پرسشگر گرامي؛ دغدغه و نگراني و ناراحتي شما در مورد سستي و كوتاهي در امر نماز بيانگر احساس تعهد و وجود روح تدين در شما است و اين امري مثبت و مطلوب و قابل تقدير است. همه ي انسان ها طالب خوبي ها و زيبايي ها هستند؛ اما بدليل خودپرستي و بندگي هواي نفس و ضعف در شناخت خداوند متعال -كه همه ي زيبايي ها به او ختم مي شود و اوست كه كمال مطلق است و هيچ نقصي در او راه ندارد - از او فاصله گرفته، طالب غير حق مي شوند؛ لذا همت و اراده ي خود را صرف امور باطل و مضر مي كنند و در انجام فرامين الهي سست و بي اراده مي شوند!
بنابر اين مهمترين عامل ضعف و سستي در اراده، گرايش به نفس و هوا پرستي و خودمحوري انسان و ضعف در بينش الهي و توحيدي و ضعف در شناخت خود و ارزشهاي والاي انساني است.
بعنوان مثال: اگر كسي همه ي ارزش را در داشتن مال وثروت بداند، همه ي هم وتلاشش را در جهت كسب مال و اندوختن آن به كار مي گيرد؛ در مقابل اگر كسي خدا را شناخت و به هدف آفرينش او پي برد، همه ي سعي و تلاش و نيروي خود را در جهت رضاي او به كار مي بندد و در اين راه از هيچ تلاشي دريغ نمي كند. مهمترين عامل موفقيت شما در اين راه، تقويت ارتباط خود با خداي مهربان، در نتيجه، تقويت اراده است.
اراده مجموعه اي از خواستن و توانستن است؛ اما موضوع اين خواست، خداي متعال است.
با اين توصيف نتيجه مي گيريم كه: داشتن اراده ي ضعيف، نشانه ي ضعف در شناخت خدا است و سستي در عبادات و رو آوردن به زشتي ها، نتيجه ي اين ضعف است.
آنكه ايمان و باور دارد خدا براي او بهترين برنامه ي رشد و كمال را فرستاده و دستورات و نواهيش، همگي به صلاح اوست، از همه ي توان خود براي اطاعت فرامين حضرت دوست، بهره مي گيرد و يا آنكه باور كرده كه خدا او را مي بيند و در هر حالي نظاره گر اوست، محال است وجود خود را به زشتي ها بيالايد، چه كسي او را ببيند و يا نبيند!
مايه اصلي قوت اراده انسان، آگاهي و شناخت، ايمان و عشق است.
اگر انسان اسير هوا و هوس، عادت هاي بد، دلبستگي هاي دنيوي و مذموم، وابستگي هاي مزاحم، گناه و نافرماني، سنت هاي غلط، دوستان ناباب، مدگرايي و تنوع طلبي افراطي، پرخوري، پرخوابي، پرگويي، راحت طلبي، رفاه خواهي زياد و مانند آن باشد، هرگز نمي تواند در زندگي خود به عنوان يك انسان با اراده و شاخص بدرخشد و در عرصه خودسازي، عبادت موفق عمل كند.
دوست عزيز؛ به فرموده ي خودتان عاملي كه باعث شده نسبت به نماز سستي كنيد انجام معاصي است. حال كه علت را يافته ايد بايد در صدد جبران بر آييد.يعني بايد عزم خود را جزم كرده و و با اراده اي قوي در ترك گناهان و انجام واجبات تلاش نماييد.
منظور از عزم .... تصميم و اراده ي محكمي است كه انسان را در برابر وسوسه هاي نيرومند شيطان حفظ كند. (تفسير نمونه / ج 13/ ص 318)
امام خميني ( رضوان الله تعالي عليه ) نيز در تعريف عزم مي فرمايند: بنا گذاري و تصميم بر ترك معاصي، و فعل واجبات، و جبران آنچه از او فوت شده در ايام حيات.
راه هاي تقويت اراده:
1 - تقويت بينش :
بدانيم و باور كنيم كه معصيت، خواري مي آورد و طاعت، عزت. رسول خدا (صلي الله عليه و آله وسلم ) فرمودند: هر كس كه مي خواهد بدون آنكه مالي در كف داشته باشد بي نياز باشد و بدون آنكه فاميلي وعشيره اي و خدم و حشمي داشته باشد، عزيز و محترم باشد و بدون آنكه در راس يك قدرت اجتماعي باشد و پستي را قبضه كرده باشد، مهابت وصلابت داشته باشد، راهش اين است كه خود را از خواري معصيت و گناه، خارج كند وبه عزت طاعت پرودگار، پيوند كند .
تقويت اينگونه تفكر در زندگي و باور به اينكه با گناه، جز خواري نصيبمان نخواهد شد، موجب مي گردد، عزم واراده ي انسان قوت يافته و در جهت صلاح خويش و پرهيز از گناه تلاش كند .
2 - تمرين در جهت تطهير قواي فكري :
انسان هر قدر هم از معاصي دوري كرده، سعي در ترك محرمات كند، و به عبارت ديگر هر قدر، اراده ي خود را در اجتناب از معصيت قوي كند، اما اگر فكر پاك وطاهر و به دور از معصيت نداشته باشد، سعي و تلاش و اراده ي او نتيجه اي نخواهد داد؛ چرا كه معمولا قبل از فعل معصيت، فكر معصيت به سراغ انسان مي آيد و فكر آلوده، همه ي اراده ها را ضعيف خواهد كرد.
بنا براين شما دوست عزيز، سعي كنيد فكر خود را به امور شريف و پاك مشغول داريد و هرگاه فكر گناه به سراغتان آمد، با ياد خدا و تغيير حالت و وضو و توسل، آن فكر را از خود دور كنيد. موفقيت دراين امر، اراده ي شما را در امور ديگر تقويت خواهد كرد.
3- ارزش قائل شدن براي خود:
معمولا انسانها يي كه براي خود، ارزش قائل نيستند، از اراده ي ضعيف برخوردارند. انساني كه روح خود را الهي مي داند و هدفي مقدس دارد، براي خود، ارزش قائل است؛ و در جهت هدف خود سعي وتلاش مي كند. به عبارت ديگر انسانهايي كه ازكرامت نفس برخوردارند، خود را به ارزاني يك گناه، نمي فروشند. امام علي (عليه السلام) مي فرمايد:« من كرمت عليه نفسه هانت عليه شهوته؛ كسي كه شخصيت و كرامت نفس داشته باشد يعني نفسش برايش عزت و شرف داشته باشد، شهوات و ميل هاي نفساني در نظرش خوار و پست و كوچك است» اين بدان معني نيست كه انسان با عزت اصلاً شهوات نداشته باشد بلكه شهوات در تملك و كنترل او بايد باشد و از راه شرعي به ارضاي آنها بپردازد به عبارت ديگر ميل ها در كف انسان اسير باشند نه اينكه انسان اسير و بندي آنها باشد.
4 - دوري از حب و علاقه ي دنيا؛ يكي از عوامل مهم در ضعف اراده حب دنيا است. در روايت هست كه «حب الدنيا راس كل خطيئه.» دنيا دوستي مهمترين اثرش اين است كه اراده خير را در انسان تضعيف مي كند و ريشه تمامي خطاهاي آدمي است. البته نداشتن حب دنيا به منزله ي عدم استفاده از دنيا نيست؛ بلكه به اين معنا است كه از دنيا به اندازه ي نياز بهره مند گرديده، از دنيا زدگي و غوطه ور شدن در تجملات وتنوع طلبي اجتناب كنيد؛ در اين صورت قواي جسماني و فكري شما در جهت مثبت و رشد و تعالي صرف خواهد شد.
امير مومنان حضرت علي (عليه السلام ) فرمودند: «ولا تَجتمع عزيمه و وليمه: به دست آوردن ارزش هاي والا با خوش گذراني ميسر نيست.»( خطبه 241 نهج البلاغه / بند 2)
5- خودسازي و كسب آزادي معنوي؛ تا زماني كه انسان اسير خواهش هاي نفساني، شيطان و لذت طلبي هاي افراطي است، اراده قوي اي براي حركت هاي معنوي نخواهد داشت، بنابراين بهترين عامل تقويت اراده خود سازي است. تنظيم همراه با اعتدال در غرايز و مبارزه با هواهاي نفساني و عادت هايي همچون خوردن و خواب و شهوت ها در اين زمينه بسيار موثر است.
6- ياد مرگ و سرنوشت تمامي انسان ها يعني قبر و قيامت؛ مرگ انديشي و ياد اينكه انسان پس از چند سال يا حتي ممكن است چند لحظه ديگر از اين دنيا برود و گرفتار آثار و عواقب كارهاي خود شود، عامل مهمي در تقويت اراده انسان براي حركت به سوي خدا و دوري از گناهان است. لذا حداقل هفتهاى يك بار به زيارت اهل قبور مؤمنين و شهداى عزيز برويد و باتأمل، به گذرا بودن دنيا پي مي بريد. به خودتان متذكر شويد كه مرگ معلوم نيست چه موقع به سراغ ما بيايد و چه بسا فرصت جبران گذشته را به ما ندهد و اگر ما دست خالي به آن دنيا برويم سرنوشت بسيار بدي پيدا خواهيم كرد؛ پس چه خوب است تا زنده ايم فرصت را غنيمت شمرده و براي خود ره توشه اي ذخيره نمائيم.گام هايي براي تقويت اراده:
براى تقويت اراده بايد دانست كه: فرد با اراده كسى است كه داراى هدفى معقول بوده و تا موقعى كه به آن نرسيده است، از تعقيب آن باز نمىايستد. مشكلات و موانع روانى يا مادى، به اراده و عزم او لطمه نزده و از پيشرفتش جلوگيرى نمىكند. بنابراين در اولين گام، براى رفع اضطراب و كسب روحيه قوى بايد هدف و يا اهداف دقيق و مشخص خود را از زندگى يا كارى كه مىخواهد انجام دهد، براى خويش ترسيم نمايد.
دومين گام، شناخت توانايىها و استعدادهاى نهفته در وجود خويش است. همه ما در وجود خود از استعدادهايى برخورداريم، كافى است اين نيروها را بشناسيم و براى رسيدن به هدف، آنها را به كار گيريم.
سومين گام، برنامهريزى است. بايد براى تمام كارها و فعاليتهاى شبانهروزى، برنامهاى مدوّن و منظم داشته باشيد. بدين منظور از جدولى استفاده كنيد كه در ستون افقى آن، ساعات شبانهروز و در ستون عمودى، ايام هفته را يادداشت كرده و تمام كارهاى روزانه را در آن درج كنيد (از خواب و استراحت تا عبادت، ورزش، مطالعه و...). هر فعاليتى را در زمان خاص خود در جدول بنويسيد و هيچ زمانى را بدون كار خالى نگذاريد.
هر روز صبح با نگاهى به آن برنامه، به اجراى دقيق آن بپردازيد و شبها قبل از خوابيدن، آن را محاسبه و ارزيابى كنيد؛ شايسته است همچون يك محاسبهگر جدى و قاطع، فعاليتهاى روزانه و ميزان موفقيت خود در انجام دادن كارها را بررسى كنيد. در صورت موفقيت خود را تشويق كنيد و در صورت تخلّف از برنامه و سهلانگارى در اجرا، خود را تنبيه نماييد.
چهارمين گام، تلقين است. تلقين به خود در تقويت اراده اثر قابل ملاحظهاى دارد. بنابراين هر روز جملاتى را به خود تلقين كنيد؛ مانند: «من اراده لازم براى انجام كارهايم را دارم» «هيچ چيزى نمىتواند ارادهام را متزلزل كند»، «اراده من هر روز محكمتر مىشود»،«من مي توانم نمازهايم را بخوانم»
پنجمين گام، توجه به تدريجى بودن تقويت اراده است. براى به دست آوردن ارادهاى قوى و محكم، تدريجى بودن آن و نياز به تمرين و ممارست امرى لازم و ضرورى است. گمان نكنيد مىتوانيد به طور دفعى و بدون هيچ تلاشى، به آن دست يابيد.
بنابراين بايد عزمتان را جزم كنيد و با اراده اي قوي در خواندن نمازهاي روزانه، كوشا باشيد.
دوست عزيز، توصيه مي شود به راهكارهاي ذيل توجه نماييد.
- توجه به آثار نماز؛
نماز آرامش دل: «آنها كسانى هستند كه ايمان آوردهاند، و دل هايشان به ياد خدا مطمئن(و آرام) است؛ آگاه باشيد، تنها با ياد خدا دل ها آرامش مىيابد!» ( الرعد : 28)
پزسشگر عزيز، آرامش از نعمتهاي عظيم الهي است. حتما در زندگي تجربه كرده ايد؛ انسان وقتي آرامش ندارد از هيچ چيزي لذت نمي برد. همواره روحي مشوش دارد. انسان زماني مي تواند، فرد موفقي در عرصه هاي مختلف باشد، كه داراي روح و رواني آرام باشد و اين حاصل نمي شود مگر در اثر ارتباط با خالق مقتدر.
- توجه به پيامدهاي ترك نمازو مطالعه تأثيرات منفى ترك نماز با استفاده از روايات اهل بيت (عليهم السلام)؛
*ورود به جهنم: در سوره مدثر در آيات 40 تا 43 خداوند از اين حقيقت پرده بر مي دارد:
بهشتيان سؤال مىكنند... از مجرمان: چه چيز شما را به دوزخ وارد ساخت؟! مىگويند: ما از نمازگزاران نبوديم». مي دانيد چرا انسان با ترك نماز چنين روزي پيدا مي كند؟ چون كسي كه با خدا در ارتباط نبود به ناچار با شيطان در ارتباط خواهد شد. از اين رو جايگاه او جاي جزء آتش نيست.
* بي ديني: «بَيْنَ الْعَبْدِ وَ بَيْنَ الْكُفْرِ تَرْكُ الصَّلَاةِ ؛ فاصله بين بنده و كفر ترك نماز است» ( جامع الأخبار، ص: 74)
* اولين چيزي كه در قيامت بر آن محاسبه مي شود نماز است. پيامبر خدا (صلي الله عليه و اله) فرمود: بهترين واجبات پس از شناخت (خدا) نماز است. نماز نخستين چيزى است كه بنده را براى آن مورد حساب قرار مىدهند، اگر پذيرفته شد، ساير اعمال نيز پذيرفته مىشود و اگر پذيرفته نشد بقيّه اعمال نيز پذيرفته نمىشود. (الكافي ج3 ص 268 )
*تارك الصلاه با قارون و فرعون و هامان محشور شده و با منافقين روانه جهنم مي شود: رسول خدا (صل الله علي وآله) فرمودند: «لَا تُضَيِّعُوا صَلَاتَكُمْ فَإِنَّ مَنْ ضَيَّعَ صَلَاتَهُ حَشَرَهُ اللَّهُ مَعَ قَارُونَ وَ فِرْعَوْنَ وَ هَامَانَ لَعَنَهُمُ اللَّهُ وَ أَخْزَاهُمْ- وَ كَانَ حَقّاً عَلَى اللَّهِ أَنْ يُدْخِلَهُ النَّارَ مَعَ الْمُنَافِقِينَ فَالْوَيْلُ لِمَنْ لَمْ يُحَافِظْ عَلَى صَلَاتِهِ؛ نمازتان را ضايع نكنيد؛ بدرستيكه هر كس كه نمازش را ضايع كند خداوند او را با قارون و فرعون و هامان (كه لعنت و ننگ الهي بر آنها باد ) محشور نمايد و واجب است بر خداوند كه داخل كند او را با منافقين پس واي بر كسيكه بر نمازش محاظت ننمايد .» ( جامع الأخبار، ص: 74)
* شيطان بر تارك الصلاه مسلط شده و او را دچار گرفتاريهاي بزرگ مي كند: رسول خدا (صلي الله عليه وآله) فرمودند : «لَا يَزَالُ الشَّيْطَانُ يَرْعَبُ مِنْ بَنِي آدَمَ مَا حَافَظَ عَلَى الصَّلَوَاتِ الْخَمْسِ- فَإِذَا ضَيَّعَهُنَّ يَجْتَرِئُ عَلَيْهِ وَ أَوْقَعَهُ فِي الْعَظَائِمِ؛ همواره شيطان از بني آدم گريزان است مادامي كه بر نماز هاي پنج گانه محافظت مي نمايد اما هنگاميكه آنها را ضايع نمايع بر او جرأت پيدا كرده و او را دچار گرفتاريهاى بزرگ مىكند.» ( جامع الأخبار، ص: 74)
* مصيبت هاي پانزده گانه در دنيا، مرگ، قبر و قيامت شامل سبك شمارنده نماز مي شود
در روايت آمده، حضرت فاطمه (سلام الله عليها) از پدر بزرگوارش حضرت محمّد (صلّى اللَّه عليه و آله) پرسيدند: اى پدر جان! سزاى مردان و زنانى كه نماز را سبك بشمارند، چيست؟ فرمود: اى فاطمه، هر كس چه مرد باشد و چه زن، نمازش را سبك بشمارد، خداوند او را به پانزده مصيبت گرفتار مىنمايد: شش چيز در سراى دنيا، و سه چيز هنگام مرگ، و سه چيز در قبرش، و سه چيز در قيامت هنگام بيرون آمدن از قبر.
مصيبتهايى كه در دار دنيا بدان مبتلا مىگردد عبارتند از:
1- خداوند، خير و بركت را از عمر او برمىدارد. 2- خداوند، خير و بركت را از روزىاش برمىدارد. 3- خداوند- عزّ و جلّ- نشانه صالحان را از چهره او محو مىفرمايد.4 - در برابر اعمالى كه انجام داده پاداش داده نمىشود. 5- دعاى او به سوى آسمان بالا نمىرود و مستجاب نمىگردد. 6 - هيچ بهرهاى در دعاى بندگان شايسته خدا نداشته و مشمول دعاى آنان نخواهد بود.
و مصائبى كه هنگام مرگ به او مىرسد بدين ترتيب است:
1- با حالت خوارى و زبونى جان مىدهد. 2- گرسنه مىميرد. 3- تشنه جان مىسپارد، به گونهاى كه اگر آب تمام رودخانههاى دنيا را به او بدهند، سيراب نگشته و تشنگىاش برطرف نخواهد شد.
و مصيبتهايى كه در قبرش بدان گرفتار مىگردد بدين قرار مىباشد:
1- خداوند فرشتهاى را بر او مىگمارد تا او را در قبر نگران و پريشان نموده و از جايش بركند. 2- خداوند گور را بر او تنگ مىگرداند. 3- قبرش تاريك مىشود.
و مصائبى كه در روز قيامت، هنگام بيرون آمدن از قبر، بدان مبتلا مىشود، عبارت است از:
1- خداوند فرشتهاى را بر او مىگمارد تا در حالى كه مردم به او مىنگرند، او را به رو بر زمين بكشد. 2- سخت از او حساب مىكشند. 3- خداوند هرگز نظر رحمت به او ننموده و از بديها پاكيزهاش نمىگرداند، و براى او عذاب دردناكى خواهد بود. (فلاح السائل و نجاح المسائل ص 22، ادب حضور ص 62 )
-ترك گناه؛ حضرت حق (جل و علا) دستور فرمودند كه با شيطان طرح دوستي نريزيد و از دستورات او پيروي نكنيد؛ چرا كه مطيع شيطان، از خدا اطاعت نمي كند. وقتي انسان، آلوده ي به گناه مي شود يا اصلا به سمت نماز و نيايش با خدا نمي رود و يا از نماز و عبادت خويش حظ و بهره اي نخواهد برد. بطور طبيعي هر فردي به چيزي گرايش دارد كه از آن لذت مي برد! بنابراين چون فرد گناهكار از نمازش لذت نمي برد ممكن است كم كم نماز را ترك كند و شيطان را به هدفش برساند.
- انجام هر تكليفي در آغاز راه، صبوري و استقامت مي خواهد. امام خميني (رحمة الله عليه) در توضيح صبر در اطاعت فرموده اند :(يعني)انسان در فرمانبرداري حق تعالي، خود دار باشد و نفس اماره عنان از دست انسان نگيرد، و افسار گسيخته نكند. در حديثي از امام علي (عليه السلام ) آمده است كه فرمودند : «كسي كه بر اطاعت صبر كند خداوند براي او ششصد درجه بنويسد كه فاصله ي هر درجه از پايان زمين تا عرش مي باشد»
- آشنايي با اسرارو فلسفه نماز؛ در ظاهر نمازو ساير عبادات باطني نهفته است. با انجام اين ظاهر بايد به حقيقت آن دست يافت. به طور نمونه هر گاه به سجده مي خواهي بروي بياد بياور كه خدا ما را از خاك ايجاد كرد. هنگامي كه سر از سجده بر داشتي در دل بگذران كه خدا ما را از خاك به اين هستي آورد. در هنگام رفتن به سجده ي دوم به خود ياد آوري كن بازگشت ما دوباره به اين خاك خواهد بود. هنگامي كه سر از سجده ي دوم برداشتي با خود بگو: ما دوباره از خاك زنده مي شويم.( اسرار نماز/ آيت الله جوادي آملي).
اين توجهات و تأملات عشق، هدف و خدا را در زندگي ما خواهد آورد. كافي است براي مدتي نماز خود را اين گونه بجا بياوريد. آن وقت خواهيد ديد كه ديگر نماز را نمي شود رها كرد.
- ابتدا اين كار با زحمت و رياضت انجام مي شود، ولي بعد از مدتي آسان خواهد شد و رضايت الهي را در آغوش خواهيد كشيد. براي مدتي خود را به نماز واداريد و آن را بجا بياوريد. حتماً شما توانايي اين را داريد كه نماز را براي مدتي ادامه دهيد و به آن بپردازيد. اين كار شما باعث مي شود كه سَدي كه بين شما و نماز پيدا شده است شكسته شود. هنگامي كه اين حالت اتفاق افتاد ديگر نماز خواندن برايتان به آن دشواري كه تصور مي كرديد، نخواهد بود.
- سعي كنيد با مسجد و دوستان مومن ارتباط داشته باشيد. مدتي اين رويه را در پيش بگيريد. خواهيد ديد موثر است.
- ببينيد غرق محبت و لطف خدا هستيم يا نه؟ «هَلْ جَزاءُ الْإِحْسانِ إِلاَّ الْإِحْسانُ؛ مگر پاداش احسان جز احسان است»(الرحمن/60) از ويژگي هاي فطري هر انساني اين است كه در مقابل نعمتي كه ديگران به وي عطا مي كنند سپاسگذار بوده و تشكر مي نمايد. فطرت انسان خواهان تشكر از ولى نعمت است. و از آنجا كه در اصل خداى سبحان خالق و هستى بخش ماست و از سويى همه نعمتها و بركاتى كه در زندگى ما وجود دارد از آن اوست؛ بنابر اين لازم است به اقتضاى تكليف فطرى خودمان از قادر منّان تشكر كنيم. امام خميني (رضوان الله تعالي عليه ) مي فرمايند : « انسان لااقل هر شب و روزي مقداري، ولو كم هم باشد فكر كند در اينكه آيا مولاي او كه او را در اين دنيا آورده و تمام اسباب آسايش و راحتي را از براي او فراهم كرده، و بدن سالم و قوي صحيحه ..... به او عنايت كرده ....و از طرفي هم اين همه انبيا فرستاده و كتابها نازل كرده و راهنماييها نموده و دعوتها كرده، آيا وظيفه ي ما با اين مولاي مالك الملوك چيست؟ آيا تمام اين بساط، فقط براي همين حيات حيواني و اداره كردن شهوت است كه با تمام حيوانات شريك هستيم يا مقصود ديگري در كار است ؟ .....اگر انسان عاقل لحظه اي فكر كند مي فهمد كه مقصود از اين بساط، چيز ديگري است! و منظور از اين خلقت، عالم بالا وبزرگتري است؛ و اين حيات حيواني مقصود به لذات نيست. و انسان عاقل بايد در فكر خودش باشد و به حال بيچارگي خودش رحم كند و با خود خطاب كند! اي نفس شقي كه سالهاي دراز در پي شهوت عمر خود را صرف كردي و چيزي جز حسرت نصيبت نشد، خوب است قدري به حال خود رحم كني؛ از مالك الملوك حيا كني، و قدري در راه مقصود اصلي قدم زني . .....و سعادت هميشگي را مفروش، به شهوات چند روزه ي فاني....( چهل حديث حضرت امام ( رضوان الله تعالي ) / ص 6 و 7)
حال اين تشكر بايد به چه شكل و كيفيتى باشد؟ انبياى الهى روشنگر اين حقيقت بودهاند و نبىّ مكرّم اسلام نيز به نوبه خويش نماز را با اين شكل و هيئت خاص به ما معرفى فرمودهاند. بنابر اين همان گونه كه پروردگار مهربان هر شب و روز، ما را رهين الطاف و بركات خويش گردانيده است، ما بندگان نيز موظّفيم هر چند ساعت يك بار در برابر محبوب قلب و عزيز دلمان بايستيم و از او نهايت سپاسگزارى و تشكر را بنماييم.
- بهرهگيرى از قرآن كريم و انس و آشنايى با معارف آن (هركسى در حد خودش حتى در حد ترجمه) موجب رشد روحى مىباشد. زيرا معارف قرآن و آياتش نسخههايى است براى درمان دردها و مشكلات. گرچه در برداشت از آيات متشابه بايد جانب احتياط را پيشه كرد و آن را به اهلش واگذار نمود و گرنه ممكن است خود آن موجب گرفتارى گردد.
- با نگاهي به سيره ي اهل بيت (عليهم السلام) و سيره ي بزرگان، اهميت نماز به خوبي روشن است. مثلا: شهيد چمران علاوه بر جايگاه علمي بسيار والايي كه در ايران و آمريكا داشتند اما همچنان اهل نماز و مقيد و پايبند به اصول ديني بودند و جان خود را فداي دين و نماز نمودند. شهيد رجايي كه با وجود جايگاه والاي سياسي كه داشتند همواره به نماز اهميت مي دادند و جمله معروفي از ايشان به يادگار مانده كه: «به نماز نگو كار دارم؛ به كار بگو كه نماز دارم» (مضمون جمله) شهيد خلبان بابايي كه به هنگام امضاي مدرك خلباني خود در زمان شاه و در كشور امريكا در اتاق فرمانده به هنگام وقت نماز، شروع به خواندن نماز مي كند و يا اينكه در دوران نوجواني حاضر مي شود از مدال ورزشي چمش پوشي كند ولي نمازش را رها نكند .
- سفرهاى زيارتى و درك فضاهاي معنوي مىتواند درعلاقه به نماز نقش مؤثرى داشته باشد.
- مي توانيد آيات يا احاديثي كه در مورد اهميت نماز است در معرض ديد، نصب كنيد.
- براى دستيابى به توفيق نمازخواندن، به ائمه اطهار (عليهم السلام) متوسل شويد و آنها را در پيشگاه خداوند واسطه كنيد كه خداوند توفيق چنين عملي را به شما عطا فرمايد.
- مراقب دوستي هاي خود باشيد؛ نقش بسيار مهم دوستان در شكل دهي شخصيت خودتان را ناديده نگيريد. دوستان شايسته و خوب در سوق دادن انسان به سوي سعادت و كمال موثرند و دوستان ناشايست درانحراف آدمي به سمت ناهنجاري هاي اخلا قي. چه بسا جواناني كه در مسائل ديني علاقمند و به دينداري خود راغبند و ليكن در محيط هاي مختلف از قبيل محل هايي كه در آن زندگي مي كنند يا محيط كار و تحصيل كه در آن ساعاتي را سپري مي سازند با افرادي آشنا شوند كه كارهاى نادرست انجام مىدهند يا حرفهاى لغو و بيهوده مىزنند به مرور زمان موجب مىگردد كه حالات و رفتار آنها در روح انسان تأثير بگذارد و حال دعا و مناجات از انسان سلب شود و به تدريج او را در دام بي ديني و لا ابالي گري گرفتار مي كنند.
- از سيستم مراقبه استفاده كنيد، يعني در طول روز مراقب نفس خويش باشيد و شب هنگام محاسبه كنيد تا ببينيد به وظايف و برنامه خويش عمل كرده ايد يا نه و در صورتي كه عمل نكرده باشيد خويش را مورد عتاب و تنبيه قرار دهيد. انسان بايد مواظب جلسات، خواندني ها، شنيدني ها، ديدني ها، خوردني ها و پوشيدني هاي خود باشد، مواظب باشد چه سخني را مي شنود و چه مي گويد، دقت كند كه در كنار سفره غذاي حلال مي نشيند يا حرام؟ چه صحنه و منظره اي را نگاه مي كند! . اگر انسان مواظب خود باشد به تدريج به ياد خدا دل مي بندد وقتي به ياد خدا دل بست،نه تنها نمازهاي واجب را با عشق مي خواند بلكه از نوافل نيز غافل نمي شود.
- رضايت خداوند را ملاك هر رفتار و گفتار قرار دهيد و از تسليم شدن در برابر تمايلات پوچ و هواهاي نفساني بپرهيزيد. اين تسليم شدنها اراده را ضعيف و متزلزل ميسازد. تقوا و رعايت حرمت دستورهاي پروردگار براي آرامش رواني و تقويت نفس و اراده بسيار سودمند است.
- از خواب زياد، پرخوري و ديگر اسباب تنبلي و سستي اراده بپرهيزيد.
- با كساني كه روحيه و اراده قوي دارند، دوست شويد تا اراده شما نيز قوي گردد.
دوست گرامي؛
- بايد توجه داشته باشيد كه عادات جزو امور لا ينفك زندگي انسان نمي باشد بلكه باتمرين و ممارست وانجام كارهاي ضد عادت، عادت ديگري در انسان شكل مي گيرد.
- با دعا و استغفار وتوكل به خداي مهربان و توسل به اهل بيت عصمت و طهارت ( عليهم السلام ) به ويژه حضرت ولي عصر (عج الله تعالي فرجه الشريف )، اراده ي خويش را در ترك گناهان و عمل به واجبات و طاعت الهي قوي كنيد.
دوست خوبم؛ هيچ گاه از رحمت خداي مهربان نااميد نشويد. سعي و كوشش خود رادر جهت جبران به كار گيريد. اگر مدتي استقامت داشته باشيد، يقين داشته باشيد كه نماز خواندن برايتان آسان مي شود. انسان تا زماني كه در اين دنيا نفس مي كشد و زنده است مي تواند به سمت خالق هستي برگردد و سعادتمند شود؛ لذا شما عزيز كه در سنين جواني به سر مي بريد به راحتي مي توانيد با عزم و اراده اي قوي، كوتاهي هاي خود را جبران نماييد. اين شيطان است كه به انسان تلقين مي كند كه سخت است. به نداهاي شيطاني گوش ندهيد و در مسير صحيح گام برداريد؛ خداوند معين وياور شماست. «والذين جاهدوا فينا لنهدينهم سبلنا»
خلاصه كلام اينكه: ايمان تنها عامل نجات انسان و نماز مهمترين علامت صدق ايمان است. بعد از گفتن شهادت، اولين و مهمترين حركت عملي نجات بخش مومن، نماز است. كسي كه نماز نمي خواند، ايمانش تنها در حد ادعا است و دليلي برايش نمي تواند اقامه كند. نماز دليل اثبات ادعاي ايمان است. نماز ركن دين و عامل اصلي نجات انسان از هلاكت و دنيا است، نقش نماز در دنيا و آخرت بسيار تعيين كننده و سرنوشت ساز خواهد بود. در اين زمينه به سايت مراجعه كنيد و مطالب فراواني هست كه لازم است مطالعه نماييد، تا احساس ضرورت نسبت به آن در شما احيا گردد.
http://akhlagh.porsemani.ir/term66براي آگاهي بيشتردر اين زمينه كتاب هاي فراواني وجود دارد كه به برخي از آنها اشاره مي شود.
1- پرتوي از اسرار نماز، قرائتي
2- اسرار الصلاه ، ملكي تبريزي
3- آداب الصلاه ، امام خميني
4- صلاه الخاشعين، دستغيب
5- اسرارالصلاه، جوادي آملي
6- راز نماز، محسن قرائتى
7 - پرواز در ملكوت امام خمينى
8- از ژرفاى نماز آيتالله خامنهاى
9 - حكمت عبادات، آيتاللّهجوادى آملى.
پيروز و موفق باشيد.