جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

امروزه بسیاری از جوانان در دنیا درگیر مسائل و مشکلات اعتقادی و اجتماعی هستند. این مسئله مردم را با چالش بزرگی روبه­رو کرده است که جوانان مسلمان نیز از این موضوع مستثنی نیستند. اضطراب­های ناشی از فقر معنویت و روزمرگی زندگی مدرن بشری ارمغانی جز افسردگی، پوچی و ناامیدی برای بشر ندارد. هر روز اخباری از خودکشی و افزایش بیماری­های روحی-روانی جوانان و پناه بردن به افیون‌های خانمان­برانداز شنیده می‌شود. یکی از راه­های پیشگیرانه، ارائه الگوی مناسب به جوانان است. هرچه این الگو مناسب و قدرتمند باشد در ایجاد حس قدرت و هم­ذات­پنداری جوانان مؤثرتر است. تحقیق پیش­رو درصدد است تأثیر الگوپذیری از منجی موعود در رفع تشویش‌های زندگی مدرن را بررسی کند. اعتقاد به منجی با تکیه بر خصوصیات ذکر شده در روایات، باور به وجود امام حی و آگاه به اعمال انسان و تأکید بر حفظ روحیه انتظار، زمینه­ساز بروز نوعی انتظار فعال در بشر می‌شود. این انتظار فعال و سازنده علاوه­بر حرکت و جوشش، باعث ایجاد نشاط، امید، خوش­بینی و اصلاح نفس می‌شود. هرچه فرد منتظر ارتباط قلبی خود را با الگوی خود قوی­تر کند و در تبعیت از ویژگی‌های منحصربه­فرد او بیشتر تلاش کند بهره بیشتری از این حالات می­برد.

یکی از اعتقادات مشترک بین ادیان ابراهیمی و اسلام بحث منجی موعود است. اعتقاد به منجی، انسان را از بن­بست­های ناامیدکننده ‌رها می­کند و افق‌های روشن و امیدوارکننده در پیش چشم او می‌گشاید، اما تلاش دشمنان همواره بر این است تا چهره خشن و مخوف از منجی موعود ادیان نشان دهند و جایگزین‌های تقلبی و پوچ به­جای آن بنشانند. ازاین‌رو، با ساخت فیلم‌های آخرالزمانی، شخصیت منجی را تحریف­شده و ضد صلح و بشریت معرفی می‌کنند. فرهنگ مهدویت دربین مسلمین چنان­که باید مورد توجه قرار نگرفته و تلاش وهابیت نسبت به حذف این اعتقاد قابل توجه است. ازاین­رو، بحث مهدویت و شخصیت‌شناسی امام مهدی (عج) ضروری است؛ زیرا یکی از بزرگ­ترین و خطرناک‌ترین انحرافاتی که در جامعه اسلامی رخ داده انحراف از مسیر امامت، کوتاهی در شناخت امام زمان (عج) و انتخاب افراد نااهل درقالب خلیفه بوده است. شناسایی صفات و ویژگی‌های امام غایب ازمنظر نایب ایشان بهتر می‌تواند در شرایط حساس کنونی غیبت، راهگشا و نقش­آفرین باشد. پژوهش حاضر، شخصیت‌شناسی امام مهدی (عج) در اندیشه قرآنی مقام معظم رهبری را باروش توصیفی-تحلیلی بررسی می­کند. بنابراین، برخی از ابعاد شخصیت امام زمان (عج) از ذاتی، حسب­ونسب، شخصی و نوعی بودن ذات امام و صفاتی مانند وارث انبیای الهی، حجت خدا، مظهر عدل، خورشید فروزان هدایت، ملجأ و قطب عالم، مصلح کل و سایر خصوصیاتی که مقام معظم رهبری باتوجه به آیات و روایات بیان کرد، بررسی می‌شود.

یکی از زوایای ناشناخته‌ امام زمان (عج) مهر و محبت ایشان به مردم به‌ویژه شیعیان است. متأسفانه از گذشته‌ دور چنین بوده است که امام زمان (عج) را تنها با شمشیر و خون­ریزی و قهر و انتقام بیشتر معرفی کرده و چهره‌ای خشن از آن حضرت نشان داده‌اند. یکی از ریشه‌­های این مشکل روایاتی هستند که به­ظاهر درباره اجرای قوانین خدا و فرهنگ عدالت بر قهر و خشن و سخت‌گیری آن حضرت دلالت می‌کنند. درمقابل این روایات، مفهوم آیات صریح قرآن و بسیاری از روایات بر مظهر و تجلی رحمت خدا بودن امام دلالت دارند. نوشتار حاضر به­روش توصیفی-تحلیلی با تأکید بر اندیشه قرآنی امام خامنه‌ای جلوه رحمت امام زمان (عج) بررسی می­شود. نتایج نشان می­دهد روایاتی که دلالت بر قهر‌ حضرت و جدال دارند ازنظر سندی و محتوایی خدشه­دار هستند. قهر حضرت فقط برای کافران و ظالمان است و برای شیعیان خود مهربان‌تر از پدر‌ هستند.

وجود رنج در زندگی انسان واقعیتی بدیهی و ناخوشایند است. موضوع رنج کشیدن انسان همواره مورد بحث علما و دانشمندان بزرگ بوده تا میزان رنج کشیدن انسان و احتمال برخورد وی با تجربه‌های تلخ کاهش یابد. از گذشته تا به­حال تحقیقات علمی گوناگونی در حوزه‌های مختلف دین، روان­شناسی و جامعه‌شناسی صورت گرفته است. برای تسکین و تسهیل رنج ابتدا باید شناخت صحیحی از عوامل ایجادکننده آن داشت. نوشتار حاضر با مبنا قراردادن اعتقاد به اشتراک برخی از مسائل مانند رنج در تمام انسان‌ها و در تمام اعصار و نیز خطاناپذیر بودن علم ائمه اطهار (ع) عوامل رنج در نهج‌البلاغه را بررسی و نقش منجی در تسکین برخی از این عوامل از نگاه نهج‌البلاغه را تبیین می­کند. مقاله حاضر باروش توصیفی-تحلیلی، علل و عوامل رنج در دو دسته‌ عوامل رنج‌های انتخابی و غیرانتخابی را بیان می­کند. با جست­وجو در نهج‌البلاغه مشخص شد که بیشترین عوامل رنج انسان دررابطه با انتخاب‌های اوست. از عوامل رنج‌های انتخابی مواردی مانند حرص و طمع، کوتاهی در ادای حقوق دیگران، حسد، فقر، اختلاف و تفرقه و از عوامل رنج‌های غیرانتخابی، عواملی مانند فقدان عزیزان، فتنه، آزمایش و... را می‌توان نام برد.

باتوجه به تحلیل برخی از متون زیارت سرداب، شرط قبول اعمال انسان، پذیرش ولایت امام مهدی (عج) است که صلاله و چکیده رسالت همه انبیا و هدف از خلقت ازل تا ابد زندگی زمینی است. همه انبیا درباره پیامبر آخرالزمان توصیه کرد­اند و پیامبر (ص) به دوازده جانشین معصوم خود درباره امام مهدی (عج) و آخرالزمان توصیه کرده است. تمام معصومین (ع) به حضرت مهدی (عج) سفارش کرده­اند؛ زیرا ولایت امام زمان (عج) ادامه خلیفه الهی خدا در زمین است، پس چون حضرت مهدی (عج) هم مقصد است و هم راه و همراه، همراهی و سلوک با ولی عصر (عج) بر هر مسلمانی واجب است. یاران حضرت با چنین شناختی از ولی عصر زمان خود، وجود خود را در محضر ظهور باطنی امام زمان (عج) قرار داده­اند و امام زمان (عج) کعبه دل­های آنهاست. بنابراین، توسط امام زمان (عج) در اعمال خود چنین بنیان مرصوص عمل می­کنند. ولایت امام زمان (عج) جریان توحید در زمین است و هرکس از این مسیر خارج شود از توحید بازمانده است.

پژوهش حاضر درصدد پاسخ به شبهه بسیار مهم امکان طول عمر حضرت حجت (عج) براساس نگاه عقل و دین است. بسیاری از مستشکلان درون­دینی و برون­دینی به­دلیل اهمیت منجی در ادیان و فطرت بشر به چیستی و چگونگی حیات موعود مورد انتظار توجه و سؤال­های متعددی در این­باره مطرح کرده­اند. این­گونه سؤال­ها در خاستگاه بین­المللی اهمیت و ضرورت بیشتری دارد که می­طلبد هر دانش­پژوهی در شیوه احتجاج و پاسخ‌دهی به این شبهات توانمندی لازم را به­دست آورد. مقاله حاضر با ادله عقلی ثابت می­کند که جهان پهنه بی­نهایت‌ها و ممکن­هاست. طول عمر زیاد با پیشرفت­های بشری درمقابله با بیماری­ها و کنترل سلامتی، امر محال عقلی یا متناقض نیست که قابل توجیه نباشد. نمونه‌های افراد با طول عمر زیاد در تاریخ بشر نیز مؤید این مطلب است. ازنظر قرآن نیز آیات مربوط به داستان اصحاب کهف، یونس پیامبر (ع)، عزیر نبی (ع) و نوح نبی (ع) نشان­دهنده امکان طول عمر بیشتر است. ازنظر روایات، بحث قدرت و اراده الهی که محیط بر تمام کائنات است و بحث اعجاز و خرق عادت بودن حیات امام مهدی (عج) بیشتر به­چشم می­خورد.