جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

نقش مهدهای کودک در اجتماعی شدن و رشد کودکان، بر هیچ‎کس پوشیده نیست. در ایران اغلب این مراکز تربیتی و آموزشی براساس الگوی غربی جدایی مادر و کودک طراحی شده و با فرهنگ اصیل ایرانی، اسلامی همخوانی ندارد. مهد حسنات باهدف تحقق همراهی و تعامل مادر و کودک در تربیت اسلامی شکل گرفته و ارائه الگوی مطلوب از طریق بررسی ابعاد مختلف فعالیت مهد حسنات هدف پژوهش حاضر است. این پژوهش با رویکرد کیفی و روش تحلیل مضمون انجام شده و از نظر هدف کاربردی است. جامعه آماری، دو گروه شامل مادران و کارکنان مهدکودک بودند. نمونه با روش نمونه‎گیری هدفمند انتخاب شد. ابزار پژوهش مصاحبه نیمه ساختاریافته براساس الگوی 5w1h بود که روایی محتوایی سؤالات مصاحبه از نظر اساتید مرتبط، مثبت ارزیابی شد و مصاحبه‎ها تا حد اشباع اطلاعات به تعداد 11 مصاحبه انجام شد. داده‎ها با روش اشتراوس و کوربین با کدگذاری باز و محوری و در بستر نرم‎افزار maxqda تجزیه‎وتحلیل شد. یافته‎ها نشان‎دهنده فعالیت این مهد منطبق بر سیره تربیت فاطمی مادرمحور، برای بقای ارتباط اصیل و سالم مادر با کودک است. همچنین در حسنات تأکید بر کیفیت آموزش است و کودک محوری در طراحی داخلی لحاظ می‎شود. نتیجه پژوهش حاکی از آن است که فعالیت مهد حسنات، براساس خلاقیت مداری، تدوین سه.

فرایند تکامل انسان و سیر شکوفایی استعدادهای او، حرکتی است که از یک‌جهت روبه‌سوی باطن و حقیقت هستی دارد و از جهت دیگر حقایق کسب شده را در ظاهر عالم آشکار می‎سازد. این پژوهش با هدف تبیین چرخه ظاهر و باطن در تربیت براساس اندیشه شهید مطهری صورت پذیرفته است. برای این منظور تمامی آثار مکتوب شهیدمطهری با روش تحلیلی توصیفی بدون نمونه‎گیری مورد بررسی قرار گرفته است. یافته‎های پژوهش حاکی از آن است که در اندیشه شهید مطهری نسبت‎های «باطن؛ حقیقت ظاهر»، «ظاهر؛ نماد باطن» و «ظاهر؛ وسیله باطن» میان ظاهر و باطن برقرار است. ایشان فرایند تربیت را به یک معنا چرخه‎ای میان ظهورات عملی متربی و باطن وی دانسته و از طرفی تربیت صحیح را حرکت به سمت باطن و از پوسته به مغر عنوان می‎کنند. لذا وظیفه مربیان در این نگاه، آشنایی کامل با این چرخه و تصمیم‌گیری برای اصلاح متربیان براساس آن است. چراکه برای رسیدن به باطن متربی راهی جز ظهورات باطن او در عمل وجود ندارد. همچنین مربی می‎تواند از این چرخه با تکرار عمل ظاهری صحیح و دریافت بازخورد آن، برای تثبیت و تقویت ملکات متربی استفاده کند.

تربیت مدنی به‎عنوان یکی از کارکردهای مهم تعلیم و تربیت شناخته می‎شود، که لزوم آموزش و فراگیری آن مستلزم وجود الگوی تربیت مدنی است. یکی از نظریه‎های مهم در رابطه با تربیت مدنی مربوط به فارابی که فیلسوف ایرانی−اسلامی است. هدف پژوهش حاضر کاوش الگوی تربیت مدنی از دیدگاه فارابی می‎باشد. رویکرد پژوهش مطالعه کیفی و روش تحلیل محتوا است. کلیه منابع ترجمه شده ی دست اول و دوم مربوط به فارابی که با استفاده از روش نمونه‎گیری هدفمند و تکنیک در دسترس انتخاب شده بودند، مورد کاوش قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل نتایج پژوهش از روش تحلیل مضمون بهره گرفته شد. یافته‎های حاصل از تحلیل مضمون در قالب 50 مقوله، 34 مضمون پایه، 7 مضمون سازمان‎دهنده و 4 مضمون فراگیر سازماندهی شد. نتایج پژوهش حاکی از این امر بود که بایستی موضوع تربیت مدنی و ابعاد آن که متناسب با فرهنگ و ارزش‎های جامعه است را وارد سیستم آموزشی نمود. همچنین این پژوهش به معرفی برخی روش‎های تعلیم مدنی فعال و مشارکتی و نحوه کاربرد آنها از دیدگاه فارابی پرداخته است.

در زمان بروز بحران، صبر و تحمل موجب سلامت روانی می‎شود. نداشتن بی‎تابی و جزع به اندازه‎ای در «صبر» اهمیت دارد که در برخی موارد صبر به‎عنوان مهار مستمر نفس از بی‎تابی و پرهیز از جزع تعریف شده است. عدم‎کنترل بی‎تابی عوارض متعدد جسمی و روانی به‎دنبال دارد. بر این ‎اساس در مقاله حاضر بی‎تابی در شرایط بحرانی و روش‎های کنترل آن مورد بررسی قرار گرفته است. تحقیق از نوع کیفی (تحلیلی) است که به روش مروری انجام شد که ترکیبی از روش مرور سیستماتیک، تحلیل محتوا و مرور ادبیات است. جامعه آماری منابع نظریه‎ها، دیدگاه‎ها و پژوهش‎های انجام شده در زمینه موضوع بود که با واژه‎های کلیدی: بی‎تابی، بی‎قراری، جزع، فزع، بی‎صبری، ناآرامی مورد جستجو قرار گرفتند. عمده منابع مورد استفاده، کتب در حوزه منابع اسلامی و مقالات علمی مربوط به این موضوع بود. همچنین و به‎ویژه از قرآن، احادیث و روایات استفاده شد. نتایج تحقیق در قالب ماهیت بی‎تابی، علل بی‎تابی، انواع بی‎تابی، نشانه‎ها و نمودهای بی‎تابی، کارکرد بی‎تابی، آسیب‎ها و پیامدهای بی‎تابی، شیوه‎های بازداری از بی‎تابی و پیامدهای بازداری آورده شده است. شیوه‎های بازداری از بی‎تابی در چهار بخش: پذیرش، تسکین‎بخشی، حمایت و مبادرت به عمل آمده است. بنابراین می‎توان گفت که بی‎تابی در بحران موجب آسیب، و کنترل آن موجب افزایش خودآگاهی، خودکنترلی و رشد عقل می‎شود. براین‎اساس یادگیری روش‎ها و مهارت‎های کنترل آن بخشی از فرایند صبر و رشد پس از ضربه است.

رویکرد جدید تربیت دوجنسیتی شکل جدیدی از نقش جنسیتی را تعریف می‎کند که خصوصیات و ویژگی‎های زنانه و مردانه را برای هر دوجنس به صورت یکسان و برابر می‎خواهد. یکی از مهم‎ترین مبانی که در این رویکرد بر آن تأکید می‎شود تساوی است. مبنای اخلاق اسلامی در مواجهه با جنسیت زنانه و مردانه توجه به تفاوت‎ها و نقش‎ها متناسب با ویژگی‎های تکوینی زنانه و مردانه است. این پژوهش که از نوع تحقیقات کتابخانه‎ای است با روش توصیفی−تحلیلی، با رویکرداخلاق اسلامی مبتنی برمنابع اسلامی همچنین منابع مرتبط با مسئله از جمله متون روانشناسی، جامعه‎شناسی و مطالعات زنان مبنای تساوی درتربیت دوجنسیتی را مورد ارزیابی و نقد قرار می‎دهد. یافته‎های پژوهش حاکی از آن است که اخلاق اسلامی زن و مرد را با توجه به اشتراکات از نظر ازرشی برابر می‎داند ولی با توجه به تفاوت‎ها و استعدادها و توانایی‎هایی تکوینی هرکدام −به‎عنوان حق طبیعی− دارای وظایف خاصی می‎داند که توجه و رعایت آن باعث دستیابی به سعادت فرد و جامعه می‎شود. اخلاق اسلامی چنین تشابه مبتنی بر همسانی تکوینی زن ومرد درخلقت را نمی‎پذیرد.

در سپهر سیاست و در مطالعات سیاسی بحث از دشمن و دشمنی و نفی و اثبات آن مباحث دنباله‎داری را درپی‎ دارد. در برخی دیدگاه‎ها از تطهیر دشمن و تئوریزه کردن تسلیم و نفی مقاومت در مقابل دشمن سخن گفته ‎می‎شود و تلاش می‎شود برنامه درسی در تربیت سیاسی حاوی معرفی دشمن و دشمنی وی نباشد. نوشتار حاضر از افق فلسفه برنامه درسی و براساس روش‎ تحقیق اجتهادی درصدد است به این سؤال پاسخ دهد که «حکم دشمن‎شناسی در تربیت (آموزش دشمن) و میزان مطلوبیت درج دشمن‎شناسی در برنامه درسی از منظر فقه تربیتی چیست؟» برای این منظور، هشت دلیل قرآنی و حدیثی اقامه شد و به صورت اجتهادی مورد بررسی قرار گرفت و این نتیجه حاصل شد که دشمن‌شناسی در تربیت (آموزش دشمن) از باب وقایه، امربه‌معروف، دعوت و نیز از باب وظایف حکومت اسلامی و نیز از باب إعداد قوا و آمادگی برای جهاد و دفاع و تحریض بر آن واجب است.