چکیده :
علاوه بر حماسۀ ملی، تاریخی و دینی، حماسۀ عرفانی نیز در بین آثار صوفیان و عارفان فارسی یافت ¬شده است که روح سالکان مانند قهرمانان حماسه با شیطان پنهان درون یا نفس امّاره خود، پی‌درپی در ستیز و جدال است.
سهروردی نیز در رسالۀ عقل سرخ با زبانی رمزی به وصف چگونگی گرفتارشدن روح در بند جسم می‌پردازد و از زبان پیر نورانی، پیچ‌و‌خم‌ها و عقبه‌های مسیر بازگشت به اصل روحانی را بیان می¬کند.
پژوهش پیش‌رو با روش تحلیلی ـ توصیفی به بررسی مؤلفه‌های حماسی در رسالۀ عقل سرخ سهروردی پرداخته و هدف از آن یافتن مؤلفه¬های حماسی عرفانی است.
نتایج پژوهش حاکی از آن است که مؤلفه¬ها و نمادهای حماسی چون جدال نیکی و بدی، سفر، هفت‌خان، لزوم همراهی پیر یا راهنما در هفت‌خان، کوه قاف، سیمرغ، پهلوانان حماسی، جام گیتی¬نما، جنگ‌افزارها و چشمۀ زندگانی به رسالۀ عقل سرخ رنگ و بوی حماسۀ عرفانی بخشیده است.
in the works of persian sufis and mystics, alongside national, historical, and religious epics, there exist mystical epics as well.
these mystical epics feature the holy traveler (sālek), who, like the hero of the epic, continually faces conflicts with his/her hidden devil or carnal soul.
in suhrawardi's treatise, aql-i surkh (the red intellect), the author employs symbolic language to depict the soul's entrapment within the body's prison, and through the words of a wise old man, he illustrates the intricate twists and turns of the path towards spiritual rediscovery.
the current research, utilizing an analytical-descriptive method, examines the epic elements present within aql-i surkh.
this analysis reveals the mystical-epic components embedded within the treatise.
the study's findings suggest that epic components and symbols, such as the struggle between good and evil, the journey, the haftkhān (seven labours), the need for a wise old man's companionship during haftkhān, mount qaf, simorgh, epic warriors, jam-e giti-nama, weapons, and the water of life, imbue the treatise with a distinct mystical-epic flavor.
نویسنده :
عسکر سیادت ، سودابه کشاورزی ، زرین تاج واردی
منبع اصلی :
https://sanad.iau.ir/Journal/jmmlq/Article/1051161
پایگاه :
پایگاه مجلات 5
(ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی- سال 1403- دوره 20- شماره 74- از صفحه 77 تا 104)
یادداشت :
کلید واژه: سهروردی, عقل سرخ, حماسه, عرفان, حماسۀ عرفانی,