جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«ویلیام مونتگمری وات» در مقاله تشیع در دوران بنی‌امیه، مدعی شده است، شروع و پیدایش تشیع حـاصل هرج و مرج و آشفتگی دوران خلافت امیرالمؤمنین علیه‌السلام بوده و پایه گذار مکتب و تفکر تشیّع، یمنی‌هایی بودند که به جهت سابقه تمدنی خویش، برای برون رفت از آشفتگی‌ها در جستجوی رهبری کاریزماتیک برآمدند که آن را در حضرت امیرالمؤمنین علیه‌السلام یافتند. در مقاله‌ی پیش‌رو که نگاهی انتقادی به رویکرد و تحلیل مونتگمری است، نگارنده تلاش دارد تا با ارایه‌ی مستندات تاریخی، عصر حضور رسول خدا J و اندکی پس از آن­را سر آغاز پیدایش تشیع معرفی کند. در ادامه اصالت قبیله­ای شیعیان نخستین بررسی شده است که یمنی بودن عمده‌‌ی آن‌­ها مورد تردید واقع شده است. سپس با بررسی تشیع یمنی­ها به این نتیجه رسیده که میان قبایل یمنی و امیرالمؤمنین علیه‌السلام ارتباط و علاقه قلبی وجود داشته است.

بعد از پیامبر اسلام اعراب به سرزمین های ایران و روم لشگر کشی کردند و با زور شمشیر توانستند سرزمین­های زیادی­ را تصرف کنند. منتقدین می­‌پرسند اگر اسلام با خشونت مخالف است چرا در سیره مسلمانان صدر اسلام این قدر رفتار­های خشونت باری دیده می‌شود. در­این تحقیق نشان داده شده که این فتوحات ارتباطی به اسلام و مکتب اهل بیت علیهم‌السلام نداشته و با اهداف نامشروعی مانند کشور­گشایی و کسب ثروت رخ داده و روایات صریحی وجود دارد که اهل بیت علیهم‌السلام با فتوحات مخالفت داشتند و اصولاً کشور­گشایی به هیچ­وجه مورد تایید اسلام نیست.

یکی از تعالیم بهائیت وحدت عالم انسانی و ایجاد صلح جهانی است. بهائیت ادعا می‌کند که تعالیم و آموزه‌های آنان می‌تواند منجر به وحدت عالم و صلح جهانی شود. در­این تحقیق به بررسی این سؤال که آیا واقعاً بهائیت، آئین صلح است یا مسلک خشونت؟ پرداخته شد. در­این پژوهش نخست، پس از بررسی مفاهیم و اصطلاحات، اثبات شد که بهائیت یک دین و آیین نیست، بلکه یک فرقه است و در ادامه به تبیین ادعای بهائیت در صلح جهانی و راهکار آنان در جهت رسیدن به این موضوع آورده شد که هر یک از این راهکارها صرفاً در­حد یک شعار است و در مرحله اجرا، عملیاتی نیست و در پایان به بررسی انواع خشونت یعنی خشونت معنوی و فیزیکی در بهائیت مورد بررسی قرار گرفت. خشونت معنوی مانند توهین، افترا، عدم ارتباط با طرد شدگان و غیره به وفور در کتاب‌های آنان مشاهده می‌شود و خشونت فیزیکی نیز در نزاع‌ها و درگیری‌های فردی و گروهی مانند فتنه قلعه طبرسی، زنجان، نیریز و غیره مشهود است.

تقیه یکی از عقاید اسلامی است که دارای براهین عقلی و نیز دارای ادلۀ نقلی فراوانی در منابع حدیثی فریقین است. این نگاشته به صورت تطبیقی و مقارَن با رویکرد به کتب اربعه و صحیحین دنبال شده است وتلاش دارد تایید مضامین شیعی تقیه را از مصادر عامه به تصویر کشد و نیز گونه-های مختلف تقیه از جهت ملاک و معیار، از منظر فریقین بررسی و تبیین کند. نگارنده کوشیده است تا با بیان وجوه شباهت یا افتراق در این موارد، تحلیل و بررسی هماهنگی یا ناهماهنگی‌های اجمالی یا کلی، در بین منقولات و گزارشات روایی فریقین در گونه‌های تقیه را روشن کند، تا در نهایت به مقبولیت طرفین نسبت به این باور دینی، رسیده باشد.

دو سده اخیر، شاهد به وجود آمدن دو فرقه ضاله بابیت و بهائیت در ایران بوده‌ایم. از آنجایی که فرق با ایجاد انحراف در مسئله اصولی یک دین به وجود می آیند، فرقه بهائیت نیز برای اثبات و گسترش خود، شبهاتی پیرامون امامت و مهدویت مطرح کرده است. یکی از شبهاتی که این فرقه در رابطه با مهدویت مطرح می کند، شبهه ظهور امر و کتاب جدید می‌باشد. آن‌ها با استناد روایات به ایراد شبهه امر و کتاب جدید پرداخته و قصد دارند تا ظهور مهدی را به عنوان آورنده یک دین جدید معرفی کنند و در نتیجه به اثبات آئین باطل خود بپردازد. از این رو در این مقاله کوشیده شده، اولاً معنای صحیح روایاتی که درباره امر و کتاب جدید نقل شده، بیان گردد تا پاسخی بر شبهه بی‌اساس فرقه بهائیت باشد و ثانیاً با ذکر اعترافاتی که سران بهائیت بر خاتمیت پیامبر اسلام نموده‌اند، نیز پاسخی بر این قبیل شبهاتی باشد که از آن برای بشارت دین جدید استفاده می‌کنند.

از دیرباز مسأله قیام امام مهدی علیه‌السلام مورد توجه اندیشمندان شیعه و سنی بوده است و در طول تاریخ، کتب و مقالات متعددی در نقد و بررسی این رویداد تاریخی به رشته تحریر درآمده است. در این رهگذر فریقین برای اثبات ادعای خود، از ادله قرآنی و روایی همسو با افکارشان استفاده کرده و عقیده طرف مقابل را بر خلاف آیات و روایات دانسته­ اند. وهابیت و برخی از صاحب نظران اهل سنّت مسأله قیام امام مهدی علیه‌السلام را بر­خلاف آیات قرآن دانسته و گمان کرده اند که ادیان آسمانی تا روز قیامت امتداد دارند و هر روایتی که حاکی از انقراض ادیان در هنگامه ظهور امام مهدی علیه‌السلام باشد، از جعلیات افراد دروغگو است. شیعیان در دفاع از این رویداد بزرگ تاریخ، ادله‌ی نقلی متعددی ذکر کرده‌اند و معتقدند که در هنگامه ظهور، ظلم و ستم به کلی ریشه کن شده و تمامی انسان‌ها بر محور دین اسلام متحد خواهند شد. سید ابوالفضل برقعی از مشهورترین افراد سلفی ایرانی، در بخشی از کتاب «بررسی علمی در احادیث مهدی» اشکالاتی به روایات قیام امام مهدی علیه‌السلام وارد دانسته و معتقد است که این روایات با آیاتی که به بقاء کفر و شرک تا روز قیامت معنا کرده است، منافات دارند. در متن پیش رو «جایگاه اهل بیت علیهم‌السلام در هدایتگری جامعه»،«ادله قیام امام مهدی علیه‌السلام از منظر آیات و روایات» و «ادله قرآنی برقعی در نقد مسأله قیام» مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته و در نتیجه طریقه جمع بین روایات مؤوله به قیام امام مهدی علیه‌السلام و آیاتی که دلالت بر بقاء کفر و شرک تا قیامت دارند، ذکر می‌گردد.