چکیده :
ضرب‌المثل‌ها بخش بزرگی از فرهنگ یک قوم را تشکیل می‌دهند و آیینۀ تمام‌نمای اندیشه، ذوق، آداب و رسوم و عادات جامعه محسوب می‌شوند.لازم به ذکر است که اسطورهها و باورهای اسطورهای در ساخت مثلها دخیل هستند؛ زیرا مثلها به عنوان قسمت مهمی از فرهنگ عامه نه تنها ریشه در تاریخ بلکه ریشه در اساطیر و مذاهب کهن نیز دارند.
هدف از این پژوهش به شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی، بررسی عناصر و بنمایههای حماسی و باورهای اسطورهای انعکاس یافته در مثلهای استان فارس از جمله شخصیتهای شاهنامه و باورهای اسطوره‌ایِ اژدها، سیمرغ، آب، آتش، خروس، دختر و اعداد است.
نتایج پژوهش حاکی از آن است که بدون برقرار ساختن پیوند میان ضرب‌المثل و اسطوره نمی‌توان به معنای روشنی دست یافت.
بنمایههای اساطیری موجود در ضربالمثلهای استان فارس در برگیرندۀ مفاهیمی غنی همچون قدرت، زیبایی، اصل و نسب، آگاهی، بخت و اقبال، پاکی و...
است.
همچنین مشخص شد که مهمترین شخصیت حماسی که در ضرب‌المثل‌ها بازتاب یافته، شخصیت رستم است؛شایان ذکر است روایت نقّالان در ساخت مثلها تاثیرگذار بوده است.
درون‌مایة بسیاری از این ضرب‌المثل‌ها، متأثر از باورها و آیین‌های گذشته است.
برخی از این باورها، پس از آمدن اسلام و فرهنگ اسلامی به ایران، رنگ اسلامی به خود گرفتهاند.
proverbs form a large part of a nation's culture and reflect the thoughts, tastes, customs and habits of a society.
myths and mythological beliefs are involved in the construction of proverbs.
proverbs, as an important part of folk culture, are rooted not only in history but also in ancient myths and religions.
the present article, by using descriptive-analytical method, examines the epic themes and mythological beliefs - including the characters of shāhnāmeh, dragon, simorgh, water, fire, rooster, girl and numbers - reflected in the proverbs of fars province.
the results indicate that without establishing a link between proverbs and myths, accurate analysis cannot be achieved.
the mythological themes in the proverbs of fars province include rich concepts such as power, beauty, parentage, consciousness, fortune, luck, purity, and so on.
the other results of the study are as follows: rostam is the most important epic character of the proverbs; naqqalan (the narrators) were influential in the formation of the proverbs; the themes of many of the proverbs are influenced by past beliefs and rituals; some of these beliefs, after the arrival of islam in iran, were harmonized with islamic beliefs.
نویسنده :
میثم زارع ، زهرا ریاحی زمین
منبع اصلی :
http://jmmlq.azad.ac.ir/article_685317_23c920e75e8394e051156523aa46480b.pdf
پایگاه :
پایگاه مجلات 5
(ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی- سال 1400- دوره 17- شماره 65- از صفحه 129 تا 160)
یادداشت :
کلیدواژه‌ها
اسطوره حماسه ضرب‌المثل استان فارس بن مایه
کلیدواژه‌ها [English]
Myth epic proverb Fars province theme
نوع منبع :
مقاله
,
کتابخانه عمومی