌های خاص اقتصاد ایران است. تحلیل اقتصاد ایران، به خوبی گویای این واقعیت است که نوسانات قیمت‌های جهانی نفت، کاهش ذخایر نفتی، بالا رفتن هزینه استخراج و بی‌اطمینانی نسبت به آینده بازارهای جهانی نفت، می‌تواند در رشد و توسعه کشور اختلال ایجاد کند.تأکید بر توسعه صادرات غیرنفتی به‌عنوان یک استراتژی رشد و توسعه اقتصادی، مدتی است در کشور ما مطرح است. توسعه صادرات غیر‌نفتی، علاوه بر این که سبب افزایش درآمدهای ارزی و غیرنفتی و بهبود تراز پرداخت‌های ارزی می‌شود، می‌تواند تاثیری جدی بر سهم تجاری ایران در بازارهای جهانی داشته باشد و قدرت و مزیت نسبی و رقابتی کشورمان را افزایش دهد.مقاله حاضر به آزمون این فرض می‌پردازد که رابطه‌ای تقابلی بین سرمایه‌گذاری و صادرات غیر‌نفتی وجود دارد. سرمایه‌گذاری در بلند‌مدت بر رشد صادرات غیر‌نفتی اثر مثبت دارد، اما در کوتاه‌مدت رشد محدودی در آن ایجاد می‌کند. به این منظور، با ارایه یک چارچوب نظری و با استفاده از روش ((ARDL رابطه بلند‌مدت و با استفاده از مکانیسم تصحیح ـ خطا (ECM) رابطه کوتاه‌مدت آن برآورد می‌شود. مزیت روش ARDL نسبت به سایر روش‌ها (از جمله«انگل ـ گرنجر» و «یوهانسن ـ جوسیلوس»)، آن است که این روش تنها یک بردار هم‌جمع‌کننده را مشخص می‌کند و دوره مورد بررسی نیز مبتنی بر فاصله زمانی ١٣٨٠ـ١٣٤٠ است.نتایج به‌دست آمده، حاکی از آن است که همواره سرمایه‌گذاری، نرخ ارز و قیمت نسبی صادرات در بلند‌مدت بر عرضه صادرات غیرنفتی اثر مثبت دارد، اما اثر متغیر مصرف بر صادرات غیر‌نقتی در بلند‌مدت منفی است. هم‌چنین رفتار کوتاه‌مدت صادرات غیرنفتی بر اساس مکانیسم تصحیح ـ خطا در مقابل متغیرهای توضیحی مورد بررسی قرار گرفته است؛ به‌گونه‌ای که نتایج به‌دست آمده، نشان می‌دهد عرضه صادرات غیرنفتی در کوتاه‌مدت نیز به‌طور ‌معنی‌داری تحت تاثیر این متغیرها، ازجمله سرمایه‌گذاری است؛ در حالی که این تاثیرات در بلند‌مدت به مراتب بیشتر است.

«هسته تورم» مفهومی است که به منظور شناسایی سیاست‌‌های هدف‌گذاری تورم، در دهه اخیر شکل گرفته است. با کمک مفهوم هسته تورم، می‌توان سیاست‌‌هایی پیشنهاد نمود که بدون آسیب به تولید تورم را کنترل نمایند. تاکنون روش‌های زیادی برای محاسبه هسته تورم معرفی شده است که طیف وسیعی از روش‌های آماری و اقتصادسنجی را در بر‌می‌گیرد. با توجه به این‌که مفهوم هسته تورم، عموماً در کشورهای توسعه‌یافته به کار رفته است، در این مقاله، با توجه به شرایط خاص اقتصاد ایران، با انتخاب روش «خودرگرسیون برداری ساختاری» (SVAR) به محاسبه هسته تورم پرداخته شده است. بردار بلندمدت تورم برآورد شده، نشان می‌دهد که فرایند تورمی در ایران، توسط درآمدهای نفتی و مخارج عمومی و از مسیر پول شکل می‌گیرد. با کمک روند مشترک سه متغیر درآمدهای نفتی، مخارج عمومی و نقدینگی، هسته تورم از قسمت موقتی تورم، یعنی پوسته تورم، تفکیک شده است. بر اساس یافته‌های این مقاله، برای مهار تورم، بایستی نقش درآمدهای نفتی و نوسانات آن‌را در تعیین متغیرهای حقیقی، مانند رشد اقتصادی و متغیرهای سیاست‌‌گذاری چون نقدینگی و مخارج دولت، محدود نمود و از طریق متغیرهای سیاستی، مثل مخارج عمومی و نقدینگی، تورم را مهار کرد. البته اتخاذ مجموعه این سیاست‌ها، اثر بازدارنده‌ای بر رشد اقتصادی ندارد.