جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

همواره یکی از مسائل مهم در قرآن، توجه به شخصیت و جایگاه اهل‌بیت (ع) است؛ حضرت زهرا (س) نیز که یکی از اهل‌بیت پیامبر(ص) است با توجه به ویژگی­های مهم شخصیتی، دارای جایگاه خاصی نزد قرآن­پژوهان است. مقاله حاضر با هدف بررسی آراء آلوسی درباره شخصیت حضرت زهرا(س) در قرآن، با استخراج آیات نازله در شأن آن حضرت و بهره­گیری از روش تحلیلی- توصیفی، شخصیت ایشان را در تفسیر روح المعانی مورد واکاوی قرار داد. منابع (کتب) مورد استفاده در این تحقیق در محدوده سال­های 1402 الی 1434 هجری قمری است. طی مطالعات صورت­گرفته و جستجو در نشریات و پایگاه­های اطلاع­رسانی توسط محقق، اثر پژوهشی که موضوع مورد مطالعه پژوهش حاضر را بررسی کرده باشد، یافت نشد. محقق در پژوهش حاضر به این نتیجه دست یافت که آلوسی در تصویرپردازی شخصیت حضرت زهرا (س) دچار تذبذب و سرگردانی شده است. وی شخصیت حضرت زهرا(س) را در تفسیر برخی از آیات با الفاظی همچون «دارای حرمت، همراهی با پیامبر(ص) در روز مباهله و برترین زن جهان» دارای فضیلت معرفی کرده است، در بعضی دیگر آن بزرگوار را «غیر معصوم و طلبکار ناحقّ» نشان داده، در پاره­ای تردید کرده و در برخی نیز خود دچار تردید شده است. در این میان، وی در توضیح بسیاری از آیات مربوط به حضرت زهرا (س)، هیچ­گونه سخنی (در نفی یا اثبات) حضرت زهرا(س) ذکر نکرده است.

عمیق ترین و اثرگذارترین روابط زندگی انسان یعنی، روابط زناشویی، گاه با نابسامانی ها و ناسازگاری هایی روبرو می شود که اگر برطرف نشود اثرات ناگواری روی فرد و جامعه به جای خواهد گذاشت. مولفه های گوناگونی با ناسازگاری های زناشویی در ارتباط است که می توان به ویژگی های شخصیتی همسران اشاره کرد. از جمله ویژگی هایی است که با ناسازگاری زناشویی ارتباط دارد «حیا» می باشد که بسیار کم به صورت کمی مورد بررسی قرار گرفته است. هدف این پژوهش مطالعه رابطه حیای همسران و ناسازگاری های آنان است. آزمون های تعارض زناشویی (MCQR) و آزمون حیا بر روی 140 نفر نمونه (65 مرد و 75 زن متاهل) که به صورت تصادفی خوشه ای انتخاب شده بودند، اجرا شد. بر اساس نتایج این پژوهش رابطه مثبت و معنادار بین حیای منفی (از جمله کم رویی) و ناسازگاری های زناشویی به دست آمد. بین حیای از خدا و حیای از خود با ناسازگاری های زناشویی، همبستگی منفی و معنادار وجود داشت. حیای زن ارتباط بیشتری با ناسازگاری زناشویی نشان داد که همسو با تعالیم دین اسلام است.

پژوهش حاضر با هدف مقایسه کارکرد خانواده، باورهای غیرمنطقی و خودپنداره در جوانان معتاد و غیرمعتاد شهرستان خوی انجام گرفت. در این مطالعه علی- مقایسه ای تعداد سی نفر از افراد معتاد مراجعه کننده به کلینیک های ترک اعتیاد شهرستان خوی در سال 1392-1393 به روش در دسترس و تعداد سی نفر از افراد غیرمعتاد که از لحاظ متغیرهای جمعیت شناختی با گروه معتادین همتا بودند به عنوان گروه مقایسه انتخاب شدند. پرسشنامه های کارکرد خانواده مک مستر، باورهای غیرمنطقی جونز و خودپنداره راجرز توسط دو گروه پاسخ داده شد و داده های پژوهش با استفاده از روش آماری تحلیل واریانس چندمتغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که کارکرد خانواده و خودپنداره جوانان معتاد نسبت به جوانان غیرمعتاد به طور معناداری در سطح پایین تری قرار داشت. همچنین تفاوت معناداری در میزان باورهای غیرمنطقی افراد معتاد نسبت به افراد عادی وجود داشت. بر اساس نتایج این پژوهش می توان گفت که بین جوانان معتاد و غیرمعتاد در متغیرهای کارکرد خانواده، باورهای غیرمنطقی و خودپنداره تفاوت معنادار وجود دارد.

این پژوهش با هدف بررسی نقش مادر با دو رویکرد اسلامی و روانشناسی و تعیین مولفه های نقش مادری از نگاه اسلام انجام شده است. یافته های پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی به دست آمد بیانگر ده مولفه برای نقش مادر بود که در سه سازه اصلی پذیرش، محافظت و پرورش سامان دهی شد. پذیرش زیرمولفه ای نداشت؛ زیرمولفه های محافظت عبارت بود از: تامین نیازهای زیستی، حفظ از خطر و مراقبت های پیش گیرانه. زیرمولفه های پرورش نیز عبارت بود از: پرورش جسمی، توجه به بازی کودک، محبت، تکریم، توجه به موانع رشد و جهت دهی مذهبی.روایی محتوایی مولفه های نقش مادری توسط کارشناسان بررسی شد و مورد تایید اکثریت کارشناسان (نه نفر از دوازده نفر) قرار گرفت. میانگین نمرات کارشناسان (2.25 از 3) و ضریب تطابق کندال (1) تاییدکننده روایی محتوای مولفه های مذکور بود. ضرورت اجرای تحلیل های آماری دقیق تر و رواسازی ابزار در پژوهش های بعدی توصیه می شود.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه کارآمدی خانواده با بهزیستی روان شناختی در میان دانشجویان مرد و زن متاهل کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه ها، و طلاب سطح دوم و سوم حوزه های علمیه شهر قم انجام شد. تعداد 420 نفر از این افراد به صورت نمونه گیری در دسترس برای انجام پژوهش انتخاب شدند. برای انجام این پژوهش از دو پرسش نامه کارآمدی خانواده و بهزیستی روان شناختی استفاده شد. داده ها توسط شاخص های مرکزی، شاخص های پراکندگی، ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون و با کمک نرم افزار SPSS (نسخه 22) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج نشان داد بین کارآمدی خانواده با بهزیستی روان شناختی همبستگی مثبت معنادار وجود دارد (r= 0.484). همچنین پیش بینی کارآمدی خانواده آزمودنی ها بر اساس دو زیرمقیاس بهزیستی روان شناختی تسلط بر محیط و روابط مثبت با دیگران معنادار بود (p£0.0001، F=63.043). این دو زیرمقیاس در مجموع %24.9 از کارآمدی خانواده آزمودنی ها را پیش بینی می کند.

هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی معنادرمانی گروهی با رویکرد اسلامی بر هدفمندی در زندگی زنان مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهرستان اصفهان در سال 1392 بود. بدین منظور از میان مراکز مشاوره شهرستان اصفهان چهار مرکز به صورت در دسترس انتخاب شد. از بین زنان مراجعه کننده به این مراکز، سی نفر داوطلب شرکت در این طرح شدند که به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (پانزده نفر) و گواه (پانزده نفر) جایگزین شدند. گروه آزمایش طی هشت جلسه، آموزش معنادرمانی با رویکرد اسلامی را دریافت کردند و پرسشنامه بهزیستی روان شناختی ریف را در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری تکمیل نمودند. نتایج تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر نشان داد که میانگین نمرات هدفمندی در زندگی (از خرده مقیاس های بهزیستی روان شناختی) گروه آزمایش نسبت به گروه گواه در دو مرحله پس آزمون و پیگیری، نسبت به مرحله پیش آزمون افزایش معناداری پیداکرده است (p<0.001). نتایج کلی این پژوهش بیانگر اثربخشی مشاوره گروهی معنادرمانی با رویکرد اسلامی بر هدفمندی در زندگی بود.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش روان بنه های ناسازگار اولیه و پایبندی مذهبی، در پیش بینی تعارض زناشویی است. جامعه آماری این پژوهش، کلیه زنان متاهل استان سمنان در سال 1393 بودند و نمونه 391 نفری پژوهش با نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند. شرکت کنندگان در این پژوهش به پرسشنامه های روان بنه های ناسازگار اولیه (YSQ-SF)، پایبندی مذهبی (JRAQ) و تعارض زناشویی (MCQ-R) و دموگرافیک محقق ساخته پاسخ دادند. جهت بررسی فرضیه های پژوهش، از روش های آماری همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام استفاده شد. یافته ها نشان داد که رابطه نمره کل و مولفه های روان بنه های ناسازگار اولیه و پایبندی مذهبی با تعارض زناشویی، معنادار بوده (p<0.01) و مولفه های بریدگی و طرد، پایبندی مذهبی و دوسوگرایی مذهبی، توان پیش بینی تعارض زناشویی را دارند (R2=0.352). در نظر داشتن این متغیرها، موفقیت بیشتری را برای خانواده درمانگران و مشاوران پیش از ازدواج، فراهم خواهد نمود.