جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مقاله حاضر در صدد است از دریچه روابط حاکم درخانواده به بررسی تاثیر سرمایه اجتماعی خانوادگی و ﻣولفه های آن بر خشونت خانگی علیه زنان در شهرستان خرم آباد بپردازد. جامعه آماری در این تحقیق زنان شوهردار تحت پوشش مراکز بهداشتی-درمانی شهری شهر خرم آباد بوده اند که با استفاده از فرمول کوکران، 383 نفر انتخاب بررسی شدند. یافته های تحقیق حاکی از آن است که 1. کمترین تجربه خشونت خانگی در حوزه خشونت فیزیکی مستقیم و بیشترین موارد در حوزه خشونت فیزیکی غیر مستقیم و روانی-عاطفی است، 2. در حدود نیمی از افراد بررسی شده دارای سرمایه اجتماعی خانوادگی در حد زیاد و خیلی زیاد و ما بقی دارای سرمایه اجتماعی متوسط و کم بودند، 3. سرمایه اجتماعی و ﻣولفه های آن نقش تعیین کننده ای در خشونت خانگی علیه زنان داشتند، به نحوی که سرمایه اجتماعی به تنهایی 58 درصد واریانس خشونت خانگی را تبیین می کند، 4. در تحلیل چند متغیره، پس از سرمایه اجتماعی، متغیر تحصیلات زن مهمترین تبیین کننده خشونت خانگی علیه زنان و موثرترین منبع با ارزش اجتماعی در فرایند توانمندسازی زنان شناخته شد.

به ضعف گراییدن فضاهای شهری مدرن در ایران طرد تقریبی این ساحت از زندگی جمعی را، از حیطه نظریه پردازی معمارانه به دنبال داشته است. در مقاله حاضر، نویسندگان با شناسایی گرایش های اصلی در نظریه پردازی های مزبور، به شناسایی مولفه های اجتماعی و جامعه شناختی آن ها پرداخته و سپس، با مرور تحولات اخیر در حوزه جامعه شناسی تاریخی، امکان به کارگیری آن را در تشخیص دلایل و زمینه های تضعیف فضاهای شهری مدرن در ایران بررسی کرده اند. به زعم نویسندگان، جامعه شناسی تاریخی، اگرچه در دوره اخیر، مورد تهاجم وسیع گرایش های پسامدرن بوده است، همچنان از توانمندی های لازم، به منظور نظریه پردازی در ارتباط با ضعف فضاهای شهری در دوره معاصر برخوردار است.

تحقیق حاضر به منظور دستیابی به راهکارهای غیرقیمتی به منظور کاهش مصرف انرژی در جمهوری اسلامی ایران صورت گرفته است. این مقاله برآمده از پژوهشی کاربردی و مبتنی بر استفاده از روش پژوهش پیمایشی و میدانی است. یافته های تحقیق حاضر نشان از آن دارند که در کشور ایران، به سبب اینکه تقریبا همه زنجیره تامین و عرضه انرژی در اختیار دولت است، دولت میتواند با عطف توجه به ابعاد اجتماعی و فرهنگی به موفقیت فراوانی، در کاهش میزان مصرف انرژی نایل شود. مدیریت تقاضای انرژی از جمله مواردی است که آموزش، ارتقا فرهنگی، بهبود هنجاری و سبک زندگی نقش فراوانی در سیاستگذاری های آن دارند.

این مقاله به اندازه گیری پیوند با مدرسه و بررسی عوامل موثر بر آن در میان دانش آموزان مقطع ابتدایی بر اساس تئوری های کنترل اجتماعی، می پردازد. بدین منظور، نمونه ای به حجم 412 نفر (149 پسر و 263 دختر) از دانش آموزان پنجم ابتدایی شهرستان کرج به شیوه تصادفی انتخاب شدند. یافته ها پیوند با مدرسه را نتیجه چهار عامل دلبستگی به معلمان، دلبستگی به مدرسه، تعهد به مدرسه و مشارکت نشان می دهند. نتیجه آزمون کروسکال-والیس نشان داد که پیوند با مدرسه در بین مدارس تفاوت معنی داری از هم ندارد، اما در بین کلاس ها تفاوت معنی دار بود؛ که علت این امر را می توان در وابسته بودن پیوند با مدرسه به دلبستگی به معلم، متفاوت بودن جو کلاس ها نسبت به هم و عوامل دیگر در این سن دانست. متغیر معدل با پیوند با مدرسه رابطه داشت، از سوی دیگر متغیر جنسیت رابطه معناداری با پیوند با مدرسه دانش آموزان در این سن نداشت.

چند دهه ای است که در مناطق غرب کشور، خودکشی، اغلب خودسوزی زنان، یگانه راه دایم فرار از واقعیت های تلخ زندگی پنداشته شده است. برای این مساله علل متعددی ذکر شده است. پژوهش حاضر به روش کیفی و با مصاحبه های متواتر در خصوص 53 مورد اقدام به خودکشی طی سال های 1363 تا 1385 در روستاهای دهستان افرینه از شهرستان پلدختر لرستان اجرا شده است. هدف مقاله بررسی رابطه فقر، خشونت های خانوادگی و خودکشی در منطقه مذکور است. نتایج پژوهش نشان می دهد که در میان افراد مطالعه شده، فقر از راه «خشونت خانوادگی» بیشترین تاثیر را بر خودکشی گذاشته است. زنان و جوانان برخوردار از زندگی توام با محرومیت و خشونت خانوادگی بیش ترین اقدام به خودکشی را داشته اند. استدلال محوری مقاله این است که خودکشی تابعی از نحوه جدال فرد با نقش های اجتماعی محول است. فرد به سبب احساس حقارت در ستیز با نقش های اجتماعی ترجیح می دهد نه نقش، بلکه خود را از سر راه بردارد.

اعتیاد از جمله مسائل اجتماعی در ایران است که در دهه های گذشته در ساخت اجتماعی اش دگرگونی هایی ایجاد شده است. موضوع تحقیق حاضر، چگونگی ساخت یابی اجتماعی اعتیاد در ایران است. در این تحقیق به منظور تحلیل این موضوع، از مدل نظری واقع گرایی تحلیلی استفاده شده است. نظریه اساسی در این مدل، نظریه اراده گرایانه کنش است که پارسونز در دوره نخست تلاش نظریش آن را بسط و توضیح داد. روش اصلی نیز تحلیل ثانویه است. مبنای تامین داده ها به منظور تحلیل، داده های پژوهش های کلان و عمدتا ملی است که پیش از این صورت گرفته است. بر اساس مدل مذکور و با استفاده از روش تحلیل ثانویه، ابعاد عینی مورد بررسی قرار گرفته و الگوی تغییر مصرف و توزیع در ایران توضیح داده شده است. همچنین ابعاد ذهنی و الگوی تغییر نگرشی در خصوص اعتیاد نیز مورد بررسی قرار گرفته است.

پرسش عمده تحقیق حاضر بررسی علل اجتماعی مصرف سیگار در بین زنان و دختران بالای 13 سال در سطح شهر تهران است. مبنای نظری این مقاله را نظریه های گیدنز، سادرلند و برایت وایت و گزینش عقلانی، تشکیل می دهند. این تحقیق، با روش پیمایش که با حجم نمونه 347 نفر و با پرسشنامه در شهر تهران انجام شده است. نتایج مدل تحقیق نشان می دهد که شش متغیر واکنش اجتماعی، عاملیت، هنجارشکنی، رهایی از فشار عصبی، سیگاری بودن همسر و ریسک به طور همزمان بر مصرف پنهانی سیگار موثرند و تعداد سیگار مصرفی، همزمان با واکنش شرمنده ساز و سنت گرایی در ارتباط است.

هدف از پژوهش حاضر مقایسه ویژگی های شخصیتی، احساسات عاطفی و روابط با همسر در زنان همسر معتاد و زنان همسر سالم است. این پژوهش به روش مقطعی (علی مقایسه ای) بین دو گروه زنان همسر معتاد و زنان هسر سالم انجام شد. در کل 400 نفر از زنان (200 زن همسر معتاد و 200 زن همسر سالم) مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان می دهد احساسات منفی از قبیل بدگمانی و بی اعتمادی، حقارت و ناتوانی، خجالت و شرمندگی، ترس و نگرانی، عدم امنیت، ناامیدی و پرخاشگری زنان همسر معتاد نسبت به زنان همسر سالم بیشتر است. زنان همسر معتاد از پایداری هیجانی و وظیفه شناسی کمتری نسبت به زنان همسر سالم برخوردارند، همچنین زنان همسر معتاد از حضور همسر در منزل، حمایت عاطفی، حمایت اقتصادی و رضایت جنسی از همسر ابراز رضایت کمتری داشتند.

مقاله حاضر به روش کیفی و با استفاده از تکنیک های مصاحبه، مشاهده و بررسی اسناد و مدارک مکتوب و ادبیات شفاهی مرسوم در مورد مصرف مواد درصدد است تا هنجارهای تسهیل کننده مصرف مواد را در میان پنج خرده فرهنگ بزرگ قومی ایران (در قالب 10 استان) را بررسی کند. به منظور شناخت هنجارهای تسهیل کننده مصرف مواد اعتیادآور در میان خرده فرهنگ ها سه حوزه مورد تاکید و هنجارهای موجود در هر یک از این حوزه های مورد مطالعه قرار گرفت.: 1- توصیه های دارویی و درمانی، 2- باورهای عامیانه و جملات و ضرب المثل ها و 3- آداب و رسوم خاص. بر اساس یافته ها در هر سه حوزه مشخص شده در میان همه خرده فرهنگ های مورد بررسی هنجارهایی وجود دارد که تسهیل کننده مصرف مواد مخدر هستند.

به رغم آن که از چند سال گذشته نگرش بیمارانگارانه به اعتیاد مورد توجه اندیشمندان علوم اجتماعی و مدیران اجرایی قرار گرفته اما به نظر می رسد بخش قابل توجهی از مردم هنوز اعتیاد را جرم می دانند و نه بیماری. مقاله حاضر با تکیه بر نظریه پزشکی شدن انحراف و با هدف شناسایی نگرش مردم در مورد اعتیاد و عوامل مرتبط با آن انجام شده است. گردآوری اطلاعات بر اساس نظرخواهی از 323 نفر از شهروندان تهرانی صورت گرفته است. نتایج نشان می دهد فقط 25 درصد از پاسخگویان بطورکامل موافق نگرش درمانی هستند. در مجموع رشد نگرش های نوگرایانه، افزایش آگاهی، نگرش مثبت به تشکل های مدنی فعال در زمینه درمان و حمایت از معتادان، تحصیلات بالاتر و ارتقاء پایگاه اقتصادی اجتماعی افراد امکان پذیرش اعتیاد به عنوان بیماری را بیشتر می کند.