جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

فرض مهم جهان شناخت کوانتومی این است که جهان در آغاز خود یک تابع موجی دارد و متلاشی ساختن این تابع موجی شرط لازم برای وجود جهان ماست. ولی در آن صورت بر طبق تفسیر کپنهاگی سنتی، ناگزیر این پرسش مطرح می‌شود که چه کسی یا چیزی تابع موجی عالم را متلاشی ساخت؟ از آنجا که همة ناظران زمانمند ومکانبند، محصور در خود جهان‌اند، پاسخ این پرسش فقط می‌تواند عقیده به وجود ناظری باشد که متعالی از زمان و مکان است و با تقلیل دادن تابع موجی جهان آن را به وجود می‌آورد. سوای تعصب فوقِ طبیعت ستیزانه، اصولاً دلیلی ندارد که وجوه شناخت سرسام‌آور قائل به جهان‌های متعدد را بر خداباوری ترجیح دهیم؛ خداباوری که تفسیری به لحاظ ریاضی منسجم از خلقت به دست می‌دهد، نظریه‌ای ساده‌تر است و بر مبنای منابع مستقل، تأییدی برایش وجود دارد. در مقابل تفسیر قائل به عوالم متعدد، به این لحاظ که نیازمند زمانی ورای زمان است، حتی نمی‌تواند تفسیر منسجمی باشد.