جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

قرآن کریم، تنها نسخه‌ تربیت و هدایت الهی است که توسط جبرئیل امین بر پیامبر اکرم (ص) نازل شد تا به مردم راه و رسم درست زندگی را بیاموزد. آنچه مسلم است این است که برای رسیدن به هدف که همان تربیت انسان‌هاست نیاز به روش‌هایی است که دستیابی به هدف را ممکن می­کند. در قرآن کریم نیز خداوند متعال از روش‌‌هایی برای تربیت مردم استفاده کرده است. مثال این روش‌ها، مثال ابزار است در دست انسان که بهره‌برداری از آن رسیدن به مقصود را آسان کرده و او را از تحیر و سرگردانی در این راه رهایی می‌دهد. طبق تحقیقات انجام‌شده، تربیت از دیدگاه‌های مختلف روان­شناسی، جامعه‌شناسی، اسلامی و... بررسی شده و هر یک روش‌هایی را برای آن مطرح کرده‌اند. مهمترین روش‌هایی که قرآن برای تربیت مطرح می‌کند عبارت‌اند از روش ایجاد عشق بزرگ‌تر، روش داستان‌سرایی، روش معرفی الگوهای مثبت، روش دعوت به تفکر، روش برخورد محبت‌آمیز و... . در این مقاله از کتب روان‌شناسی، قرآنی و کتب و مقالاتی که در رابطه با تربیت قرآنی نگاشته شده، استفاده‌ شده است.

تقوا از مباحث اخلاقی و تربیتی است که با آن، ارزش و شخصیت انسان نزد خداوند بیشتر می­شود. نوشتار حاضر با بهره­گیری از منابع اخلاقی، آثار دنیوی تقوا را بررسی کرده و در این راستا به تعریف و حقیقت انواع تقوا و همچنین آثار دنیوی تقوا اشاره می­کند. تقوا، یعنی حفظ­کردن خویش از عذاب الهی با اطاعت از اوامر خدا و ترک نواهی. تقوا چند نوع است مانند تقوای روحی، قلبی، فکری و لفظی. بی­اعتنایی به ثروت، رفع فقر و ذلت، در امان­ماندن از وسوسه­های دشمنان، نجات از سختی­ها، گشایش کارها، وسیله روزی حلال و... از آثار دنیوی تقوا است.

این مقاله در تلاش است تا با بررسی و تببین مبانی اندیشه‌های ابوزید، به واکاوی دیدگاه­های وی در خصوص مسئله زن در عصر حاضر بپردازد. مهمترین مبانی‌ فکری ابوزید در مسئله زنان، تفکر سکولاریستی وی در خصوص مرجعیت عقل انسانی، تاریخمندی متون دینی، هرمنوتیک فلسفی گادامر، زبان­شناسی خاص وی و تفاوت معنا و فحوا است که به او این اجازه را می‌دهد تا مدعی شود قرآن،‌ یک‌ محصول‌ فرهنگی‌ است‌ که‌ در زمینه‌‌ فرهنگی-اجتماعی‌ خاصی‌ شکل‌ گرفته‌ که جدای‌ از فرهنگ‌ آن روزگار نیست. بنابراین، بسیاری از احکام مختص زنان مانند ارث، پوشش و ازدواج و طلاق را اموری تاریخمند و تأویل پذیر می‌داند که مربوط به عصر نزول است و در عصر حاضر کارایی ندارد. در عصر حاضر، ضروری است تا متفکران اسلامی، احکام و قوانینی متناسب با این عصر برای زنان وضع کنند.

زن، نیمی از پیکره اجتماع است که با داشتن مقام انسانی، با مرد همتا و هم­سو بوده و می­تواند به مقام خلیفه الهی برسد. زن، نقش تعیین کننده­ای در ایجاد، بقا و گسترش نسل انسانی داشته و همواره در طول تاریخ، حضور فعال و مؤثر خود را اثبات کرده است. برای همین، شخصیت انسانی او و نقش­ چشمگیرش در خانواده و اجتماع و نیز دیدگاه دین اسلام به ویژه قرآن کریم نسبت به او همیشه مورد توجه دانشمندان اسلامی بوده و همواره ابعاد هویتی او را جست­وجو کرده است. این مقاله، آفرینش و جایگاه زن در قرآن و عهدین و تفاوت این دو را بررسی کرده است. در گزارش قرآنی، زن عامل بدبختی یا بیرون رفتن انسان از بهشت نیست. برخلاف باورهای یهودی و مسیحی که زن را عامل بدبختی و گناه نخست آدم می­دانند، در قرآن، زن و مرد هر دو به یک اندازه در تحقق گناه دست داشته و مرتکب آن شده­اند. با توجه به هدف خلقت انسان که عبودیت خداست، بین زن و مرد تفاوتی نیست؛ زیرا هر دو انسان بوده و هر دو روح و فطرت الهی دارند. نوشتار حاضر با روش توصیفی-تحلیلی جمع­آوری شده و مواردی مانند وجه تسمیه آدم و حوا، چگونگی آفرینش زن، فلسفه آفرینش زن و مقام و جایگاه زن در قرآن و عهدین را بررسی می­کند.