جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

محمد بن مرتضى بن محمود مشهور به ملامحسن فیض کاشانى یکى از عالمان بزرگ عهد صفوى است. او در سال 1007 قمرى در کاشان به دنیا آمد و پس از تحصیلات اولیه در کاشان، به تکمیل دانش و فضل خود در مهاجرت به اصفهان، شیراز و قم پرداخت. فیض از عالمان فعال در عرصه‏هاى اجتماعى، سیاسى و فرهنگى این دوره بود. در این راستا با تصدى امامت جمعه و جماعت به پیشنهاد شاه عباس دوم و شاه صفى، در ترویج احکام دین و امور اجتماعى و فرهنگى مردم اهتمام مى‏ورزید و با تألیف آثارى در زمینه‏هاى فقهى، فلسفى، اخلاقى و تفسیرى خدمت ارزشمندى به فرهنگ تشیع کرد. اهتمام به وحدت و الفت میان مؤمنان و احتراز از اختلاف و تفرق، یکى از موضوعات مورد تأکید فیض کاشانى در اکثر آثار سیاسى و اخلاقى اوست. او در رساله «آئینه شاهى» که خطاب به شاه عباس دوم نگاشته است، هدف اساسى سیاست وحکومت را انتظام و الفت اجتماعى دانسته و معتقد است ضرورت حکومت در زندگى اجتماعى انسان‏ها براى آن است «تا جمعیت ایشان نظام گیرد و اسباب تعیش ایشان انتظام

«اندیشه‏هاى سیاسى در اسلام و ایران» یکى از عناوین دروسى است که در رشته‏هاى علوم سیاسى و تاریخ تدریس مى‏شود. کتاب حاضر نیز با این‏انگیزه به نگارش در آمده و منتشر شده است تا خلأ ناشى از فقدان «متن» براى درس مزبور را پر کند. اکنون با توجه به این مطلب، در دو بخش به معرّفى کتاب پرداخته و سپس ملاحظاتى درباره آن ارایه خواهد شد.

حوزه علمیه به عنوان نهادى که متکفّل معارف دینى است، با معارف سیاسى چه نسبتى دارد؟ در پاسخ به پرسش مذکور و کندوکاو درباره آن، این مفروض بنیادین مورد توجه نگارنده است که اقبال و ادبار حوزه‏هاى علمیه به هر شاخه از دانش، درگرو مقدار و میزان ارتباط آن رشته از دانش با امور مورد توجّه دین مبین اسلام است. بنابراین، گفت‏وگو پیرامون سؤال مطرح شده در آغاز این بحث ،وقتى دقیق‏تر خواهد بود که درباره مفهوم دین و ترسیم محتوا و اجزاى آن اندکى درنگ کنیم.