جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

آموزش قرآن، از اهداف مهمی است که در آموزش و پرورش کشور مورد توجه است پایه ی اول ابتدایی تا پایان دورهی دبیرستان، کتابهای درسی قرآن(9 کتاب)، پیامهای آسمانی (8 کتاب) و معارف اسالمی (۳ کتاب)، سه عنوان درسی هستند که برای آموزش قرآن و معارف اسالمی اختصاص یافتهاند. علیرغم زمان و محتوای قابل توجه دروس قرآن، اهداف موردنظر در آموزش قرآن حاصل نشده است و بیشتر دانشآموزان ّط کافی ّی به روخوانی قرآن تسل پس از گرفتن دیپلم، با قرآن آشنایی الزم را نداشته و حت ندارند. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی و با هدف آسیبشناسی آموزش قرآن در کتابهای درسی به دنبال پاسخ به این سؤال است که آسیبهای اجتماعی و عوامل عدم توفیق در امر آموزش قرآن در آموزشوپرورش کدام است؟ نتایج پژوهش حاکی از آن است که این ناکامی زاییدهی چهار عامل: .1 ساختارهای نادرست حاکم بر آموزش ت الزم، عدم تناسب با سن قرآن؛ .2 محتوای آموزشی نامناسب از قبیل عدم جامعی دانش آموز، طوالنی بودن زمان آموزش، عدم برخورداری محتوا از سیر منطقی و ... .3 روشهای آموزشی نامناسب و ناکارآمد با مراحل رشد و تکامل دانشآموزان .4 استفاده از مربیان ناکارآمد و غیرتخصصی، بر این اساس محتوا و روشهای جدید، علمی و مناسب که میتوانند الگوی مناسبی برای تدوین محتوای کتب قرآن و معارف اسلامی باشند شناسایی و بعنوان راهکارهایی برای اموزش بهتر قرآن معرفی شده است.

ارتباط و تعامل در اجتماع از مهمترین ابعاد زندگی انسانی است، به گونه‌ای که آن را مهمترین ابزار هدایت برشمردند. از این روی، یافتن مهارت‌های ارتباطی امری ضروری است که نداشتن این مهارت‌ها خسارت‌های سنگینی بر سلامت جسمی و روحی افراد خواهد داشت، لذا این امر در آموزه‌های قرآنی و روایی، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. شرایط خاص و محدودیت ارتباطی امام حسن عسکری با شیعیان به تنهایی گواه و تأکیدی بر اهمیت نوع و کیفیت ارتباطات در سبک زندگی توحیدی است. یکی از فعالیت‌های علمی- فرهنگی ایشان، ایجاد شبکه ارتباطی با شیعیان و پیروان خود بود و از این طریق آنان را از هدایت خویش بهره‌مند می‌ساخت. پژوهش حاضر با هدف واکاوی مهارت‌های ارتباط با دیگران بر مبنای سیره این امام همام به روش نقلی- وحیانی، پردازش توصیفی-تحلیلی و گردآوری کتابخانه‌ای اطلاعات انجام گرفته است. براساس سیره حضرت عسکری ، پرهیزگاری در زندگی، تواضع در برابر افراد، فراموشی لغزش و گناه ایشان، جود و بخشش، صبر و بردباری و ... از جمله مهارت‌های ارتباطی در بُعد ایجابی است که رعایت آن‌ها موجب ارتباط مؤثر فرد با همنوعان می شود. اظهار شادمانی در نزد فرد محزون و غمگین، نفاق و دورویی و ... از بارزترین مهارت‌های ارتباطی در بُعد سلبی است که رعایت و عدم به کاربردن آن‌ها در ارتباط با همنوعان به ارتباطی مؤثر می‌انجامد.

یکی از مهمترین عرصههای تعاملی در نظام اسالمی تعامالت در حوزه اقتصادی است و بسیاری از دیگر روابط افراد متأثر از آن است. نحوه صحیح تنظیم روابط اقتصادی در جامعه مبتنی بر منبعی قابل اعتماد از ضرورت هایی است که عدم رعایت آن خسارتهای جبران ناپذیری را در پی خواهد داشت. قرآن کریم به عنوان محوریترین منبع اسالمی توجه به معیشت و تدبیر آن را اصلی مهم در زندگی افراد میشمارد. در این نوشتار محقق در پی برشمردن مهمترین مؤلفه های مؤثر در تربیت اقتصادی از منظر قرآن کریم با هدف درآمدی بر طرحریزی الگویی برای تربیت اقتصادی در نظام معیار اسالمی است که به روش توصیفی-تحلیلی ضمن بررسی آیات مرتبط با بحث اقتصاد و تفاسیر موجود مرتبط با آن به ویژه تفسیر شریف المیزان مؤلفههای بینشی، گرایشی و کنشی استخراج گردیده است. یافته های پژوهش نشان میدهد ایمان به مالکیت مطلقه خداوند، معاد باوری، باور به کرامت و خالفت الهی، اعتقاد به رزاقیت الهی و نگرش ابزاری به مال دنیا از مؤلفه های بینشی تربیت اقتصادی است. عدالت محوری، قناعت و زهد، اعتدال و میانهروی و مؤلفههای کنشی تربیت اقتصادی پرداخت وجوهات شرعی، سعی و تالش برای کسب روزی، داشتن برنامه اقتصادی در زندگی، روحیه کار و خدمترسانی، تدبیر در سرمایهگذاری، روحیه قناعت در زندگی، روحیه فقرزدایی و رسیدگی به محرومان نیز مؤلفههای گرایشی تربیت اقتصادی است.

نظامهای اجتماعی در جهت رشد و تعالی بشریت اصول و پیشنیازهایی را تعریف مینمایند. عوامل مختلفی جهت تشکیل نظام اجتماعی اخالق بنیان با هدف سعادت بشریت، نقشآفرینی میکنند. دودسته صفات نفسانی هدایتگر و کارگزار ازجمله این عوامل در تشکیل نظام اجتماعی اخالق محور قرآنی است. این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی نقش صفات نفسانی هدایتگر در شکلگیری نظام اجتماعی اخالق بنیان پرداخته، نقش یقین را بهعنوان یکی از صفات نفسانی هدایتگر در تشکیل نظام اجتماعی اخالقی تبیین نموده است. با پیگیری ترتیب نزول آیات مکی که دعوت به پایبندی به اخالق از ویژگیهای شاخص این دسته آیات است، احتماالت تفسیری کاهشیافته و معنای دقیق آیات آشکار و بسیاری از ابهامها از میان میرود. نتیجه حاصل آن است که بشر پس از شکوفایی و شکلگیری یقین، نهاد و وجودش، جز در پی رضایت و تحقق اوامر الهی گام برنمیدارد و وصول به این مهم تشکیل مجموعهای اجتماعی نظاممند را که ضامن رشد و کمال فرد و جامعه است، در پی دارد.

یکی از مهمترین آفات تبلیغ دین و یکی از موانع اصلی روابط اجتماعی مبلغان دین و اثرگذاری آنها بر قلوب مردم، رذیله دنیادوستی است. ازاینرو این تحقیق با استفاده از منابع کتابخانهای و با روش توصیفی و تحلیلی، ضمن معرفی آسیبهای دنیادوستی مبلغ در تبلیغ دین از منظر آیات و روایات، عواقب آن برای مبلغ، مردم و فرایند تبلیغ دین تبیین تشریح شده است. یافتههای این پژوهش حاکی از آن است که دنیادوستی مبلغ در تبلیغ دین به اشکال و مصادیق مختلفی ممکن است بروز کند که همه آنها در ذیل سه عنوان کلی حب نفس، مال دوستی و جاه طلبی قرار میگیرند. آموزههای دینی داللت دارند بر اینکه مبلغ دنیادوست از چشم مردم میافتد، آبرویش میرود، مردم از دورش پراکنده میشوند، کالم و تبلیغش نه تنها اثر ندارد؛ بلکه ممکن است دین مردم را هم بدزدد و آنها را از راه حقً در نقطه منحرف کند که این خطرناکترین آسیب دنیادوستی مبلغ است و دقیقا مقابل تبلیغ دین قرار دارد و مبلغ دنیادوست خواهناخواه با رفتار و کردارش که از دنیادوستی او نشئت میگیرد، بر ضد دین گام برمیدارد و دین مردم را از آنها میگیرد.

روشهای متنوعی برای حل مسئله اجتماعی در علوم انسانی تولیدشده است ازجمله رویکرد کل نگرانه و جزء نگرانه، تغییر ساختارهای بازتولید کننده مسئله و سیاستگذاری اجتماعی. قرآن نیز بهوفور به حل مسائل انسان در ابعاد مختلف و حوزههای متنوع پرداخته است. یکی از مهمترین مسائل جوامع اجتماعی، جایگاه زنان در جامعه بوده است. غرب با رویکردی جزء نگرانه و بدون توجه به ساختارهای بازتولید کننده مشکل، ضمن پذیرش فمینیسم، راهحل به رسمیت شناختن تساوی در استعدادها و حقوق، استقالل مالی و شرکت در اقتصاد جامعه و اعطای آزادیهای سیاسی و اجتماعی به زنان را در سیاستگذاریهای اجتماعی برای حل مسائل مرتبط با جایگاه زنان در جامعه پیشگرفته است. این تحقیق با تحلیل یکی از گونهها در روش استخراج علوم انسانی به بررسی روش قرآن در حل مسئله با استفاده از روش اجتهاد قسم دوم و رویکرد تنزیلی در انتخاب آیات پرداخته است. قرآن ضمن توجه به ساختارهای بازتولید کننده مشکل، برای تغییر ساختارهای ذهنی و عینی جامعه تالش کرده است. با بررسیً مبتنی بر رویکرد کل نگرانه روش قرآن به این نتیجه رسیدیم که رویکرد قرآن نه کامال بوده و نه رویکردی جزئی نگرانه. بلکه قرآن در حل مسائل در ضمن اصالح بسیاری از آسیبهای اجتماعی، مسئله جنسیت را از برجستگی روانی انداخت، ساختارهای بازتولید کننده مسئله را اصالح و در فرایندی منطقی در بستر نزول تدریجی و تنزیلی، دست به سیاستگذاری گسترده در سه حوزه بینش، گرایش و رفتار زده است. این اقدامات در هفت گام مطرحشده است.