جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از واژه‌های قرآنی، «عروة الوثقی» است. این واژه دو بار و درآیات 22 سوره لقمان و 256 سوره بقره، به‌کاررفته است. در این تحقیق مصادیق این واژه از منظر شیعه و اهل سنت به‌صورت تطبیقی بررسی شد. از بررسی اجمالی منابع تفسیری و حدیثی شیعه و اهل سنت، به دست، می‌آید که علاوه بر آنچه در قرآن به‌عنوان مصادیق این واژه بیان گردیده است، در تفاسیر و منابع حدیثی شیعه و اهل سنت، اموری به‌عنوان مصادیقی، این واژه قرآنی بیان‌شده است. ازنظر شیعه، قرآن، توحید و شهادت به آن، اسلام، امام علی بن ابی‌طالبm، ولایت علی بن ابی‌طالبm، محبت به آن حضرت، امامان معصوم از اولاد امام حسینm، اهل‌بیت پیامبر( و دوستی اهل‌بیت و اسباب رضایت الهی، به‌عنوان مصادیق عروة الوثقی بیان‌شده است. ازنظر اهل سنت، قرآن، توحید و شهادت به آن، اسلام، علی بن ابی‌طالب، ابوبکر و عمر، اعتقادات حق، ایمان به‌قدر، دوستی و دشمنی برای خدا، اسباب رضایت خداوند، از مصادیق واژه «عروة الوثقی» شمرده‌شده است. از این بررسی استفاده می‌شود که شیعه و اهل سنت در برخی مصادیق «عروة الوثقی» نظیر قرآن، توحید و کلمه اخلاص، اسلام، امامت امام علیm دیدگاه مشترک دارند. ولی در بقیه مصادیق، تفاوت دیدگاه دارند.

آیه 199 سوره اعراف مشهور به آیه «وَأْمُرْ بِالْعُرْفِ» ازجمله مهم‌ترین آیات قرآنی است که بیان‌کننده اصول و قواعد اخلاقی و فقهی است، این آیه در بردارنده سه فقره است که مفسران فریقین در تبیین آن اشتراکات و اختلافاتی دارند که هدف تحقیق، تبیین و تحلیل آن است، پژوهش حاضر با روش تحلیل کیفی و به گونه تطبیقی به بررسی آیه از منظر مفسران فریقین پرداخته و اهم نتایج به‌دست‌آمده عبارت است از: فقره «خُذِ الْعَفْو» بیان‌کننده قاعده مدارا و تساهل در مواجهه با مردم است، فقره «وَأْمُرْ بِالْعُرْفِ» معروف‌هایی که دارای منشأ عقل، شرع، فطرت و سیره عقلا هستند، معتبر دانسته و بر اساس آن می‌توان از چنین عرف‌هایی به‌عنوان قرینه و ابزار در فهم دین بهره برد، فقره «وَ أَعْرِضْ عَنِ الْجاهِلِین‏» بر لزوم رویگردانی، عدم مقابله به مثل و تبعیت نکردن از جاهلان وسفیهان دلالت دارد.

خالق حکیم خلقتی که بر خلق آن افتخار نموده است، آن را رها نگذاشته بلکه برای هدایت آن‌چنان نظام احسن تدارک دیده که اولین انسان مرد روی ارض را هادی قرار داده است و همین‌طور به طبق نیاز‌های زمانی و مکانی صحف آسمانی برای هدایت بشر نازل فرموده است. چون واجب‌الوجود از اعضا و جوارح منزه و مبراه است و روی زمین برای تفاهم و ارتباط زبان واحدی وجود نداشته بلکه زبان تکلم با لهجه‌های مختلف زیاد بود، سؤال مطرح می‌شود که این صحایف آسمانی به کدام زبان نازل می‌شد؟ جواب این سؤال در آیه ۴ سوره ابراهیم «وَ مَا أَرْسَلْنَا مِن رَّسُولٍ إِلَّا بِلِسَانِ قَوْمِهِ لِیُبَیِّنَ لهَمْ». با صراحت مرقوم می‌باشد. پاسخ این سؤال به‌این‌علت ضرورت دارد که آن دسته از بنی نوع انسانی که بعد از نزول کتب آسمانی و بعد از زمان رسل به دنیا آمدند و می‌خواهند از معانی و مراد جدی خدای تعالی را با دقت به دست بیاورند، باید به زبان و فرهنگ نزول کتب آسمانی مراجعه کنند. در این مقاله تفسیر این آیه به‌صورت تطبیقی و با روش کتابخانه‌ای موردبررسی قرارگرفته و درنتیجه بین مفسران فریقین پنج آرای مهم درباره این تفسیر بیان‌شده است و دیدگاه «ارسال رسل با آشنایی به زبان و فرهنگ قوم» با توجه به‌ظاهر این آیت و تاریخ انبیاء نزدیک‌تر و قوی به نظر می‌رسد.

ضرورت وجود حکومت با توجه به نقش آن در دفاع از حقوق مردم و استحکام جامعه در مواجه با چالش‌های داخلی و خارجی آن است که جامعه را مدیریت کند و از بحران‌های که سبب دودستگی افراد جامعه می‌شود جلوگیری نماید. امروزه ساختار حکومت با تشکیلات مختلف یک شیوه مسلّط برای اداره جامعه در سطح جهان مطرح است و منظور از حکومت موردنظر در این نوشتار، سرپرستی جامعه با رعایت قوانین مبتنی بر مبانی دینی در عرصه اداره مردم و فراهم آوردن شرایط مناسب زندگی و ایجاد امنیت سیاسی و عدالت اجتماعی است در این مقاله به دیدگاه فریقین با تمرکز بر دلایل نقلی (قرآنی و روایی) آن‌ها در مورد ضرورت وجود حکومت در جامعه پرداخته‌شده. سؤال اصلی مقاله این است که وجود حکومت در جامعه از منظر فریقین چه ضرورتی دارد؟ که با استناد به منابع فریقین و روش تحلیلی – توصیفی و تطبیقی این موضوع موردبررسی قرارگرفته است. یافته و دستاورد اصلی مقاله این است که تفاوت دیدگاه فریقین در نحوه تحقق اهدافی است که برای حاکمیت و حکومت قابل‌تصور است، معیارهایی که امامیه ارائه داده‌اند و صفاتی که برای حاکم ذکر کرده‌اند، دارای ضمانت اجرایی بیشتر در تحقق اهداف حکومت دینی می‌باشند. اما همه فرق اسلامی برای فراهم آمدن شرایط مطلوب در جامعه و جلوگیری از بی‌نظمی و آشفتگی در جامعه اسلامی وجود حکومت را ضروری می‌دانند و در این مطلب مشترک است. کلیدواژه‌ها: وجوب، حکومت، فرقه، شیعه، اهل سنت، آیات و روایات.

از مهم‌ترین گزاره‌های نشئه آخرت، وجود بهشت و جهنم است که عاقبت‌اندیشان و نگون‌بختان با دریافت صحیفه نیک بختی و بدبختی خویش در منزلگاه حقیقی خود مأوا می‌گیرند. پژوهش پیش‌رو تلاشی است که به روش توصیفی تحلیلی نگاشته شده و درصددرصد حقیقی وجود این دو حقیقت مهم می‌باشد تا با تبیین و تحلیل گزاره‌های نقلی که نظریاتی پیرامون آن‌ها مورد واکاوی قرارگرفته، بپردازد و از این رهگذر به تبیین خلقت بهشت و جهنم کنونی از دیدگاه مفسران شیعه و اهل سنت دست یابد؛ در این باز پژوهی به نظرگاه‌های متفاوتی دست‌یافته که از نوآوری‌های این تحقیق شمرده‌شده و پرده از حقیقتی مهم مکشوف ساخته و آن این‌که چه‌بسا بهشت و جهنم کنونی، نازل منزله بهشت و جهنم موعود باشد و مراتب مختلف بهشت و جهنم دنیوی، برزخی و اخروی را می‌توان درپرتوآیات و روایات ترسیم کرد و در نگره دوم که ناظر به وجود علمی و عینی موجودات در عالم است؛ بیانگر آن است که تمام احوالاتِ بهشت و جهنم، افراد، نعمت‌ها و نعمت‌ها، علمش نزد خداوند موجود و هر زمان اراده کند وجود علمی آن دو را به وجود عینی تبدیل می‌کند تا با تمثل بهشت و جهنم کنونی، تصویرسازی درخور اعتنا نسبت به منزلگاه اخروی ارائه گردد.