چکیده :
زبانشناسی شناختی یکی از جدیدترین مقولههای زبانشناسی است که میان زبان و اندیشه، ارتباط برقرار کرده و شامل نظریههای مختلفی از جمله: استعارة مفهومی، طرحوارههای تصویری و ...
است.
نظریة طرحوارههای تصویری، روشهایی را که معنا و ادراک، از آن ناشی شده و مربوط به تجربة بدنی ما هستند، بررسی میکند.
در طرحوارة تصویری، تجربیات حسی بر ساختارهای مفهومی، نگاشت میشوند و با بهرهگیری از آنها میتوان دربارة حوزههای انتزاعی صحبت کرد.
هدف از جستار حاضر، بررسی دلالت طرحوارههای تصویری قرآن کریم با بهرهگیری از روش توصیفی-تحلیلی است.
بدین منظور، با استفاده از نظریة جانسون، طرحوارههای تصویری سورة صافات، مورد تحلیل قرار گرفت.
نتایج حاکی از آن است که بیشترین بسامد، مربوط به طرحوارة قدرتی (53%) بوده است و بسامد طرحوارة حرکتی (24%) و طرحوارة حجمی (23%) تقریبا یکسان هستند.
این امر با هدف سوره نیز که پیرامون جهان آخرت و انذار بندگان است، متناسب میباشد.
همچنین بیشترین بسامد حروف اضافه را در طرحوارة حجمی، حرف "فی" با 15 بار تکرار و در طرحوارة حرکتی، حرف "إلی" با 9 بار تکرار به خود اختصاص داده و این طرحوارهها جهت درک بهتر مفاهیمی غیر تجربی، همچون: بهشت، جهنم، کفر، ایمان، ثواب و عقاب، قدرت و ارادة خداوند و ...
ایجاد شدهاند.
cognitive linguistics is one of the newest categories of linguistics that has established a relationship between language and human thought, and includes various theories including conceptual metaphor, image schemas, etc.
the theory of image schemas, developed by lakoff and johnson, examines the ways in which meaning and perception are derived from and relevant to our physical experience.
the human mind understands the meaning of schemas without the need for complex processing and training.
in other words, in an image schema, sensory experiences are mapped to conceptual structures, and they can be used to talk about abstract domains.
the present descriptive-analytical study aimed to investigate the meaning of image schemas of the holy qur’an.
for this purpose, using johnson's theory, the image schemas of surah as-saffat were extracted and analyzed.
the results indicate that the highest frequency is related to the force schema (53%), and the frequency of the transformational schema (24%) and the spatial schema (23%) are almost the same.
this is in line with the purpose of this surah which is informing about the hereafter and giving a warning to the servants of god.
also, in the spatial schema, the preposition "fi", repeated 15 times, and in the transformational schema, the preposition "ila", repeated in nine cases, had the highest frequency.
these schemas have been created to help the readers better understand non-empirical concepts, such as heaven, hell, infidelity, faith, reward and punishment, the power and will of god, and so on.