نوروز و نو شدن اخلاق | کتابخانه مجازی الفبا

مي تونيد توضیحی در مورد دعاهاي نوروز بدهید و اینکه چيكار كنيم اخلاقمون هم عوض بشه و باطنمون مثل ظاهرمون نو بشه؟

يا مقلب القلوب و الابصار يا مدبر الليل و النهار يا محول الحول و الاحوال حول حالنا الي احسن الحال.
هزار شکر که آمد بهار و رفت خزان * ز فيض مقدم گل شد جهان پير، جوان
عيد نوروز مانند بسيارى از سنتهاى ملى -كه با شؤون اسلامى مخالفتى ندارد- از سوي اسلام مورد تأييد قرار گرفته و برخي اعمال براي آن در نظر گرفته شده است: چنانکه در روايتي آمده است:
«اتى امير المؤ منين عليه السلام بهدية النيروز، فقال عليه السلام ما هذا؟ فقالوا: يا امير المؤ منين اليوم النيروز، فقال عليه السلام: اصنعوا لنا كل يوم نيروزا؛ چيزى به رسم هديه نوروزى به حضور امير المؤ منين على - عليه السلام - تقديم شد، حضرت پرسيد: اين چيست؟ عرض كردند: يا امير المؤ منين امروز نوروز است، فرمود: هر روز را براى ما نوروز سازيد.»
نوروز، روز شكر نعمت‏هاى الهى و تبلور پاكى ظاهر و باطن و هماهنگى زيبايى درون و برون است و به همين خاطر در اين روز، در كنار پوشيدن لباس‏هاى پاكيزه و خوشبو شدن با بهترين عطرها، ما را به غسل، روزه، نماز و دعا سفارش كرده‏اند. (شيخ عباس قمى، مفاتيح الجنان، اعمال ماه نو و نوروز.
کلمه ي «عيد» از ريشه ي عود به معناي برگشت است. اگر به روزهاي خاصي مثل نوروز عيد اطلاق مي شود، از آن جهت است که شرايط و حالات انسان يا طبيعت در آن روزها دچار تغيير و تحول شده و به شرايط ديگري بازگشت مي کند». (فرصت هاي طلايي نوروز/ محمد مهدي فجري)
پس انسان مي تواند با ايجاد تغيير و تحول در روح خود –بويژه در خلقيات- هر روز خود را به نوروز تبديل کند.
ز کوي يار مي آيد نسيم باد نوروزي * از اين باد اَر مدد خواهي، چراغ دل بيفروزينو شدن اخلاق، همراه با نو شدن طبيعت:- درس تحول‏
«نوروز، فرصتى است تا انسان به اصلاح امور روحى خود بپردازد. تحويل هر سال جديد شمسى - كه با نوعى تحول در عالم طبيعت مصادف مى‏باشد - فرصتى است تا انسان به تحول درونى و اصلاح امور روحى، معنوى، فكرى و مادى خود بپردازد. اين دعاى شريفى كه به ما تعليم داده‏اند تا در آغاز سال بخوانيم، درس همين تحول است.
در اين دعا، از خداى متعال درخواست مى‏كنيم كه در حال و وضعيت روحى و نفسانى ما، تحول و دگرگونى مباركى را ايجاد كند. ايجاد تحول، كار خداست؛ اما ما موظفيم كه براى اين تحول در درون و در زندگى خود و در جهان، اقدام و تلاش كنيم و همت بگماريم». (پيام نوروزى رهبر انقلاب، فروردين 1369)
«ما در دعاى آغاز تحويل، از خداى متعال مى‏خواهيم كه حالمان را به بهترين حال برگرداند. اين تغيير و تحول، يكى از بزرگ‏ترين اسرار حركت تكاملى انسان است كه اسلام ما را به آن امر كرده و دستور داده است؛ مخصوص كسان خاصى هم نيست. مبادا كسى خيال كند كه تغيير حال، از آن كسانى است كه طبق معيارهاى اسلامى، دچار بدحالى‏اند؛ حتى كسانى كه حال و اخلاق نيكى دارند، چون بهترين نيستند، از خدا مى‏خواهند كه به سمت بهترين حركت كنند.
ما، هر كه هستيم، هر جا هستيم و در هر مرتبه‏اى از دانش، معرفت، كمال و اخلاق انسانى قرار داريم، بايد از خدا بخواهيم كه حالمان را نيكوتر كند و ما را به سمت كامل‏تر شدن پيش ببرد». (پيام نوروزى رهبر انقلاب، فروردين 1372)- ياد مرگ و قيامت
نو بهار است، در آن کوش که خوش دل باشي * که بسي گل بدمد باز و تو در گِل باشي
پيامبر گرامي اسلام مي فرمايد: «هر گاه که بهار را مي بينيد، مرگ و حشر و نشر قيامت را ياد کنيد».
انسان با ياد مرگ و قيامت، مي تواند از غفلت به در آمده، همچون درختي که در بهار جوانه و شکوفه مي زند، کمالت را در درون خود شکوفا کند؛ از بهار بياموزد و به همراه لباس نو، روحش را نو و زيبا کند؛ زيرا
تن آدمي شريف است به جان آدميت * نه همين لباس زيباست نشان آدميت - شستشوي روح از زشتي ها
بايد از نوشدن طبيعت درس گرفته و اصلاح و خودسازي را در رأس برنامه‌ها قرار داد.
پرسشگر گرامي!
چه خوب است که در هر روز با خداي خود تجديد عهد و پيمان کنيم که بغير از رضاي الهي گام برنداريم. اين کار شايد در ابتدا، سخت جلوه کند؛ اما به مرور زمان خواهي ديد که اين شيطان بوده که کار را دشوار جلوه مي داد و در حقيقت سخت نيست. پس با نو شدن طبيعت تصميم بگيريم، از نقايص و زشتي هاي اخلاق دوري کرده، جاي آن را به فضايل اخلاقي بدهيم.
حضرت علي (عليه السلام) مي فرمايند: «آنکس که به جبران نقص و بدي خود نپردازد، هواي نفس بر او مستولي خواهد شد و براي کسي که ناقص بماند، مردن بهتر خواهد بود».
شما مي توانيد با تهيه ي يک دفترچه، از ابتداي سال جديد، محاسبه و مراقبه ي روزانه داشته باشيد. به اين نحو که مثلاً هفته ي اول عيد را تصميم بگيريد به هيچ وجه دروغ نگوييد؛ و هر روز مراقب باشيد و اگر در طول روز دروغي از شما سر زد، آنرا در دفتر خود يادداشت کنيد و شب به شب با مراجعه به دفتر خود، حسابرسي کنيد. اگر دروغي از شما سر نزده بود، شکر خداي را به جا بياوريد؛ و اگر خطا کرده بوديد، از خداوند طلب بخشش کنيد و تصميم بگيريد از فردا ديگر دروغ نگوييد.
به همين ترتيب، هفته هاي بعدي را به پالايش روح از رذايل اخلاق بپردازيد. اگر در اين کار حوصله و استقامت به خرج دهيد، پس از مدتي شاهد تغييرات زيبايي خواهيد شد.- زدودن کينه ها و صله رحم با اقوام و دوستان در طول سال
با فرا رسيدن بهار که آيينه رحمت، عظمت و قدرت الهي در تحول طبيعت است؛ بايد با همدلي، تحكيم پيوندهاي اجتماعي و خانوادگي، وحدت و انسجام به فعاليت‌هاي سال جديد پرداخت.
- انس با قرآن و روايات اهل بيت عصمت و طهارت (عليهم السلام)
قرآن کريم، چراغ راه کساني است که قصد دارند به سمت حضرت حق تعالي حرکت کنند؛ عمل به نصايح قرآن و سفارشات اهل بيت عصمت وطهارت (عليهم السلام) و پرهيز از آنچه که اين دو ثقل الهي نهي کرده اند، تنها راه کساني است که مي خواهند با نو شدن طبيت، اخلاقي نو داشته باشند.
چه خوب است که از سال جديد تصميم بگيريم هر روز حداقل 50 آيه از اين کتاب نوراني را بخوانيم و هر روز به تفسير يک آيه توجه داشته باشيم. دوست خوبم! قرآن کريم نور است و همنشيني مداوم با آن نورانيت مي آورد.- توجه به گذر عمر
با آمدن هر سال جديد، در حقيقت ما يک سال پيرتر مي شويم! و همگي اذعان دارند که چقدر ايام عمر به سرعت سپري مي شود. اميرالمؤمنين علي عليه السلام مي فرمايند: «ساعت ها عمر را کاهش مي دهد». پس قدر جوانيت را بدان و کمر همت خويش را محکمتر ببند و از اين ايام جواني توشه برگير.

- امام زمان (عليه السلام) را ناظر بر اعمال خود ديدن
حضرت فرمودند: «فانا يحيط علمنا بانباءکم و لا يعزب عنا شيء من اخبارکم؛ همانا از اوضاع شما کاملاً آگاهيم و هيچ يک از احوال شما بر ما پوشيده نيست» (بحارالانوار/ ج53/ ص175).
اگر ما باور کنيم که همه ي انسان ها در دايره ي علمي امام زمان (عليه السلام) هستند و حضرت به اذن خداوند، ظاهر و باطن ما را مي بيند و به تمام حالات انسان، آگاهي و احاطه کامل دارند، اعتقاد به اين نظارت، عامل مهمي در درست انجام دادن کارها است.
پيروز وموفق باشيد.

پرسمان دانشجویی