جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

از آنجا که خداوند متعال قرآن کریم را برای هدایت بشر نازل کرده است، در بیان معارف این کتاب آسمانی از روش‌های متعدد و متنوعی استفاده نموده است. یکی از رایج‌ترین روش‌های بیان معارف قرآن استفاده از قالب قصه است. قصص قرآن علاوه بر آنکه سرشار از حکمت و عبرت‌آموزی هستند، از نظر ساختاری هم از قواعد خاصی پیروی می­کنند. از این رو محققان داستان­های قرآنی را از جهات گوناگون همچون کوتاهی و بلندی، ایجاز، تکرار، تنوع اسلوب، نظم ویژه در بیان حوادث، وجود تشابه و تفارق و ... بررسی کرده‌اند. از میان داستان­های قرآن، سرگذشت پیامبران از اهمیت والایی برخوردار بوده و پژوهش‌های بسیاری بر این مبنا انجام پذیرفته است. مقاله حاضر به بررسی وجوه اشتراک ساختار سلوک داستان زندگی حضرت آدم(ع) و حضرت موسی(ع) از ابتدا تا بعثت این دو پیامبر پرداخته است.

اسلام دینی همه‌جانبه‌نگر است که تمام جنبه‌های فردی و اجتماعی زندگی انسان‌ها را در نظر دارد. قلمرو قواعد و آموزه‌های اسلامی متوقف بر امور فردی نیست. توجه به شؤون اجتماعی از اهمّ مسائل مورد توجه آیین اسلام است. برقراری وفاق و همبستگی در امت اسلامی و ایجاد پیوند میان افراد و جامعه از مهم‌ترین مسایل مورد توجه در آموزه‌های دین اسلام است. در این آموزه‌ها به منظور تقویت پیوند اجتماعی در جامعه و پایبندی افراد به قیود اجتماعی که به نظر هیرشی(از نظریه‌پردازان کنترل اجتماعی در حوزه جرم‌شناسی) علت همنوایی و عامل اصلی کنترل رفتارهای فرد است، راه کارهای متعددی پیش‌بینی شده است که یکی از مهم‌ترین آن‌ها تعاون و حمایت می‌باشد. در این نوشتار با بررسی موضوع تعاون و حمایت در قرآن، به بحث در مورد تأثیر آن در کنترل رفتارهای فرد در یک جامعه اسلامی خواهیم پرداخت. در خصوص کنترل اجتماعی در آموزه‌های اسلام بیش‌تر به موضوع امر به معروف و نهی از منکر پرداخته شده و نقش تعاون و حمایت در کنترل اجتماعی مطابق آیات قرآن و روایات مورد بررسی قرار نگرفته است.

مبحث اعجاز قرآن با وجود پیشینه کهن در مباحث علوم قرآن، هنوز تازگی و شادابی خود را حفظ کرده است و کرانه­های شناختی آن در مقایسه با ناشناخته­های آن چندان عظیم نمی‌نماید. در یک تقسیم­بندی کلی وجوه اعجاز قرآن به دو دسته تقسیم می‌شوند: الف) وجوه بیانی اعجاز قرآن، ب) وجوه معنایی اعجاز قرآن؛ منظور از وجوه بیانی اعجاز قرآن این است که بیش‌تر به جنبه‌های لفظی و عبارات بکاررفته و ظرافت‌ها و نکات بلاغی نظر داشته است و منظور از وجوه معنایی قرآن، وجوهی است که بیش‌تر به محتوا و معنای قرآن پرداخته است و از جمله وجوه اعجاز معنایی قرآن عبارت است از 1.عدم احصاء مطالب قرآن با شرح و تفسیر 2.عدم اختلاف و تناقض در قرآن 3.علم و معرفت 4.هدایت‌گری 5.خبرهای غیبی 6.اعجاز تشریعی؛ اعجاز قرآن از جهت تشریع و قانون‌گذاری یعنی اشتمال بر قوانین جامع و متعادل؛ در این نوشتار این جنبه از اعجاز قرآن از دیدگاه اهل‌ بیت علیهم السلام به اثبات رسیده است. به این صورت که ابتدا وجه اعجاز بودن تشریعیات قرآن بیان شده است، سپس آیات قرآن کریم، روایات اهل‌ بیت علیهم السلام و تأثیر اعجاز تشریعی قرآن بر عرب به عنوان دلائل اعجاز تشریعی قرآن آورده شده است.