جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در کتاب مصباح الهدایه که از متون عرفانی قرن هفتم هجری قمری و به قلم عزّالدین محمود کاشانی نگاشته شده، یک بخش به اخلاق اختصاص یافته و در آن بیان گردیده که عرفان و اخلاق با هم معادل هستند و همه‌ی خیراتِ دنیا و آخرت در اخلاق نهفته است. سرچشمه‌های اخلاق حسنه را پنج عامل می‌داند: طهارتِ طینت، حُسن عادت، عقل، ایمان و توحید، که تحلیلی جدید از اخلاق به شمار می‌آید. وی، مکارم اخلاقی را که مورد تأیید عرفان نیز هست از روایات رسول خدا و گفتار بزرگان عرفان نقل می‌نماید تا نشان دهد که هدف اصلیِ دین، اخلاق و تخلّق به اخلاق الهی است. ایشان، مهم‌ترین مکارم را که مورد رضای الهی و باعث سعادتمندی انسان است، راستی، ایثار، قناعت، تواضع، مدارا، عفو و احسان، خوش رویی، شادابی و مهر و بالاخره محبّت معرفی می‌نماید. این اصول انسان‌ساز در جوامع امروز نیز می‎توانند مشکلات فردی و اجتماعی را در جهان از بین ببرند. مقاله‌ی پیش‌رو، ضمن اشاره به پیشینه‌ی بحث اخلاق در آثار عرفانی متقدّم، گزارشی از بخش اخلاق در کتاب مصباح الهدایه را پیش روی خوانندگان ارجمند قرار می‌دهد.