جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

بررسی عرفان تطبیقی و بازتاب اندیشه های عرفان ایران در دیگر فرهنگها زمینه ای را فراهم می آورد که از رهگذر آن می توان بنیان باورهای عرفان شرقی و پدیده های نمادین فرهنگ ایرانی را که در قرون وسطی و پیش از آن برعرفان مسیحیت سایه افکنده باز شناخت. بیشتر این باورها را از چشم انداز آشنایی مغرب زمین با پیشینه های فرهنگ و اساطیر ایرانی،‌ آیین مانی، زرتشت، اسلام و سرانجام دیدگاههای شیخ اشراق می توان کاوید. پدیده ای که در فرهنگ مغرب زمین ریشه دوانیده و با بنیان روحی و اندیشه های آنان سخت گره خورده است، به ویژه دیدگاههای شیخ شهاب الدین سهروردی در قصه «غربت غریبه» که همانندیهایی با داستان «گرال» در ادبیات عرفانی مغرب زمین دارد، بسی شگرف و شورانگیز است.

در رمان نو «شخصیت»‌ در جامعه غرق شده است و چه بسا قهرمان داستان از نسلی فراموش شده انتخاب شده باشد که اهمیت چندانی ندارد. رمان نویسان جدید، «شخصیت» داستان را از قالب سنتی بیرون کشیده اند و به او شکلی نو بخشیده اند. امروز دیگر از «قهرمان» داستان تعریف خاصی ارایه نمی شود و رفتار و سکنات او مورد تحلیل و بررسی قرار نمی گیرد. در این جستار سعی شده در قالب مثالهایی از آثار رمان نویسان جدید این فروپاشی و مرگ شخصیت نشان داده شود.

در این مقاله برآنیم که نشان دهیم چگونه سهم تعریف اسطوره به دور از دیدگاه صرفا زبان شناسانه در تفکر لوی استروس، برای محقق، راه شناخت تاویل روایتهای اسطوره ای را مسدود می کند. از این رو نخست به تعریف نماد در ارتباط با اسطوره پرداختیم، سپس به تاویل اسطوره از منظر لوی استروس بسنده کردیم، آنگاه با ذکر مثالهایی دریافتیم که اسطوره نوعی روایت است که اشکال آن نخست در ژرفای تصورات پدیدار گشته و در پی آن در کسوت قالبهای بدیع تجلی یافته است. پس از ذکر دو حکایت و تطبیق آن با پاره ای از روایتهای همگن به رهیافت جدیدی دست یافتیم. بدین سیاق که اسطوره ها در فرآیند تکرار گویا تنها از یک روایت برخاسته و سپس در حیطه گسترده فرهنگ بسط یافته اند.