جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

اکثر مسائل اخلاقى بلکه همه آنها، آثارى در زندگى اجتماعى بشر دارد، اعم از مادّى و معنوى، و جامعه انسانیّت منهاى اخلاق مفهوم واقعى خود را از دست مى‏دهد. تعالى روحى و نیل به فضایل و کمالات اخلاقى، از مهم‏ترین اهداف دین اسلام است و یکى از ابعاد و کارکردهاى اسلام، بُعد اخلاقى آن است، و مى‏توان گفت مقصود اصلى از همه اوامر و نواهى دینى تکامل اخلاقى انسان و درنهایت وصول به قرب ربوبى مى‏باشد. از طرفی اخلاق، علمى است که در بهبود روابط انسان با خدا و اعضاى جامعه بسیار نقش‏آفرین و تأثیرگذار است. ملکات نفسانى انسان و تزکیه و تهذیب نفس در پرتو اخلاق شکل مى‏گیرد و در یک جمله سرنوشت فردى و اجتماعى انسان تحت‏تأثیر عمیق و گسترده اخلاق است. با این همه مکتب اسلام در زمینه خودسازى انسانها برنامه‏ویژه‏اى دارد که انسان مى‏تواند در سایه آن نظام فکرى و اخلاقى درستى برخوردار شود، خویشتن و جایگاه خود را در جهان بشناسد. این ظرفیت اخلاق قرآنی توسط بزرگترین معلّم اخلاق پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله در زندگى و تمدن انسانها ایجاد شد، همو بود که با شعار «من تنها براى تکمیل فضائل اخلاقى مبعوث شده‏ام» کار رسالت را شروع کرد و خداوند درباره خود او فرموده است: «اخلاق تو بسیار عظیم و شایسته است!» و همچنین ادامه دهنده راه وی، اوّلین کسى که علم اخلاق را تأسیس کرد امیر مؤمنان على علیه السلام بود که در نامه معروفش (به فرزندش امام مجتبى‏ علیه السلام) بعد از بازگشت از صفّین، اساس و ریشه مسائل اخلاقى را تبیین فرمود؛ و ملکات فضیلت و صفات رذیلت به عالى‏ترین وجهى در آن مورد تحلیل قرار گرفته است! در این نوشته با استفاده از آموزه‎های پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله و امیر مؤمنان على علیه السلام در پی درک صحیحی از نقش و جایگاه اخلاق قرآنی در زندگى و تمدن انسانها هستیم.

ارتباط با عالم ملکوت منحصر به وحی نمی‎گردد، بلکه نوعی از ارتباط وجود دارد که جنبه تشریعی نداشته و از آن تعبیر به تحدیث می‎شود و لذا محدَّث، نبی نیست. در میان محدَّثین، نام فاطمه سلام الله علیها نیز می‎درخشد و در واقع یکی از القاب ایشان، محدَّثه است یعنی کسی که ملائکه با او گفتگو میکردند و جبرئیل اخبار غیبی را به ایشان منتقل مینمود. جدای از اینکه مقام تحدیث یکی از مقامات والای اهل بیت: و حضرت زهرا سلام الله علیها است، باید گفت این مقام لوازم و آثاری دارد که از لوازم آن، تحت عنوان صفات پیشینی و از آثار آن، تحت عنوان صفات پسینی برای شخص محدَّث تعبیر می‎شود و معرفت نسبت به این صفات، آثار اعتقادی و برکات زیادی برای انسان‎ها و شیعیان به همراه دارد. در این مقاله این آثار اعتقادی مقام تحدیث، تحت دو عنوان صفات پیشینی و پسینی، مورد بررسی قرار گرفته است.

سلامت اجتماعی از اساسی‌ترین معیارهای رفاه اجتماعی هر جامعه‌ای است و در ارتقای کیفیت زندگی هر جامعه‌ای مؤثر است و به‌ نوعی بهزیستن و خوب نگریستن به زندگی و حیات جمعی را برای فرد فراهم می‌کند. سلامت اجتماعی عبارت است از چگونگی ارزیابی فرد از عملکردش در برابر اجتماع. سلامت اجتماعی، نوعی بهداشت روانی، فردی و جمعی است، که در صورت تحقق آن، شهروندان دارای انگیزه و روحیه شاد بوده و در نهایت، جامعه شاداب و سلامت خواهد بود. سلامت اجتماعی به‌عنوان عاملی برای ارزیابی و شناخت فرد از عملکرد اجتماعی خویش تحت تأثیر عوامل متعددی قرار داشته و در تحقیقات مختلف از زوایای گوناگون مورد بررسی قرار گرفته است. نوشتار حاضر با هدف معرفی و بررسی نظریه‎های ابعاد الگوی سلامت اجتماعی بر اساس منابع اسلامی و روانشناسی تدوین شد. به این صورت که ابتدا به تعریف سلامت اجتماعی و معرفی الگوی ابعاد سلامت اجتماعی از دیدگاه روانشاسان غربی پرداخته شد و سپس الگوی ابعاد سلامت اجتماعی از دیدگاه محققین ایرانی، اسلامی معرفی شد.در نهایت به عوامل سلامت اجتماعی و روانی از دیدگاه امام علی(ع) اشاره گردید.

در میان تراث تاریخی و حدیثی امامیه با بخشی از روایات مواجه میشویم که خوارق عادات، کرامات و مناقب امام حسن عسکری(ع) را با هدف اثبات امامت و حقانیت ایشان نقل میکنند .این روایات باید مانند دیگر احادیث که حاکی از قول و فعل ائمه(ع) می‌باشند از منظر تاریخی و روایی، سند، متن و محتوای آنها مورد نقد، بررسی و تحلیل قرار گیرند. در این پژوهش برای آگاهی از این خوارق عادات و کرامات که با توجه به موضوع بحث و پس از استخراج نمودن 143 روایت از منابع روایی و تاریخی که جنبه تکوینی داشتند تعداد20 روایت پس از حذف موارد تکراری انتخاب نموده و مورد ارزیابی قرار دادیم که نتیجه بدست آمده این بود که تمامی این 20 روایت ضعیف بودند مبنای ما در این اعتبارسنجی موثوق الصدوری بودن روایات است. دلیل عمده اینکه ما قائل به ضعیف بودن این دسته از روایات شدیم اشکالات اساسی است که یا به مولف متون دلائل نگاری و یا به خود کتب وارد است و یا به سند روایات از جهت صحت وضعف، ثقه و غیرثقه بودن و یا از جهت متن و محتوای روایت وارد میباشد.

در دنیا امروز زندگی تمام انسان­ها با فشار روانی و مواجه شدن با شرایط ناگوار همراه است که این فشارها و استرس­ها می­توانند سلامت اشخاص را تهدید کرده و به خطر بیاندازند و او را با مشکلات جدی رو به رو کنند و با وجود اینکه زندگی بشر پیشرفت کرده و در زمینه­های مختلف از جمله تکنولوژی، صنعت، پزشکی و فناوری توسعه پیدا کرده است اما همچنان زندگی افراد و خانواده­ها با این مشکلات و فشارها مواجه بوده و آمار طلاق و خود کشی در اکثر جوامع رو به افزایش است. تاب آوری، مفهومی بسیط و گسترده است که در علم روانشناسی و مشاوره برای مواجه دائمی با این موانع و مشکلات زندگی بکار برده می­شود، بنابراین شناخت مولفه­های تاب آوری و راهکاری افزایش آن در افراد و خانواده­ها می­تواند به آن­ها در برون رفت از مشکلات زندگی و حل مسائل زندگی کمک کند. یک خانواده تاب آور در هنگام بروز مشکلات اقتصادی دارای باورهای قوی اعتقادی است و توانایی سازگاری و انطباق با شرایط جدید را دارد. چنین خانواده‌ای از مقاوت و انسجام بالایی برخوردار بوده و اعضای خانواده دارای روحیه همکاری خوبی با هم هستند. پیش بینی مشکلات آینده و برنامه ریزی کردن برای آنها، و شناخت نقاط ضعف و قوت و همچنین شناخت منابع داخلی و خارجی برای کمک به حل مساله در هنگام بروز مشکل از ویژگی‌های خانواده‌های تاب آور می‌باشد. پژوهش حاضر با هدف استخراج مولفه‎های تاب آوری اقتصادی خانواده انجام شد و با بررسی و تتبع در تحقیقات مربوط به تاب آوری، تاب آوری اقتصادی و تاب آوری خانواده، مولفه‌های تاب آوری بدست آمد. این مولفه‌ها مورد ارزیابی کارشناسان قرار گرفته‌اند و سرانجام 20 مولفه مورد تایید قرار گرفت.