جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

الیستر مگ گراث اندیشمند مسیحی معتقد است، مشکل‌ترین مساله‌ای که یک دانشجوی الهیات مسیحی با آن روبرو می‌شود درک صحیحی از آموزه تثلیث است. آموزه‌ای که ماورای منطق بشری و فراتر از عقل انگاشته می‌شود. از همین رو مبشران مسیحی هنگامی‌که درصدد تبیین دکترین تثلیث بر می‌آیند، ده ها توجیه و مدل ارایه می‌کنند تا به گونه‌ای بتوانند تناقض موجود در تعریف تثلیث را مرتفع سازند. این تحقیق به بررسی انواع مختلف توجیهات مشهوری می‌پردازد که اندیشمندان و مبشرین تثلیث‌گرا در توجیه این آموزه تبیین داشتند. بر اساس یافته‌های این پژوهش چنین نتیجه‌گیری می‌شود که هیچ کدام از توجیهات و تبیین‌های ارایه شده، صحیح و منطبق بر تعریف تثلیث نمی‌باشد. بسیار دیده می‌شود مبشرین و شبانان مسیحی در دفاع از آموزه تثلیث، به نوعی به دامن یکی از بدعت‌های تثلیثی می‌افتند، یا مثال‌هایی مدالیستی مطرح می‌کنند، یا تثلیث را به سه جز تقسیم می‌کنند، یا در صدد شبیه سازی آموزه تثلیث با وحدت وجود و... می‌افتند که هیچ کدام از این تلاش‌ها، تلاش کافی‌ای به نظر نمی‌رسد. زیرا با تعریف راست کیشی تثلیث سازگار نیستند.

بهائیت به عنوان یکی از مکاتب موجود در جامعه امروز، تلاش می‌کند خود را دیانتی مترقی، ریشه‌دار، اصیل و متکی به حقیقت معرفی کند، اما به رغم این تلاش‌ها برای مترقی نشان دادن خود، نمی‌تواند انکار کند که ریشه در آیین دیگری به نام بابیت دارد. میرزا حسینعلی بهاء خود را «من یظهره الله» معرفی می‌کند و «من یظهره الله» شخصیتی موهوم است که تنها از سوی باب به مریدانش معرفی شده است و حقانیت باب هم بستگی به اثبات دعاوی او دارد. این مقاله می‌کوشد نشان دهد کلیه دعاوی باب باطل است و او واجد حقیقتی نیست.

چشم بصیرت مسئله‌ای است که نقش برجسته‌ای در حوزۀ معرفت عمومی‌پیدا کرده ودر عرفان و تصوف نیز از مؤلفه‌های سلوک عرفانی معرفی شده‌ است. آیا چشم بصیرت آن‌گونه که در عرفان و تصوف حتمی‌و واقع‌شدنی بیان شده‌ است، در معارف ثقلین نیز همین جایگاه و ثبوت را دارد؟ تحقیقاتی که در این زمینه آن‌جام شده‌ است، با دید اثباتی و بدون تحلیل انتقادی صورت گرفته‌اند. تحقیق حاضر با روش کتابخانه‌ای به‌دنبال پرکردن این خلأ صورت گرفته ‌است. در تحقیق پیشِ‌رو نتیجه گرفته می‌شود که بین یافته‌های عرفانی و ادلۀ مثبتین آن با معارف ثقلین در مسئلۀ چشم بصیرت تعارض و تناقض وجود دارد.

در طول دوران عهد عتیق یعنی از زمان حضرت موسی تا زمان حضرت عیسی8، در جامعه یهودی کتاب‌های پرشماری نوشته شده بود. این کتاب‌ها گاه مشتمل بر گزارش‌های تاریخی بود، گاهی در بردارنده تعالیم ایمانی و احکام شریعت و در برخی موارد نیز مشتمل بر پیشگویی بود. مشکلی که بعدها گریبان‌گیر جامعه یهودی و در دوران عهد جدید، گریبان‌گیر مسیحیان گردید، مسأله انتخاب کتاب‌های معتبر بود. رهبران یهودی و بعدها رهبران مسیحی می‌بایست برای تعیین کتاب‌های مقدس دست به کار می‌شدند تا جامعه را از سردرگمی‌در مورد گزارش‌ها و تعالیم متفاوت این کتاب‌ها رها سازند. البته این مشکل خود زمینه‌ساز مشکل دیگری گردید؛ زیرا در انتخاب این کتاب‌ها، اختلاف نظر فراوانی به وجود آمد. نوشتار حاضر به بررسی این موضوع که تحت عنوان فرایند قانونی شدن عهد عتیق مطرح می‌شود، می‌پردازد. در این نوشتار ابتدا به بررسی مراحل تاریخی و فرایند قانونی شدن عهد عتیق در میان یهودیان می‌پردازیم و سپس مسأله قانونی شدن این مجموعه، در جامعه مسیحی را بررسی می‌کنیم.

از نگاه مسیحیان، یگانه میراث معتبر منسوب به عیسی و شاگردانش، عهد جدید است. از چند دهه پس از عیسی، به دلیل عدم دسترسی به او و همچنین وفات تدریجی حواریونش، مسیحیان توجه ویژه‌ای به نوشته‌هایی پیدا کردند که در مورد عیسی سخن می‌گفتند. بعدها از بین این نوشته‌ها، 27 کتاب انتخاب شد و عهدجدید را شکل داد. عهدجدید تا به امروز، که چیزی حدود بیست قرن پس از زمان عیسی و شاگردانش می‌گذرد، اهمیت و اعتبار بسیار زیادی در میان مسیحیان داشته است. مسیحیان این نوشته‌ها را کلام خدا تلقی می‌کنند و به شکلی متعبدانه، به دستورهای آن پایبند هستند. در مقابل، برخی محققان نگاه رایج مبنی بر وحیانی بودن هر آنچه در کتاب مقدس آمده را نادرست می‌دانند و معتقدند قطعاً بخش‌هایی از کتاب مقدس، توسط انسان‌ها نگاشته شده و خداوند نیز هیچ نقشی در به وجود آمدن آن‌ها نداشته است. از جمله این محققان، می‌توان به محقق و پژوهشگر عهد جدید، بارت ارمن اشاره کرد.

از ابتدای دوران بعثت انبیا، شیادانی برای رسیدن به مطامع دنیوی، ادعای نبوت و رسالت سرداده، خود را به مردم به عنوان حجت‌های خداوند معرفی کردند. پر واضح است که انبیای الهی، دارای معجزه و بهره‌مند از علم بی‌کران الهی بودند؛ اما مدعیان دروغین رسالت و نبوت به دلیل محروم بودن از این نشانه‌ها، به تراشیدن دلایل و توجیهات بی‌پایه روی آوردند. حسینعلی نوری یکی از مدعیان دروغین رسالت است که در کتاب‌های تاریخی نه معجزه‌ای از او نقل شده و نه بهره‌ای از دانش برای او بیان شده است. بر همین اساس یارانش برای هموار ساختن راه او، به ارائه دلایلی سخیف و بی‌پایه دست زده‌اند. ابوالفضل گلپایگانی، یکی از پیروان نوری است که در کتاب فرائد، دلیلی به نام «دلیل تقریر» ساخته و به زعم خود توانسته حقانیت نوری را به اثبات رساند. بر اساس فرائد، دلیل تقریر از سه عنصر (ادعای رسالت تشریعی، نفوذ و بقا) تشکیل شده است. در این نوشتار به نقد این دلیل می‌پردازیم و هفت نقد را بیان خواهیم کرد. نقدهایی مانند عدم‌جامعیت، عدم‌حجیت منابع این دلیل، مجعول‌بودن و وجود ابهام مهم‌ترین نقدهای دلیل تقریر است.

بارت دی ارمن در سال 1955 در شهر لورنس در ایالت کانزاس آمریکا به دنیا آمد. ارمن از برجسته ترین دانشمندان در عرصۀ مطالعات عهد جدید، نقد متنی و مسیحیت اولیه محسوب می‌شود. او در حال حاضر در دانشگاه کارولینای شمالی در چپل هیل استاد مطالعات دینی است. ارمن علاوه بر اینکه در میان خواص از جایگاه ویژه ای برخوردار است، به دلیل سبک نوشتاری روان و همه کس فهم خود، در بین عوام نیز طرفداران بسیار زیادی دارد. مطالعۀ آثار او به ویژه برای کسانی که در صدد اثبات بروز تحریفات لفظی در کتاب مقدس هستند بسیار سودمند است. در این نوشتار، ضمن معرفی اجمالی بارت ارمن با استفاده از مقالۀ مربوط به او در دایرةالمعارف ویکی پیدیا و همچنین سایت و وبلاگ شخصی او، عناوین کتاب های منتشر شدۀ او به همراه شرح مختصری از محتویات آن ها ارائه شده است.