جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مهارت‌های ارتباطی از مهم‌ترین و مؤثرترین مهارت‌های زندگی هستند که بر ابعاد مختلف زندگی فردی و اجتماعی تأثیر چشم‌گیر دارند. پژوهش حاضر با هدف جستجوی مهارت‌های ارتباطی در قرآن کریم و بیان نقش آنها در بهبود روابط اجتماعی انسان به روش تحلیل محتوا نگاشته شده است. از آنجا که مهارت‌های ارتباطی طیف گسترده‌ای از توانایی‌ها را شامل می‌شود این پژوهش به بررسی مهمترین مهارت‌ها که معمولا در پرسشنامه‌های مهارت‌های ارتباطی به آنها پرداخته شده و در قرآن نیز مورد توجه قرار گرفته است می‌پردازد. این مهارت‌ها شامل: خودآگاهی، توانایی دریافت و ارسال پیام‌های کلامی و غیرکلامی، مهارت گوش دادن، بینش نسبت به فرآیند ارتباط، ارتباط توأم با قاطعیت و مهارت همدلی می‌باشد. این مهارت‌ها با افزایش توانمندی‌های ارتباطی و کاهش میزان خشونت به افزایش کمی و کیفی ارتباطات میان فردی کمک می‌نمایند. کسی که دارای مهارت‌های ارتباطی است خود را به خوبی با محیط تطبیق می‌دهد و در هر شرایطی رفتار مناسب بروز می‌دهد. اما آنکه از مهارتهای ارتباطی برخوردار نیست معمولاً دچار مشکلات رفتاری است که بر روابط اجتماعی او تأثیر می‌گذارد. نتیجه آنکه اگر بتوان فراگرد ارتباط بین انسان‌ها را به درستی بررسی نمود و قوانین حاکم بر آن را دریافت، می‌توان این قابلیت را در فرد ایجاد نمود که در ارتباط با دیگران موفق‌تر عمل نماید. آسیب‌های موجود در روابط را برطرف نموده و روابطی نیکو و حسنه با همگان برقرار سازد.

امروزه در جهان خشونت رو به گسترش بوده و امنیت و ارامش را از آدمی صلب نموده و جوامع را به سمت فساد و بحران های پایان ناپذیر سوق می دهد. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش قرآن در مقابله با خشونت فردی بود. پژوهش درصدد پاسخ گویی به این سوال است که آیا قرآن در مقابله با خشونت فردی نقشی دارد؟روش تحقیق توصیفی-تحلیلی صورت گرفت. بدین منظور آیاتی مربوط به خشم و خشونت از منابع اسلامی به صورت کتابخانه‌ای گردآوری و سپس مورد بررسی و تبیین صورت گرفت. راهکارهای ارائه شده در یافته های پژوهش نشان داد برای مقابله با خشونت فردی از دیدگاه قرآن باید با بالابردن سطح آگاهی و فرهنگ سازی مردم، مدارا و تواضع در برابر مردم جاهل و ملایمت و نرمی در رفتار و گفتار با دیگران و نیز همیاری و تعاون نسبت به یکدیگر، با نهادینه شدن اصل برادری و اخوت، همبستگی و اتحاد؛ راه را برای گسترش مهر و محبت بیشتر و اجتناب از خشونت و کینه و خونریزی، هموار نمود. نتایج بیان نمود که برای مقابله با خشونت فردی بکارگیری مهربانی، مهرورزی و گذشت در رفتار و سرلوحه قرار دادن صبر و فداکاری و صحبت با نرمی، ملایمت و محبت، تلطیف روابط و جلوگیری از جهل و تعصب ، انسانها را در مسیر صحیح قرار می دهد و از سویی تکیه بر پیمان‌ها و میثاق‌های آسمانی می تواند به جهان عاری از خشونت کمک نماید. لذا تنها راه سعادت بشر و ایجاد زندگی بدور از خشونت در سایه ایمان به حضرت حق، بصیرت و روشنی ذهن، رعایت تقوی و استفاده از مدارا و محبت امکان پذیر می باشد.

این مقاله با هدف تبیین ویژگیهای شخصیتی و رفتاری مربیان تربیتی از دیدگاه دقیق و نافذ امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) در نهج البلاغه انجام شده است. در این پژوهش که به شیوه توصیفی – تحلیلی انجام شده است، ویژگی‌های مربیان تربیتی در سه حیطه رشد و تعالی فکری و اندیشه‌ای، تقویت ویژگی‌های اخلاقی و ارتقاء عملکردهای حرفه‌ای مورد بررسی قرارگرفت. در حیطه رشد و تعالی فکری و اندیشه‌ای، به مقوله‌ پرورش عقلانیت و زیرمقوله‌های تدبر و تفکر، حکمت، بصیرت و به مقوله خداشناسی و زیرمقوله‌های اخلاص، تقوا، آشنایی با قرآن، آشنایی با تاریخ و به مقوله انسان‌شناسی و زیرمقوله‌های مخاطب‌شناسی و موقعیت‌شناسی، در حیطه تقویت ویژگی‌های اخلاقی، به مقوله‌ تقویت اخلاق نفسانی و زیرمقوله‌های تزکیه و تهذیب، تقویت صبر، کرامت و به مقوله تقویت اخلاق رفتاری و زیرمقوله‌های محبت، گشاده‌رویی، صداقت، تواضع، انتقادپذیری، عدالت و در حیطه ارتقاء عملکردهای حرفه‌ای به مقوله رعایت اصول تربیتی عام و زیر مقوله‌های تدریج و تمکن، تغافل، اعتدال، توازن تشویق و تنبیه، قاطعیت، زمینه‌سازی و به مقوله رعایت اصول تربیتی مورد تاکید اسلام و زیرمقوله‌های امر به معروف و نهی ازمنکر، موعظه، تذکر، عامل بودن به علم، تقید به بنجام فرایض دینی و پرهیز از لغو پرداخته شد.

سبک زندگی اسلامی در تعاملات اقتصادی به معنای اصول و روش‌هایی است که جامعه اسلامی در حیات اقتصادی و حلّ معضلات خویش از آن پیروی می‌کند. مباحث اقتصادی اسلام از مباحث اخلاقی آن جدا نیست و کاملاً به یکدیگر آمیخته و این خود یکی از ویژگی‌های مهم اقتصاد اسلامی است. در حوزه تعاملات اقتصادی، نیایش‌های امام سجاد (ع) مشتمل بر بینش‌ها و نیز کنش‌ها و راهکارهای عملی است. امام (ع)، التزام به بینش و تفکرات و باورهایی را برای عملیاتی کردن دستور اسلام در حوزه اقتصاد لازم می‌داند. از مهم‌ترین این باروها و بینش‌ها می‌توان به این موارد اشاره کرد: ایمان به عدالت خداوند در حوزه تقسیم رزق، لزوم رضایت به مقدرات الهی، کسب روزی از مهم‌ترین زمینه‌های ابتلاء انسان و غیره. از ادعیه صحیفه سجادیه، راهکارهای عملی فراوانی نیز به دست می‌آید؛ ازجمله: شکرگزاری، حفظ عزت و شرافت، کسب روزی حلال، اقبال به قرآن برای افزایش روزی، میانه‌روی و اعتدال و پرهیز از قرض و بدهکاری و .... روش تحقیق در این مقاله، توصیفی و تحلیلی و متن محور است و هدف، تبیین اصول و روش‌های تعاملات اقتصادی بر اساس دعاهای صحیفه سجادیه است.نگاه اقتصادی امام سجاد(ع) در صحیفه سجادیه در حوزه تصحیح و تکمیل اندیشه‌ها و همچنین ارائه روش‌ها و راهکارهای عملی برپایه این نکات کلیدی است: رزق امری است که در جهان خلقت برای همه موجودات معلوم و مقدر است و خداوند با عدالت خود در میان جانداران آن را تقسیم نموده و می‌تواند بر اساس عملکرد انسان دارای برکت و موجب عزت و شرافت او و پیروزی او در ابتلائات الهی باشد؛ چنانکه شکر و التزام به کسب حلال و پرهیز از هرگونه اسراف و تبذیر و میانه‌روی در حوزه تعاملات اقتصادی از مهم‌ترین کلیدهای عملکردهای اقتصادی است که این مبانی و روش‌ها به نحو احسن در ادعیه امام سجاد(ع) و سایر منابع علوم دینی به تصویر کشیده شده است.

ازمسائل بنیادین در تفسیر متون دینی به‌ویژه تفسیر قرآن، مسئله فهم است. تقریرهای گوناگونی در حوزه فهم بیان‌شده است. برخی از این تقریرها، مبتنی بر رویکرد مؤلف محوری است برخی دیگر متن محورند و برخی نیز مفسر محورند . مفسر محوری، جایگاه مفسر را فراتر از فهم کننده دانسته و مفسر را در ساخت معنای متن دخیل می‌دانند.هدف این نوشتار تبیین آسیب‌های مولفه های مفسر محوری درمقوله فهم وتفسیر قرآن است. پژوهش حاضر به روش توصیفی تحلیلی رهاوردهای کاربست مبانی اندیشه مفسرمحوری درفهم قرآن را بررسی کرده و به بیان آسیب‌های آن پرداخته است.یافته‌های تحقیق بیانگر آن است که دیدگاه مفسرمحوری باعث آسیب‌هایی چون: نفی حقیقی بودن معنا، انکار حکایت‌گری آن، استقلال متن و نادیده گرفتن نقش مؤلف و عدم باور بر عینیت معنا است. این آسیب ها نیز از مبانی نادرست انسان‌شناسی و پدیدارشناسی گرفته‌شده که واقع‌نما نبوده و اکثراً انسان را در فضای زندگی مادی و غیرواقعی محصور می‌نمایند. ازمسائل بنیادین در تفسیر متون دینی به‌ویژه تفسیر قرآن، مسئله فهم است. تقریرهای گوناگونی در حوزه فهم بیان‌شده است. برخی از این تقریرها، مبتنی بر رویکرد مؤلف محوری است برخی دیگر متن محورند و برخی نیز مفسر محورند . مفسر محوری، جایگاه مفسر را فراتر از فهم کننده دانسته و مفسر را در ساخت معنای متن دخیل می‌دانند.هدف این نوشتار تبیین آسیب‌های مولفه های مفسر محوری درمقوله فهم وتفسیر قرآن است. پژوهش حاضر به روش توصیفی تحلیلی رهاوردهای کاربست مبانی اندیشه مفسرمحوری درفهم قرآن را بررسی کرده و به بیان آسیب‌های آن پرداخته است.یافته‌های تحقیق بیانگر آن است که دیدگاه مفسرمحوری باعث آسیب‌هایی چون: نفی حقیقی بودن معنا، انکار حکایت‌گری آن، استقلال متن و نادیده گرفتن نقش مؤلف و عدم باور بر عینیت معنا است.

توکل اعتقاد جازم بر رخ دادن همه امور از جانب پروردگار و عدم دخالت هیچ قدرت بر هیچ امری، مگر به واسطه اوست. توکل کردن در امور زندگی از مهمترین دستورات خداوند و فرستادگان ایشان است که معلول عوامل فراوانی از جمله محبت به خداوند است. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و منابع کتابخانه ای- نرم افزاری و استناد به آیات قرآن، روایات و کلام بزرگان دین، رابطه بین توکل و محبت به خدا را تبیین می کند و به این نتایج دست یافته است که بین محبت به خدا با همه اقسامش و توکل نوعی همبستگی معنادار وجود دارد، به گونه ای که لازمه توکل به خداوند، محبت داشتن به اوست. از این رو توکلی که پایه و اساس آن محبت به خداست، از أعلی ترین درجات توکل است؛ زیرا عالمانه و عاشقانه مالکیت خداوند بر همه امور انسان را به رسمیت شناخته و هیچ کس را در آن سهیم نمی داند و به ثمره این معرفت، فقط او را منشأ آثار می داند و برای رسیدن به اهداف خود، ضمن فراهم کردن اسباب و مقدمات مورد نیاز، تأثیر آنها را متأثر از قدرت خداوند می داند. لذا محبت به خداوند به عنوان یک محرک درونی، زمینه ساز تحقق فعالیتهای مادی و معنوی است و توکل نیز به عنوان یکی از ثمرات آن در زندگی فرد، راهکاری ارزشمند در جهت جلب یاری خداوند، بهبود کیفیت زندگی و نیرویی مضاعف برای رهایی از ترس، کاهش اضطراب و تنش های روانی و ایجاد یک زندگی آرام و با نشاط است.