جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف از این تحقیق تحلیل بیانات و اندیشه­های مقام معظم رهبری (مدظله­العالی) به‌عنوان رهبر و الگوی جامعه اسلامی و متفکر جهان اسلام درزمینهٔ ظهور و مهدویت است. این پژوهش در چارچوب رویکرد کیفی به روش داده بنیاد که از نوع پژوهش­های استقرایی و اکتشافی است. ابزار جمع­آوری داده­ها، بیانات معظم له به تعداد 73 سخنرانی است که جمعاً به تعداد 175 زیر مقوله مرتبط با موضوع، استخراج و ثبت‌شده‌اند. این زیر مقوله­ها در جلسات کانونی با تعداد 12 نفر از خبرگان و صاحب­نظران مطرح و درنهایت تعداد 148 زیر مقوله استخراجی در قالب تعداد 10 مقوله و تعداد 6 مضمون دسته­بندی گردید. نتایج نشان داد که تشکیل حکومت مردمی ایران؛ آماده کردن زمینه­های ظهور به‌عنوان عوامل زمینه­ای؛ رابطه عاطفی، اهمیت و ارزش مسئله انتظار، الزامات انتظار حقیقی و الگوسازی موفق به‌عنوان عوامل علّی؛ اهداف و تبلیغات استعماری و استکباری به‌عنوان عوامل مداخله­ای؛ گفتمان سازی مهدوی به‌عنوان راهبرد و درنهایت رسیدن به تعالی فردی و تعالی اجتماعی در زمان ظهور امام زمان (عج) به‌عنوان پیامدهای آن است. توجه به همه عوامل ازجمله برنامه­ریزی برای اجرایی نمودن راهبردهای استخراجی می­تواند جهان اسلام را به سمت ظهور و تحقق عدالت جهانی سوق دهد.

از جمله موضوعات مرتبط با آخرالزمان و نشانه های ظهور بحث طلوع خورشید از مغرب است که به جهت ناهمخوانی با روند طبیعی و عادی زندگی بشر، با سختی و پیچیدگی در مقصود مواجه است. با توجه به ارتباط بحث حاضر با نشانه‌های ظهور حضرت مهدی 7 در برخی از روایات، پژوهش در این رابطه ضروری می نماید. در این زمینه دو دیدگاه عمده وجود دارد. دیدگاهی که طلوع خورشید از مغرب را به صورت حقیقی تفسیر می کند و در مقابل دیدگاهی است که پذیرش معنای حقیقی طلوع خورشید از مغرب را دربردارنده لوازمی محال و غیرطبیعی مانند برهم‌خوردن نظم جهان می داند؛ لذا بر معنای نمادین آن اصرار دارد. پژوهش حاضر به صورت توصیفی-تحلیلی و به روش کتابخانه‌ای به تبیین نمادگرایی در طلوع خورشید از مغرب پرداخته است. ادله ارائه شده برای این دیدگاه عبارت است از: «استعمال طلوع خورشید در غیر معنای حقیقی»، «تبادر فهم مخاطبان احادیث و علما»، «به‌هم‌خوردن نظم طبیعی جهان» و «آیه شریفه الی یوم الوقت المعلوم». دلیل نخست گر چه بعضی از شواهد مطرح شده در آن خالی از اشکال نیست؛ ولی باتوجه‌به دیگر شواهد مانند حدیث «علی بن رئاب» و به‌ویژه باتوجه‌به امکان جمع بین علامت قیامت بودن طلوع و کنایه بودن آن از ظهور حضرت، از قوت مناسبی برخوردار است و سایر ادله ناتمام است.

از آیات سوره قدر و دلایل عقلی و نقلی دیگر به‌روشنی دانسته می­شود که شب قدر منحصر به سال خاصی نیست و در هرسال شبی وجود دارد که از هزار ماه برتر است . آن شب فرشتگان به همراه روح به زمین فرود می­آیند و مقدّرات معیّن شده از سوی خدا را تا شب قدر سال آینده به زمین می‌آورند. از طرف دیگر، از تفسیر آیات این سوره استنباط می­شود که فرشتگان در شب قدر مقدّرات را به نزد «حجّت الهی» می­آورند و بر حضور مبارکش عرضه می­کنند؛ این حقیقت با تصریح فعل مضارع «تَنَزَّلُ» دلالت بر تجدید و استمرار داشته و نزول ملائکه و روح را همه‌ساله تا قیامت اثبات می­نماید. هدف پژوهشی مقاله آن است که به روش استدلالی با اتکاء به تفاسیر دینی ،به تبیین این مسئله بپردازد که منزلگاه فرشتگان آستان مبارک ائمّه اطهارعلیهم­­السّلام و آخرین ایشان امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف) است. سوره مبارکه قدر بهترین دلیل برای اثبات امامت و حقانیت تشیع است و در عصر حاضر «امام زمان»(عجل الله تعالی فرجه الشریف) همان کسی است که فرشتگان به محضرش شرفیاب می­شوند تا مقدّرات الهی به دست ایشان امضا گردد.

خسف شهر بصره، به عنوان یکی از رویدادهایی که در آخرالزمان رخ می‌دهد، از روایات مورد توجه محدثان از قرون اولیه صدر اسلام به بعد بوده است. خسف به معنای فرورفتن، تاریکی و ناپدید شدن؛ یکی از نشانه‌های حتمی ظهور در روایات شمرده شده است. در مورد خسف بصره سه گونه روایت نقل شده ‌است: 1. خسف بصره هم زمان با خسف برخی از شهرهای دیگر؛ 2. خسف بصره به تنهایی؛ 3. غرق شدن شهر بصره در آب. براساس این روایات شهر بصره پس از خسف ویران و نابود می‌شود. موضوع این روایت نخستین بار در نهج البلاغه آمده است. تعداد قابل توجهی از منابع روایی اهل سنت و برخی از منابع شیعی بدون توجه به معیارهای اعتبارسنجی، این روایات را نقل کرده‌اند. امروزه نیز برخی درصدد اعتبار سنجی برخی علایم ظهور از جمله خسف بصره برآمده‌اند ولی هیچکدام بررسی جامع و کاملی در این زمینه ارائه نداده‌اند. این تحقیق درپی پاسخ به این سؤال است که روایات خسف بصره چه مقدار اعتبار داشته و می‌توان بر آن‌ها تکیه کرد؟ در این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی به این مهم پرداخته شده است. ضعف سند از عمده اشکالاتی است که این روایات از آن رنج می‌برند. نتایج به دست آمده از بررسی این روایات نشان می‌دهد بیشتر آن‌ها از نظر سند ضعیف بوده و نمی‌توان به آن‌ها استناد کرد.

سرعت و شتاب تحولات در دوره حاضر به گونه ای است که بسیاری از تحلیلگران، این دوره را آخرالزمان و تحولات آن را مبتنی بر موعودگرایی و در راستای نزدیک شدن به دوره ظهور ارزیابی می­کنند؛ و البته گستره این تحولات در جهان اسلام و به­ویژه غرب آسیا و نیز جهان مسیحیت و یهود به­ویژه در امریکا و غرب چشمگیرتر است؛ لذا پژوهش حاضر بر آن است تا با استفاده از منابع کتابخانه­ای و بعضًا رسانه­ای مهم­ترین تحولات آخرالزمانی در جبهه غرب معاصر به­ویژه امریکا را بررسی نموده و از این طریق زمینه پژوهش در مسئله «نقش نزاع ایدئولوژیک در عرصه موعودگرایی در تقابل انقلاب اسلامی و غرب» را فراهم آورد؛ نتایج این پژوهش نشان می­دهد بازتعریف مفهوم انتظار مسیحا به تلاش و فعالیت و اقدام جمعی برای زمینه‌سازی ظهور مسیحا و ترویج گسترده آن و در پی آن پدیده صهیونیسم، اشغال فلسطین و حمایت‌های همه­جانبه آمریکا و دولت­های غربی از اسرائیل، شکل‌گیری جریان مسیحیت صهیونیست یا همان صهیونیسم­مسیحی، حضور ملموس مسیحاباوری در ادبیات سیاسی سیاست­مداران و اندیشمندان غرب معاصر به­ویژه امریکا، پدیدآمدن مراکز و سازمان­های متعدد فکری، فرهنگی و سیاسی براساس موعودباوری، تولید انبوه آثار هنری و رسانه‌ای در راستای موعودباوری، تدوین قوانین براساس مسیحاباوری، اسلام‌ستیزی با تکیه بر آموزه مسیحا و معرفی حضرت مهدی (عج) به عنوان آنتی­کریست یا همان ضدمسیح، مشروعیت­بخشی به ایران­ستیزی براساس مقوله نجات و منجی و مانع ظهور معرفی نمودن ایران و ارتقاء کلان مطالعات معطوف به منجی در غرب معاصر با محوریت امریکا از جمله مهم­ترین تحولات آخرالزمانی مبتنی بر موعودگرایی در آمریکا و غرب معاصر است.

آرمان عدالت در حکومت مهدوی سهم بسزایی در خروج جامعه از وضع موجود و الگویابی در جهت بهترشدن و صیرورت الی الله دارند. این مقاله درصدد پاسخ به این سوال است که چگونه می‌توان براساس توصیه‌های سیاستی و راهبردهای مقام معظم رهبری زمینه‌ی تحقق آرمان عدالت را در حکومت آرمان شهر مهدوی مهیا ساخت. در این مقاله با روش تحلیلی و توصیفی با توجه به توصیه‌های سیاستی آیت‌الله خامنه‌ای تبیین می‌شود، که راهبردهای عدالت‌گرایی در گستره‌ی ایران با عدالت پژوهی در حوزه و دانشگاه، تدوین نظریه ناب اسلامی درباره‌ی عدالت، تبیین شاخصه‌های عدالت توأم با استقامت و اقتدار محقق می‌گردد و در عرصه جهانی با بیداری و معرفت افزایی جهانیان نسبت به موعود عدل گستر، رسوا نمودن قدرت‌های استکباری، تشکیل جبهه‌ی متحد علیه استکبار، استفاده از فرصت دیپلماسی عمومی و کمپین‌های دانشجویی علیه آمریکا و اسرائیل در فضای مجازی و در آخر با مشارکت دموکراتیک جهانی در عرصه‌ی مدیریت بین‌المللی زمینه‌های حکومت عدل گستر مهدوی مهیا می‌گردد.

مهدویت‌نگاری گونه‌ای پژوهش در موضوع مهدویت است که در یک معنا به کاوش و معرفی آثار در زمینه مهدویت می‌پردازد. در این نوع پژوهش یک یا چند اثر در زمینه مهدویت، از حیث ساختار، محتوا، روش و مصدر یا دریکی از این چهار حیث مورد بررسی و تطبیق یا مقایسه قرار می‌گیرد. با این نگاه که چه مطالبی در این اثر آمده است و آنها چگونه ترتیب و تنظیم یافته‌اند. به مطالب و مسائل، با کدام یک از روشهای توصیفی یا روش استدلال عقلی یا نقلی یا روش استقراء تجربی و یا استناد به شواهد نقض یا مؤید پرداخته شده است. در این پژوهش، این شیوة مطالعه با محوریت روش‌شناسی ، پیرامون کتاب فصول العشره شیخ مفید انجام شده است. دست‌یافته‌های پژوهش در بخش بازخوانی اجمالی محتوای کتاب مزبور، پاسخ‌های استدلالی شیخ مفید به شبهات در زمینه وجود امام عصر و ولادت او، طول عمر، علت غیبت و وجه جمعِ ضرورت امامت و غیبت امام بود. و در بخش روش شناختی، به شیوه حلی با به کارگیری روش‌های استدلال نقلی روایی و استدلال عقلی مبتنی بر برخی قواعد اصولی و منطقی، و به شیوه نقضی با به کارگیری روش استدلال نقلی تجربی و تاریخی و در مواردی تحلیلهای روان‌شناختی بود. اما روش استدلال عقلی بر دیگر روش‌ها غلبه داشت.