جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

قدر مسلم قیام امام حسین علیه السلام­­­­آغاز یک مبارزه­ تمام عیار بود كه بايد ادامه آن و هدایتش در مسیر واقعی‌ را مرهون فداکاری‌های حضرت زینب علیهاالسلام­­دانست. ایشان دست‌پرورده خاندان وحی و دوستدار هدایت مردم به ‌سوی سعادت و رستگاری بودند و در میدان مبارزه، نقش مؤثری داشتند و الگوی شایسته‌ای برای دیگران بوده و هستند. آن بانوی بزرگ اسلام، بعد از واقعه­ عاشورا مسئولیتی سنگین بر عهده‌ گرفتند ‌و با ایراد خطبه‌هایي همراه با استدلالات قرآنی در کوفه، شام و در دربار یزید، اوضاع را دگرگون ساختند. در اين راستا مهم‌ترین شیوه‌های تبلیغی ایشان عبارتند از: رسالت ایشان بعد از واقعة عاشورا، مستندات قرآنی شیوه‌های تبلیغی حضرت، تبلیغات گفتاری و عملی. تبلیغات گفتاری شامل شروع خطبه بدون «بسم الله الرحمن الرحیم»، ابتداي خطبه با حمد و ثنای الهی، بدون «بسم الله»، عواقب فراموشی یاد خدا، شناخت مخاطبین در تبلیغ، فصاحت و بلاغت، بصیرت و آگاهی. تبلیغات عملی شامل رفتارهای عالمانه، شجاعت و ازخودگذشتگی، صبر و بردباری، دعا و عبادت. بي‌ترديد شناخت شیوه‌های تبلیغ و به‌کارگیری ابزارهای مفید و لازم برای یک مبلغ امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر است. زيرا بدون اطلاعات مفید و نيز بي‌بهرگي از شیوه‌ها نتیجه مثبتی در تبلیغ نخواهد داشت. با اين توصيف در این تحقیق به دنبال این هستیم که مستندات قرآنی شیوه‌های تبلیغی و سبک و روش زندگی ایشان را بیان کنیم؛ چرا که يكي از مهم‌ترین روش‌های تبلیغ، الگوسازی است که قرآن کریم در آیات متعددی به آن اشاره کرده است.

جایگاه سیاسی هر کس در جامعه گویای تکلیف و حقوق سیاسی اوست. امام خمینی ره ­اسلام را دینی به تمامی سیاسی معرفی می‌کرد و مشارکت سیاسی را امری هدایت‌بخش و بالاتر از یک حق و به عنوان تکلیفی دینی بر عهده همگان چه زن و چه مرد می‌دانست. از دیدگاه وی هدف نهایی انسان، رسیدن به درجه کمال و نزدیکی به خداست. بنابراین جایگاه سیاسی زن را نیز در راستای همین هدف تعریف کرد. در مقام تحقق این جایگاه در طول دوره رهبری انقلاب اسلامی و پس از عمر بابرکت خود با وصیتنامه سیاسی- دینی، آحاد مردم مسلمان اعم از زن و مرد را به مشارکت در پاسداری از اسلام، استقلال، و مبارزه با استکبار و... دعوت کرد. زنان ایرانی نیز با پیروی از آن رهبر بزرگ در انقلاب اسلامی و دفاع مقدس به ایفای تکلیف دینی پرداخته و جایگاه والایی را در حقوق سیاسی برای خود احرازکردند.

عزاداری حسینی، عنوان یکی از آیین‌ها و مراسمات تعزیه‌ای است که هر ساله با آغاز ماه محرم هجری قمری با هدف بزرگداشت و اکرام واقعه عاشورای سال 61 ه.ق در میان مسلمانان و به ویژه شیعیان و در بسیاری از کشورهای جهان برگزار می‌گردد. این مراسم غالباً با اعمال و مناسک مختلفی چون نوحه‌سرایی، مرثیه‌خوانی، ذکر مصیبت‌ها و اندوه‌ها، دلاوری‌ها و رشادت‌های امام حسین علیه السلام­ و یارانش همراه است. همان‌طور که می‌دانیم در طول تاریخ، جنگ‌ها و نزاع‌های بسیاری در اقوام و ملل مختلف با اهداف گوناگون روی داده که به جرأت می‌توان گفت اغلب آن‌ها سبب تخریب و فساد و تعدی به حقوق انسان‌ها بوده‌ است. در حالی‌که قریب به یقین اکثر آن‌ها، هدف جنگ را دفاع از ارزش‌ها و نیز امری مقدس جلوه داده و علاوه بر آن مدعی ایجاد اصلاح و صلح نیز بوده‌اند! دین اسلام نیز از سویی جنگ و جهاد را (با توجه به شرایط خاص آن) امری مقدس دانسته و به طور خاص واقعة عاشورا را به عنوان یک قیام ارزشمند معرفی و عزاداران حسینی را تحسین می‌کند و از سویی دیگر، خود را دین رحمت و پیام‌آور صلح و صفا معرفی کرده و بدان دستور می‌دهد. به این مناسبت در مقال حاضر مسائلی پیرامون ارتباط، تحقق و جمع‌پذیری جنگ و صلح در آن واحد مورد بررسي قرار گرفته در حالی‌که این دو مقوله در اذهان بشر، معمولاً در تضاد و تقابل با هم انگاشته مي‌شوند. به دنبال آن سهم و نقش عزاداری حسینی در گسترش و تبلیغ ارزش‌هایی مانند صلح جهانی مورد واكاوي قرار مي‌گيرد. برای روشن شدن مسأله فوق، ابتدا مقدماتی در تعریف صلح بیان خواهیم کرد و سپس به بررسی اهداف واقعه عاشورا و عزاداری و ارتباط آن با گسترش صلح جهانی مي‌پردازيم.

نخبگان یکی از بهترین و فعال‌ترین اعضاي یک جامعه محسوب می‌شوند. نقش و جایگاه نخبگان دینی و مذهبی که دارای استعداد برتر در توسعه و پیشرفت معنوی کشور به‌خصوص در اصلاح و هدایتگری جامعه و تولید علم هستند، می‌طلبد كه نسبت به شناسایی، مدیریت و جهت‌دهی آنان توجه ویژه‌ای شود. در این نوشتار پس از مفهوم‌شناسی نخبگی با روش تحلیلی و توصیفی، به بیان منزلت آن در جامعه و سپس به تبیین رسالت‌های نخبگان در کلام امام خمینی ره و آیت‌الله خامنه‌ای (مدظله العالی) پرداخته شده است. تأکیدهای ایشان در این زمینه نمایانگر این است که نخبگان از ویژگی‌هایی مانند مسئولیت‌پذیری، فداکاری، اتحاد، فعال و بانشاط بودن و... برخوردار بوده و دارای رسالت‌های اساسی در حل مسائل کشور و نيز پیشرو و پویا در حیطه مسئولیتی خویش می‌باشند.

مقاله ­حاضر با موضوع عذرپذیری و آثار آن و با مراجعه به قرآن و روايات به بیان اهمیت پذیرش عذر و آداب آن، آثار عدم پذیرش عذر و آثار مثبت عذرپذیری می‌پردازد. هدف اين پژوهش تقویت مهارت عذرپذیري در جامعه و كاهش تنش‌های ناشی از نبود آن است. نپذیرفتن عذر آثاری چون عدم ورود به حوض کوثر، عدم بهره‌مندی از شفاعت پیامبر ص و... را به دنبال دارد و در مقابل، عذرپذیری آثار فردی از جمله حصول تقوا، طولانی‌شدن عمر، نجات از عذاب دوزخ، سلامت روح و آثار اجتماعی از جمله دوام حکومت، بهره‌مندی از برادری و تبدیل کینه به صلح را در پي دارد. این تحقیق از نوع پژوهش‌ دینی به روش توصیفی بوده كه با گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای تدوين شده است.

آزادی بیان، از آزادی‌های سیاسی ـ مدنی انسان به شمار می‌رود که از بدو خلقت انسان با وی بوده و قرآن، میثاق‌های بین‌المللی و اعلامیۀ جهانی حقوق بشر، آن را به رسمیت می‌شناسد. در اسلام و حتی در جوامع غیر اسلامی آزادی بیان به طور مطلق نیست؛ بلکه همراه با قوانین و قواعدی است که موجب محدودشدن این آزادی می‌شود. از محدوده‌های آزادی بیان در اسلام، ارتداد و حکم آن است که از فروعات مسلم فقه اسلامی است. نیاز جامعۀ اسلامی به تبیین مفهوم آزادی بیان در عصر تکنولوژی و از طرفی وجود شبهات آزادی بیان و اعدام مرتد و برداشت‌های اشتباه اقشار مختلف به خصوص جوانان از این واژه موجب شده تا سمینار حاضر با روشی توصیفی ـ تحلیلی به بررسی محدودۀ آزادی بیان از دیدگاه قرآن و پیوند آن با ارتداد بپردازد. ­نتایج نشان از آن دارد چنان‌‌چه فردی عقاید کفرآمیز خود را علیه حکومت اسلامی تبلیغ کند به حکم شارع مقدس مرتد است و مجازاتی مثل تعزیر، حبس یا قتل داده می‌شود. حکم ارتداد ناقض آزادی بیان نیست؛ بلکه با آزادی پیوندی اساسی دارد.

این نوشتار با بررسی نقش دعا در امیدبخشی و بهره‌گیری از دعای افتتاح، درصدد تغییر نگرش به دعا و بهره‌مندی از آموزه‌های دینی ادعیۀ مأثوره است. تحقق دعا هنگامی است که تمام قوای فکری و روحی انسان بر وجود بی‌نهایت خداوند متمرکز شود و از ماسو‌ی‌الله منقطع گردد. امیدواری از آثار دعاست که در اسلام جایگاه ویژه‌ای دارد و عامل پویایی و نشاط است. با تأمل در مضامین دعای افتتاح که منسوب به حضرت‌ ولی‌عصر عج است، می‌توان عوامل امیدبخشی را شناخت خداوند متعال، صلوات بر پیامبر و ائمۀ اطهار­ علیه­السلام­ ­و انتظار فرج نام برد. دعای افتتاح افق‌های بزرگی را به ما نشان داده، به نیازهای طبیعی جهت بخشیده و با ترسیم دولت کریمه، زمینه را برای تقویت و تحکیم امید فراهم نموده‌است.

یکی از مسائل مهم و مبنایی در قانون‌گذاری برای کودک و نوجوان مسأله رشد است. در این پژوهش با روش تحلیل و بررسی منابع فقهی به ملاک‌ها و معیارهای مسأله رشد در فقه امامیه پرداخته شده‌ و مصادیق آن را در حقوق پاکستان مورد بررسی قرار گرفته ‌است. ­«رشد» به معنی هدایت و اصلاح است و در اصطلاح ملکة نفسانی است که فرد توانایی درک و قدرت فکری در امور مالی و... را دارد. اتفاق فقها بر شرط رشد در اصلاح و تدبیر مال است. اما در بازخوانی این مسأله طبق ادله مطرح شده در پژوهش، منحصر در امور مالی نیست بلکه به امور کیفری نیز سرایت دارد. چگونگی احراز رشد نیز با آزمودن شخص یا شهادت شاهدان اثبات می‌شود. در حقوق اساسی پاکستان از آنجا که بر تطابق قوانین بر فقه اسلامی تأکید دارد، مسألة رشد نیز در قانون­گذاری برای کودکان مد نظر قرارگرفته است و در قانون حقوق و تأدیب اطفال این امر در امور مالی و کیفری لحاظ شده‌است. ولی در اموری مانند ازدواج و کار کودک اشاره نشده و قوانین فقط برای این دو موضوع میزان سن را تعیین کرده‌است. حقوق پاکستان درباره کودک با این که تأکید بر مبانی اسلامی دارد، ولی از لحاظ اجرایی بر مبنای کنوانسیون حقوق کودک عمل می‌کند. از این رو بر حقوقدان‌های مسلمان لازم است بار دیگر به مبانی و ملاک‌های شریعت در قانون‌گذاری توجه لازم را بنمایند.

ی سال‌های اخیر به علت رواج سبک زندگی غربی، تمایل زنان به اشتغال و کار بیرون از منزل، بیش از پیش شده است. صرف وقت زیاد در بیرون از منزل، سبب خستگی بیش از حد، عدم کارآیی در انجام نقش‌های همسری و مادری و نيز ايجاد آسیب‌ها و فشارهای جسمی و روحی برای زنان خواهد بود. در نتیجه طبیعتاً زنان ترجیح می‌دهند برای مدیریت زمان خویش، به فکر فرزندآوری نباشند یا تعداد فرزندان را محدود نمایند که این خود آسیبی بزرگ‌تر برای جامعه است. كاهش رشد جمعیت که از جمله عوامل عمده ­آن، رواج و گسترش سبک زندگی غربی است، سبب كاهش توان و قدرت نیروی دفاعی جامعه و بالطبع توقف رشد و توسعه ­اقتصادی شده و راه استثمار منابع طبیعی را براي غرب باز خواهد كرد. لذا تفکر افراطی و بدون ضابطه زنان در رابطه با اشتغال و عوارض زیانبار آن بر خانواده و جامعه، می‌طلبد كه راهکار‌های مقتضی و مناسب جهت مقابله با این هجمه ارائه شود. عنوان پژوهش حاضر "تأثیر اشتغال زنان بر کاهش جمعیت در سبک زندگی غربی و راه‌های برون‌رفت از آن" است که با گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه‌ای و با روش پردازش تحلیلی- توصیفی، پس از اشاره به اهمیت شناخت سبک زندگی، ماهیت و شاخصه‌هاي سبک زندگی غربی، دیدگاه اسلام و غرب به پدیدة اشتغال زنان را بررسی نموده و پیامدهای آن را بیان مي‌كند و در پایان به راه‌های برون‌رفت از تفکرات غربی در حوزه اشتغال زنان مي‌پردازد.

مهارت برقراری ارتباط توانایی است که به فرد كمك مي‌كند تا بتواند كلامي يا غير كلامـي و مناسـب با فرهنگ، جامعه و موقعيت، مفهوم ذهنی خود را بيان نمايد. با توجه به گسترده‌شدن ارتباطات در عصر حاضر، ضرورت پرورش و آموزش این مهارت‌ها افزایش می‌یابد. هدف از این پژوهش آشنایی با تأثیر افزایش جمعیت و فرزندآوری در بهبود روابط انسانی است. با توجه به فرهنگ‌سازی نادرستی که در سه دهه اخیر در زمینه کنترل جمعیت صورت گرفته است، متأسفانه با کاهش یکباره جمعیت روبرو شدیم. ادامه این روند باعث پیری جمعیت و تضعیف فعالیت‌های خانوادگی و اجتماعی می‌شود، بدین جهت این پژوهش با هدف فرهنگ‌سازی در زمینه افزایش جمعیت و فرزندآوری، نقش فرزندآوری و افزایش جمعیت را در بهبود مهارت‌‌های ارتباطی بررسی می‌نماید. این پژوهش برگرفته از منابع اسلامی (قرآن و سنت) است و نحوه جمع آوری مطالب کتابخانه‌ای است. در این میان تحلیل و توصیف آیات و روایات معصومین علیهم السلام نیز راه گشای بسیاری از مطالب بوده است. پس از تحقیق و بررسی دریافتیم که مسأله ارتباطات پسندیده و اثرگذار در دین اسلام اهمیت بسیار بالایی دارد و افزایش جمعیت با گسترش گنجینه واژگان، پرورش مهارت‌های غیر کلامی و زبان بدن و آشنایی با تفاوت‌های شخصیتی افراد، منجر به ارتقاء سطح مهارت‌های ارتباطی افراد جامعه می‌شود.