شيعه درقرآن | کتابخانه مجازی الفبا

كلمه شيعه در كلام الله مجيد در سه معنا و اصطلاح به کار رفته است:

اول به معناى فرقه و گروه مانند:

« ثُمَّ لَنَنْزِعَنَّ مِنْ كُلِّ شِيعَةٍ أَيُّهُمْ أَشَدُّ عَلَى الرَّحْمنِ عِتِيًّا»1

دوم به معناى پيرو و دوست پيامبر، چنان كه در داستان حضرت موسى(ع) آمده:

« فَوَجَدَ فِيها رَجُلَيْنِ يَقْتَتِلانِ هذا مِنْ شِيعَتِهِ وَ هذا مِنْ عَدُوِّهِ»2

سوم به معناى پيرو و نگهدار مكتب و اعتقاد حق، آنجا كه خداى تعالى حضرت ابراهيم(ع) را به راه و روش و اعتقاد توحيدی نوح(ع) معرفى مى‏كند، مى‏فرمايد:

« وَ إِنَّ مِنْ شِيعَتِهِ لَإِبْراهِيمَ إِذْ جاءَ رَبَّهُ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ»3

در اين آيه كريمه حضرت ابراهيم(ع) با همه شموخ مقام و عظمت نبوت شيعه حضرت نوح(ع) به حساب آمده است.

شگفت از دوستان ناآگاه و دشمنان دانا، و مزدوران استعمار است كه پيدايش اين لغت و ظهور اين واژه و معتقدان به آن را به زمان صفويه نسبت مى‏دهند!!

در كشاف زمخشرى آمده:

« من شيعته ... يعنى از كسانى كه در اصول دين با حضرت نوح(ع) همراه است گر چه شريعت نوح و ابراهيم با هم تفاوت دارد.»

ابو محمد حسن ‏بن‏ موسى نوبختى كه در قرن چهارم مى ‏زيسته در كتاب الفرق و المقالات چنين مى‏گويد:

« اركان فرق اسلامى چهار فرقه مى‏باشند: شيعه، معتزله، مرجئه، خوارج.

اما شيعه فرقه علىّ بن ابيطالب مى‏باشند كه در زمان حيات پيامبر و پس از مرگ او به شيعه علىّ موسوم بودند، و فقط او را امام مى‏دانستند كه از آن جمله مقداد بن اسود، سلمان فارسى، ابوذر جندب بن خباده غفارى، عمار بن ياسر و هر كس كه علىّ را دوست مى‏داشت، و اينان اولين كسانى هستند كه در امت پيامبر به تشيع توصيف شدند زيرا نام تشيع از دير زمان به پيروان ابراهيم و موسى و عيسى و ديگر پيامبران صلوات الله عليهم اجمعين اختصاص داشت.»

در کتب لغت آمده: « شيعة الرجل: يعنى پيروان و ياران مرد، شيعه يعنى گروه، به يك نفر و دو نفر شيعه گفته مى‏شود و جمع آن شيع و اشياع است و اين نام غلبه دارد بر كسانى كه علىّ و اهل بيتش را دوست دارند تا جائى كه براى آنان نام ويژه شده. 4

دائرة المعارف الاسلاميه مى‏گويد:

تاريخ پيدايش شيعه تمامى برمى‏گردد به اين كه علىّ ‏بن‏ ابى‏طالب خليفه شرعى، پس از درگذشت پيامبر است. 5

شيعه در حديث و سنت پيامبر(ص)

سيوطى در تفسير الدر المنثور ضمن تفسير آيه كريمه:

(أُولئِكَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّةِ)، آورده: ابن‏عساكر از جابربن‏عبدالله روايت كرده كه گفت: نزد رسول خدا بوديم كه علىّ روى آورد، پيامبر فرمود: سوگند به كسى كه جانم به دست اوست، روز قيامت اين و شيعيانش رستگارند. 6

فضل‏بن‏شاذان نيشابورى در كتاب پرقيمت الايضاح خطاب به اهل سنت مى‏گويد: شمائيد كه روايت مى‏كنيد رسول خدا به علىّ(ع) فرمود: اى علىّ تو و شيعيانت در بهشت هستيد. 7

و شما روايت مى‏كنيد از ام‏سلمه همسر رسول خدا(ص) كه گفت: از رسول خدا شنيدم كه مى‏فرمود: شيعيان علىّ رستگارانند، واى بر كسى كه بر خدا كافر شود، آيا خرد را به كار نمى‏بنديد، آيا ميدانيد چه حكم مى‏كنيد؟ آيا شيعيان علىّ به جز كسى كه علىّ را دوست مى‏دارند و دشمنانش را دشمن و از فرمانش اطاعت مى‏كنند و به حكمش راضى هستند و اولاد صالحش را دوست دارند كسى ديگر است.8

اگر غير شيعه كتبى هم چون ينابيع الموّده، نهج الحقّ علامه حلى، احقاق الحق قاضى نور الله، ملحقات احقاق آيت‏الله مرعشى در بيست و پنج جلد ضخيم، الغدير علامه امينى، اثبات الهداة از شيخ محمدحسن حرّ جبل عاملى، تأسيس الشيعه لعلوم الاسلام آيت‏الله صدر، المراجعات و النص و الاجتهاد سيد شرف‏الدين، و اصل الشيعه كاشف الغطاء، و عبدالله‏ بن‏ سبا و احاديث عايشه و خمسون و مأة صحابى مختلق از علامه عسگرى به دقت مى‏خواند و كتب روائى و فقهى شيعه هم چون دوره كافى، تهذيب، استبصار، من لا يحضره الفقيه، وسائل، وافى، شافى و آثار درخشان اين طايفه را با به كار گرفتن عقل مطالعه مى‏كرد، 9 باب افترا و تهمت به روى شيعه بسته مى‏شد، و فضاى آلوده و تاريك اختلاف كه غير شيعه بر امت اسلام تحميل كرده از ميان مى‏رفت و هواى سالم وحدت و اتحاد بر امت سايه مى‏افكند و قدرت شگفت‏آورى از مسلمانان به وجود مى‏آمد كه همه دشمنان شرقى و غربى را از هوس تسلّط بر آنان باز مى‏داشت، و تمام مشكلات حل مى‏شد و گره از كارهاى امت گشوده مى‏گشت، و درهاى رحمت و فيوضات حق به روى آنان باز مى‏شد.10

___________________

غلامرضا کاویان - خرداد 94

پرسمان دانشجویی