جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

از مهم ترین پیش فهم های تفسیر قرآن، تبیین قلمرو معارف آن است؛ چه، نوع نگرش ما به این مساله، نقش و دخالتی اساسی در نحوه تبیین پیام ها و رهنمودهای قرآن در پی خواهد داشت. مفسران قرون اخیر (14 و 15 هجری) به این امر توجه کرده و برای آن اهمیت ویژه ای قایل شده و درصدد برآمده اند تا با تبیین موسع کارکرد دین و تعلیمات آسمانی، ابعاد بیش تری از نقش آفرینی و کارآمدی قرآن را در زندگی بشر بنمایانند. سید قطب از مفسران معاصر قرآن با اهتمام بسیار به موضوع جامعیت قرآن، آن را به سان یکی از اصول اساسی خویش در تفسیر آیات قرآن و در تبیین مفاهیم و آموزه های دین اسلام قلمداد کرده است. نویسنده این جستار بر آن است چرایی و چگونگی جامعیت قرآن را از دیدگاه سید قطب، به ویژه در تطبیق با نظریات علمای شیعه، بکاود و میزان درستی نظرگاه او را سنجیده، ضرورت ها و بایستگی های آن را یادآور شود.

مبحث رؤیت خدا در قیامت که اشاعره به دلایل نقلی بدان اعتقاد دارند و معتزله و شیعه به دلایل عقلی آن را مردود می دانند یکی از مهم ترین مسائل مورد اختلاف میان این دو نحله کلامی است که هرکدام با تفسیر آیات قرآن و استشهاد به احادیث نبوی و ذکر دلایل عقلی به طرح و رد عقاید یکدیگر پرداخته اند. اشاعره برای پرهیز از عواقب اعتقادی خود، که در ظاهر مستلزم قبول نوعی جسمبت برای خداست تا بتوان او را دید، ناچار شده اند که رؤیت را بلا کیف معرفی کنند یعنی رؤیت خدا به کیفیتی خواهد بود که او در آن زمان برای مؤمنان میسر خواهد فرمود، نه مثل رؤیت با چشم معمولی که مستلزم مواجهه و مقابله با شیء دیده شده و سایر کیفیات دیدن است در دنیا. در این مقاله تمام آیات و احادیثی که طرفین برای اثبات نظر خود ذکر کرده اند و دلایلی که بر طبق آنها اقامه کرده اند مورد بحث قرار می گیرد.