همسر بي حجاب | کتابخانه مجازی الفبا

مسئوليت شرعي مرد در برابر همسرش که حجاب اسلامي را قبول ندارد چه مي باشد در صورتي که زن حاضر به داشتن حجاب در هيچ صورتي نيست آيا بي توجه بودن شوهر به اين نکته گناهي براي او محسوب مي شود در حالي که احساس مي کند که امکان تغيير رويه در رفتار همسرش امکان پذير نمي باشد؟

رعايت حجاب شرعا واجب است و اگر زن رعايت نمي كند؛ وظيفه شوهر از نظر شرعي اين است که او را نصيحت كند و با مدارا و اخلاق اسلامي او را وادار به حجاب شرعي بنمايد و چنانچه رعايت نكرد، ديگر تكليفي ندارد. البته شوهر می تواند از رفتن زن در جامعه در صورتی که رعايت حجاب و موازين شرعی را نکند؛ جلوگيری نمايد.
گفتني است؛ برای کسی که دارای ايمان و غيرت است لازم است بر حجاب و چگونگی رفتار همسر و خانواده اش نظارت کامل داشته باشد و بر اساس آيه شريفه قرآن در سوره تحريم که می فرمايد (يا ايها الناس قوا انفسکم و اهليکم نارا يعنی ای مردم خود و زن و فرزندانتان را از آتش جهنم حفظ کنيد)؛ آنان را امر به کارهای خوب و وظايف شرعی نمايد و از کارهای بد و حرام باز دارد که رعايت حجاب يکی از مهمترين اين امور است.
بر خانم ها نيز واجب است در اين امور مخصوصا حجاب و عفاف علاوه بر اين که يک امر واجب و ضروری دين است و رعايت آن بر آنها مانند نماز واجب است از شوهران اطاعت نمايند که در واقع اگر شرع اطاعت از شوهر را در اين امور بر زن واجب کرده برگشت به اطاعت از خدا و رسول خدا (صلي الله عليه و اله) می کند و چيز جدايی نيست.تفصيل مطلب:
شما مي توانيد با دادن اطلاعات به مرور زمان ايمان ايشان را تقويت نماييد و با ايجاد ترس از خدا و قيامت و تشويق کردن با تذکر برخي آيات و روايات و يا از طريق کتاب هايي که در اين زمينه ها هست, ميل به رعايت حجاب را در ايشان ايجاد کنيد.
در اين قسمت براي نمونه به موضوعاتي که مي توانيد طرح نمائيد اشاره مي شود
1- ياد آوري نمائيد که اگر بر فرض رعايت حجاب، واجب نباشد و يا کار درستي نباشد؛ آنهايي که حجاب را رعايت مي کنند در برابر آنهايي که حجابشان را رعايت نمي کنند چيزي را از دست نداده اند (چون به غير از رعايت پوشش که تضمين کننده امنيت روحي و جسمي او بوده، مانند بقيه مردم از اين دنيا بهره برده اند)؛ اما اگر آنچه را که متدينين مي گويند درست باشد (که قطعا نيز همينگونه است) کسانيکه به دستورات ديني عمل کرده اند نجات يافته اند و آنهايي که بي حجابي يا بدحجابي کرده اند، جز عذاب نصيبشان نخواهد شد.
2- از او سوال نمائيد كه دوست دارد چگونه فرزندي داشته باشد فرزندي كه نسبت به مسائل ديني مقيد باشد و يا فرزندي كه در خصوص مسائل ديني بي موالات باشد و اگر جواب وي اين است كه دوست دارد فرزندش مقيد به مسائل ديني باشد به او متذكر شويد كه نسبت به اين مساله فكر كند كه يك مادر بي موالات نسبت به مسائل مذهبي چگونه مي تواند فرزندي متدين را تربيت نمايد.
3- شايد ايشان اظهار كند كه من به خدا ايمان و اعتقاد دارم و همينکه دلم پاک باشد و خوب باشم و در روز به ياد خدا باشم کفايت مي کند و نياز به رعايت حجاب نيست؟ اگر با چنين استدلالهايي مواجه شديد در پاسخ مي توانيد يادآور شويد که همه اين موارد خوب است و جاي آنچيزي را که خداوند از شما خواسته (يعني حجاب) را نمي گيرد. به او يادآور شويد كه اعتقاد داشتن به خدا فقط گفتن به زبان نيست و حجاب آن عملي است که خود خداوند دستور داده است. کما اينکه دليل مطرود شدن شيطان از درگاه الهي عمل نکردن به دستور الهي بود نه اينکه شيطان به خدا اعتقاد نداشت و او را عبادت نکرده بود!
امام صادق عليه السّلام فرمود: ... ايمان بدون عمل ثبات ندارد و عمل از ايمان مى‏باشد. (ايمان و كفر-ترجمه الإيمان و الكفر بحار الانوار ج‏1 ص 408 )
4- وي را با فلسفه حجاب آشنا نمائيد.
علاوه بر اينکه وي را با کتابهايي که در اين خصوص به نگارش در آمده آشنا مي نمائيد در فرصت‏هاى مناسب فلسفه اين دستور الهي را بيان كنيد.
5- وي را با پيامدهاي دنيوي و اخروي ترك حجاب كه در روايات ذكر شده آشنا نمائيد. به خصوص اگر به روش غيرمستقيم ارائه گردد و موجب تنبه و موعظه كردن را فراهم سازد.
6- آثار مثبت فردي، اجتماعي، روحي و جسمي حجاب را با دلايلي محکم بيان نمائيد.
7- هر از چند گاهي (همچون شب هاي جمعه) با همسر خود سري به قبرستان و گذشتگان بزنيد و به وي گذر عمر و مرگ و بيهوده نبودن جهان هستي را ياد آور شويد که اين امر علاوه بر اينکه تاثير بسزايي در کاهش روحيه تکبر و غرور دارد انسان را به فکر و عبرت اندوزي فرو خواهد برد.
8- استفاده از ابزار احساس و عاطفه
براي بکارگيري از اين ابزار بايد موارد ذيل را مورد توجه قرار دهيد:
1- از پيوند عاطفي كه در روابط زناشويي داريد استفاده نمائيد.
2- براي بيان نظرات خود از افرادي که ارتباط عاطفي قوي تري با همسر تان دارند استفاده كنيد.
3- از والدين و كسانيكه به عنوان الگو مي باشند بخواهيد كه آنها اهميت بيشتري به حجاب بدهند.
4- از اتفاقات پيراموني خود جهت راهنمايي وي استفاده كنيد به عنوان مثال شنيدن خبر مرگ ناگهاني دوستان و آشنايان و فاميل معمولا بسيار بر روي افراد تاثير مي گذارد و شما مي توانيد در چنين موقعيت هايي متذکر شويد که مرگ معلوم نيست چه موقع به سراغ ما بيايد و چه بسا فرصت جبران گذشته را به ما ندهد و اگر ما دست خالي به ان دنيا برويم سرنوشت بسيار بدي پيدا خواهيم کرد؛ پس چه خوب است تا زنده ايم فرصت را غنيمت شمرده و براي خود ره توشه اي ذخيره نمائيم.
5- از داستانهاي عبرت آموز بهره بگيريد كه مي توانيد به كتابهاي ذيل مراجعه نمائيد.
6- از اصول و عقايدي که تا کنون نسبت به آنها پايبندي خود را حفظ نموده بهره کافي را ببريد. مثلا ممکن است وي ارادت خود را نسبت به حضرت زهرا و امام حسين عليه السلام و حضرت زينب (سلام الله عليهم اجمعين) حفظ کرده باشد؛ لذا شما مي توانيد با بهره گيري از زندگي حضرت زهرا (سلام الله عليها) و داستان عاشورا و حجاب حضرت زينب (سلام الله عليها) در حادثه ي کربلا، ايشان را به حجاب تشويق کنيد.
7- اگر زماني حتي به ميزان اندکي حجاب خود را رعايت کرد او را تشويق كنيد و دائما روى نقاط ضعف او دست نگذاريد؛ بلكه جنبه هاى مثبت او خصوصا كارهايى كه مربوط به حجاب مى شود و لو كار كوچكى آنرا تشويق كنيد. به عبارت ديگر هر رفتارى كه او براى حجاب انجام مى دهد مورد توجه اگر قرار گيرد كم كم علاقه ى او به حجاب بيشتر خواهد شد.
8- پيشنهاد ديگر اينكه تلاش كنيد به هر كيفيت و طريقى شده، ايشان را به جمع خانواده هاي مؤمن ببريد كه با ديدن حجاب ديگران تحت تأثير قرار گيرد.
9- سفرهاى زيارتى و درک فضاهاي معنوي مى‏تواند در تشويق ايشان به حجاب نقش مؤثرى داشته باشد. بنابر اين سعى كنيد ايشان را به اين گونه مسافرت‏ها تشويق نمائيد.
10- وجود ماهواره در اکثر زندگي مردم موجب ورود فرهنگ بي ديني و لاابالي گري و بي حيايي گشته است. لذا زمينه هاي گناه همچون ماهواره و فيلم هاي مبتذل و موسيقي هاي حرام را از بين ببريد. در پايان جهت رسيدن به نتيجه مطلوب و عملي شدن آنچه تا کنون گفته شد نکاتي را حتما بايد لحاظ نمائيد:
1- مطالب مندرج در اين نوشتار برنامه هايي عملي مي باشد که پياده نمودن آنها نياز به صبر، حوصله و زمان دارد بنابراين تمامي آنچه گفته شد را به عنوان يک مقاله و يا مطلب علمي يكجا مطرح ننمائيد؛ بلكه هر كدام از اين موارد را به تناسب موقعيت و در فرصتهاي مناسب به مرور زمان پياده کنيد.
2- در هيچ يك از مراحل گفته شده از برخورد نيك و ملاطفت آميز و احترام نهادن دور نشويد. اين را بدانيد كه با فشار و اجبار كسى را نمى توان هدايت نمود و چه بسا تأثير منفى آن بيشتر از هدايت گردد. اگر رابطه شما با همسرتان اكنون به جبهه گيرى و حساسيت نشان دادن و صف آرايى منتهى شده است براى مدتى سكوت كرده و حرفى به او نگوييد و به دنبال اجراى روش غيرمستقيم باشيد و به شكلى از همكارى افراد ديگر بهره مند شويد.
3- از زور و تحميل خودداري نمائيد چراکه تحميل، فطرت خداداد را منحرف مي سازد و او را از رعايت حجاب منصرف مي کند.
4- خطا و اشتباه نمودن را انتظار داشته و بپذيريد و بعد آن را فراموش كنيد.
5- تمام انتظارات و دستورات خود را در قالب محبت و دوستى بيان كنيد.
6- به شخصيت او به خصوص در جمع دوستان احترام بگذاريد.
7- توان روحى و جسمى و روانى او را در عمل به خوبى ها و ترك بدى ها مد نظر داشته باشيد و فراتر از توانش از او انتظار نداشته باشيد.
8- هرگز وى را سرزنش نكنيد و از طريق نكوهش و سرزنش نخواسته باشيد افكار و انديشه هاى خود را به وى منتقل و يا تحميل كنيد.
9- از سخت گيري و زياده روي پرهيز نموده و حجاب را سهل و آسان جلوه دهيد.
10- همسر شما بايد اين موضوع را درک نمايد که آنچه که شما مطرح مي نمائيد از سر دلسوزي و شفقت و مهرباني، همراه با رأفت و رحمت و عشق و موعظه حسنه مي باشد و نيت ديگري نداريد.
11- برخوردها بايد حکيمانه و پاسخ ها مستدل و منطقي و سازگار با حکمت باشد.
12- گفتگو بايد از جدال خصمانه و غرور و خودمحوري به دور باشد پرسش و پاسخ‌ها نيکو، منطقي و اقناع کننده و براي کشف حقيقت باشد. (نحل (16) ، آيه 125.
13- صفات پسنديده و نقاط مثبتي كه در ايشان هست را مد نظر قرار دهيد و همواره ايشان را به خاطر آن ويژگي هاي مثبت مورد احترام و تكريم قرار دهيد.
14- علاوه بر كتاب هايي كه معرفي خواهد شد هر چيزي كه احتمال مي دهيد در تشويق او براي رعايت حجاب مفيد است فراهم كنيد. مثلا از نوار سخنراني مربوط حجاب يا فيلم مربوط به آن و ... کمک بگيريد.
15- مي توانيد آيات يا احاديثي كه در مورد اهميت حجاب است در معرض ديد او نصب كنيد.
16- از بحث و جدل هاي بي فايده که ثمره اي جز بي احترامي به يکديگر و بسته شدن راههاي ديگر ندارد جداً خودارى كنيد.
17- براى دستيابى به توفيق هدايت وي بسوي حجاب به ائمه اطهار(عليهم السلام ) متوسل شويد و آنها را در پيشگاه خداوند واسطه كنيد كه خداوند توفيق چنين عملي را به شما عطا فرمايد.
18- به جاى اين كه او را سرزنش كنيد و يا مورد انتقاد قرار دهيد، اعمال مثبت زنان باحجاب را مورد تشويق قرار داده و هرگاه كه حجابش را بهتر رعايت مي کند بيشتر او را تحويل بگيريد و بيشتر مورد احترام و تكريم قرار دهيد.
19- نيت شما از بحث با وي محکوم کردن وي نباشد، بلكه به قصد تبيين و روشن شدن مسأله به گفتگو بپردازيد و هر زمان كه احساس كرديد تا حدودى قانع شد و يا ساكت شد، بحث را تمام شده تلقى كنيد ولى تصريح نشود كه پس حق با من است و يا از اين نتيجه گيرى هاى صريح كه طرف مقابل احساس ضعف كنيد و خداى نكرده به گونه اى به لجبازى منتهى نشود.
20- در خصوص مسائل ديني؛ از سوي خود اظهار نظر نکنيد بلکه مطالبي که ارائه مي نمائيد مستند به روايات معتبر و يا فتاواي مراجع باشد.
21- هر شخصى يك نقطه پذيرش و به قول معروف «رگ خوابى» دارد، سعى كنيد اين رگ خواب و نقطه پذيرش را به دست آوريد و از اين كانال وارد شويد و هدف خود را تعقيب كنيد و لذا به صرف اين كه بايد شخصى را هدايت كرد بسنده نكنيد بلكه با مطالعه بر روى خصوصيات وى راه نفوذ در او و جلب نظر او را به دست آوريد سپس زير بناهاى فكرى وي را مورد بررسى قرار داده و در اصلاح آن بكوشيد. ديدگاه فرد در مورد خداوند، جهان هستى، انسان، معاد و امورى است كه داراى نتيجه مستقيم بر عملكرد افراد مي باشد. پس بايد به تقويت و اصلاح اين مبانى كوشيد.
22- بهترين روشي كه از سوي معصومين عليهم السلام براي جذب ديگران به راه خدا معرفي شده اين است كه خودمان با اشتياق و علاقه به احكام دينى اسلام عمل كنيم و هميشه به دستورات دينى پايبند باشيم و در واقع با عمل خود ديگران را به دستور دينى دعوت كنيم به عبارت ديگر احكام دينى را با عمل خود تبليغ كنيم.
قرآن در سوره بقره مى‏فرمايد: (أَ تَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبِرِّ وَ تَنْسَوْنَ أَنْفُسَكُم) «آيا ديگران را به نيكى دعوت مى‏كنيد در حالى كه خودتان را فراموش كرده‏ايد». (البقرة : 44)
حضرت صادق عليه السّلام فرمود: مردم را با غير زبان خود (با اعمال و رفتار خود) براه حق دعوت نمائيد . بايد مردم از شما ورع و كوشش و اعمال خير ببينند؛ كه اين روش كاملا جلب‏كننده است. (بحار الأنوار ج‏67 ص 303 )
البته علت اتخاذ چنين رويكردي نيز كاملا روشن است؛ چراكه اگر اهل عمل نباشيد ولو به ظاهر خود را متعبد هم جلوه دهيد تأثيرگذارى شما خيلى كم مى‏شود. گذشته از اينكه چه بسا اگر حساسيت خاصى به شما پيدا كرده باشند دعوت زبانى شما نه تنها آنها را بيدار و هدايت نمى‏كند بلكه لجاجت و سرپيچى ديگران را ولو بخاطر ناراحت كردن شما بيشتر خواهند كرد.
* در خاتمه توصيه ما به شما اين است كه بدون اين كه نااميد باشيد با حوصله و به تدريج به تلاش خود ادامه دهيد. ان‏شاءاللَّه نتيجه جالبى در اين زمينه خواهيد گرفت. چراکه قصد و نيت خوب و خالصانه و خداپسندانه تان به شما كمك خواهد كرد و تلاشتان پيش خداوند متعال محفوظ و مأجور است.
-------------------
در خصوص حجاب مي توانيد به کتابهاي ذيل مراجعه کنيد:
فلسفه حجاب، شهيد مرتضى مطهرى
فرهنگ برهنگى و برهنگى فرهنگى، غلامعلى حداد عادل
بهشت جوانان نوشته اسدالله محمدي نيا
مجله پرسمان، دى ماه 1380 (مقاله اى درخصوص چرائى پوشش)
كتاب هاى تفسير قرآن در ذيل آيات 59، 32، 31 و 60 سوره نور و 32 و 33 سوره احزاب

پرسمان دانشجویی