جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

موضوع مقاله، معیارهای اعتقادی شناسایی حقّ‎ از باطل در کلام امیرالمؤمنین علی(علیه‎السلام) در نهج‎البلاغه است. تبیین موضوع که به روش تحلیلی ـ توصیفی انجام گرفته، با پاسخ‎گویی به این پرسش که معیارهای اعتقادی حقّ‎ چیست و ویژگی‌های آن در بازشناسی از باطل کدام است، صورت گرفته است. دست یابی به ملاکی جامع در تشخیص حق از باطل و ترویج فرهنگ علوی و کاربردی کردن آموزه‎های نظری امیرمؤمنان(علیه‎السلام) در عرصه های مختلف زندگی از اهداف مهم این نوشتار است. از داده‎های اصلی مقاله، بیان همسویی قرآن، سیره پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) و اهل‎بیت(علیهم‎السلام)، صراط مستقیم، وحی، فطرت و عقلانیت با حقّ‎ در نهج‎البلاغه است و این شناسایی با توجه به در هم‌تنیدگی مصادیق حقّ‎ و باطل و ظرافت موجود در بازشناسی معیارهای حق از ویژگی‌ها و مختصات آن دشواری‌هایی دارد که با کنکاش در مستندات موجود در مجموعه شریف نهج‎البلاغه، میسر می‎گردد.

در رابطه با این مسأله که چه عامل بیرونی باعث تکامل جوامع انسانی می‌شود، جامعه‌شناسان مارکسیسم اقتصاد را عامل تکامل می‌دانند. با تحلیل آیۀ 213 سورۀ مبارکۀ بقره مى‏توان، عامل اصلی تکامل جوامع را دریافت و به ترسیم مراحلی برای سیر تاریخی تکامل جوامع بشری و نقد نظریۀ محقّقین اجتماعی غرب پرداخت. بر مبنای این آیۀ شریفه، سیر تاریخى جوامع بشرى از وحدت به اختلاف، بعثت پیامبران (ع) عامل اصلی در تاریخ تکامل بشری و باور توحیدی عنصر ارزندۀ تحقّق یافتن وحدت انسانی در مراحل تاریخ می‌باشد. تفاوت نظریۀ مارکس که عنصر اصلی تحوّل اجتماع را اقتصاد می‌داند با نظریۀ مبتنی بر قرآن و واقعیّت تاریخ، لحاظ نکردن عنصر عقیده، توحید و نقش سازندۀ پیامبران (ع) در مراحل تاریخی تکامل جوامع بشری است. بنابراین سیر حرکت و تکامل تاریخ را می‌توان مطابق با واقع و بر محور ظهور انبیای صاحب کتاب دسته‌بندی نمود، نه صرفاً بر مبنای اقتصاد.

ترجمه به مثابه فرآیندی هدفمند جهت رفع موانع زبانی و فرهنگی است و در پیام رسانی متون اهمیت دارد، لذا ارائة ترجمه‌ای همسنگ متون موثق دینی جهت انتقال مفاهیم والای آن، ضرورت می‌یابد. در صحیفة ‌سجادیه، تعابیر کنایی فراوانی است که مترجمان در معادل‌یابی و ترجمة صحیح آن با چالش‌هایی رو‌به‌رو هستند. غایت نوشتار حاضر ترجمة ساخت‌های کنایی صحیفة سجّادیّه در ترجمه‌ی فارسی سه تن از مترجمان معاصر (ارفع، بلاغی و سجّادی) می‌باشد. بدین منظور با روش توصیفی- تحلیلی فرآیند ترجمه و معادل‌یابی کنایی در صحیفه مورد بررسی قرار گرفته است. مترجمان در ساختهای کنایه از صفت، اغلب به ترجمة کنایی و معنایی روی آورده‌اند و در ساختهای کنایه از موصوف، بیشتر به ترجمة تحت‌اللفظی و معنایی گرایش داشته؛ در کنایه از نسبت نیز به ترجمة تحت‌اللفظی پرداخته‌اند، امّا در برخی موارد به علّت عدم توجّه به معادل‌یابی‌، مفهوم و ساختار نحوی و بلاغی نتوانسته‌اند معنای مناسب را ارائه دهند.

بر اساس این پژوهش، امام رضا (ع) مباحث مربوط به علوم قرآنی از جمله بیان آیات الأحکام، ذکر شأن و سبب نزول آیات و توضیح آیات متشابه را در جلسات مناظره‌ای که با صاحبان دیگر ادیان داشتند، مطرح نمودند. حضرت در اثبات عصمت انبیای الهی (ع) با در کنار هم نهادن آیاتی از قرآن کریم و هم‌چنین با استناد به روایتی از امام صادق (ع) از روش تفسیری قرآن به قرآن و قرآن به سنت استفاده نمودند. استدلال‌های کلامی حضرت در حوزه توحید، عصمت و امامت است. تبیین اراده خداوند با استفاده از براهین عقلی در مناظره امام رضا (ع) با صاحبان ادیان در اثبات عصمت انبیا (ع) کاربرد دارد. امام رضا (ع) در جلسه مناظره با علمای مرو، با استناد به حدیث منزلت، و با تطبیق آیه 87 سوره یونس بر امیرالمؤمنین(ع)، از روش تفسیری جری و تطبیق استفاده نمودند.

ابوصالح باذام از راویان قرآنی و چالشی میان شیعه و اهل سنت است که در چنگ اختلاف محدثان و علمای رجال گرفتار شده است و در برابر نکویی هایش، اتهامات بسیاری بسوی او روانه شده است. این نوشتار با بررسی سه دیدگاه گوناگون نسبت به باذام، جمع بندی و نتیجه گیری را نسبت به شخصیت او و روایاتش ارائه می کند. کلیدواژه ها: ابوصالح، باذام، باذان، شیعه، تشیع، کذاب. ابوصالح باذام از راویان قرآنی و چالشی میان شیعه و اهل سنت است که در چنگ اختلاف محدثان و علمای رجال گرفتار شده است و در برابر نکویی هایش، اتهامات بسیاری بسوی او روانه شده است. این نوشتار با بررسی سه دیدگاه گوناگون نسبت به باذام، جمع بندی و نتیجه گیری را نسبت به شخصیت او و روایاتش ارائه می کند.

خداوند متعال، همچنان که مدت عمر هر انسانی را معین نموده، میزان روزی آن‌ها را نیز مشخص و معین نموده است. اما خداوند، روزی را به دو صورت مقدر نموده است، علاوه بر صورت اول یعنی «رزق مقدر مقطوع» که بدون تلاش به انسان خواهدرسید صورت دیگری از روزی بوده که منوط به تلاش انسان بوده که از آن به «رزق مقدر مشروط» نام ‌برده می‌شود و البته تنها راه رسیدن به این نوع از روزی، اجمال در طلب یا تلاش متعادل است و برخلاف آنچه که تصور می‌شود، تلاش بیش‌ازاندازه، مکر و حیله و نیز راه‌های حرام، تأثیری در افزایش رزق نداشته و آنچه که سبب افزایش روزی می‌شود، شیوه‌هایی است که در احادیث بیان‌شده که آن‌هم مربوط به فضل و بخشش خداوند و مازاد بر دو قسم مذکور است که «رزق مفضول» نامیده شده است.