ارواح نيك و شرور | کتابخانه مجازی الفبا

آيا ارواح نيك و شرور وجود دارند؟

شكّي نيست كه برخي از انسانهاي زنده در همين دنياي مادّي ، افرادي نيكوكار و داراي صفات عالي انساني و الهي هستند و عدّه اي ديگر افرادي زشت كردار و شرور مي باشند. همچنين شكّي نيست كه منشاء اصلي صفات و رفتارهاي انسان روح اوست نه بدن مادّي وي. لذا افراد زشت كردار و شرور داراي روحي شرور و خبيث و افراد نيكوخصال و خوش كردار نيز داراي روحي طيّب و پاك هستند ؛ و طبيعي است كه بعد از مردن نيز روح نيكو ، همچنان نيكو خواهد بود و روح شرور ، خبيث و شرور.
امّا احتمالاً منظور حضرت عالي از ارواح خبيث و طيّب ، همان چيزي است كه در ميان عوام و بخصوص عوام مغرب زمين و فيلمها ، مشهور شده است به ارواح سرگردان كه برخي از آنها ارواح خوب بوده به ديگران كمك مي رسانند و برخي ديگر ارواح شرور بوده براي مردم ايجاد مزاحمت مي نمايند.
در اين باره بايد گفت كه اصل رفت و آمد برخی ارواح به عالم دنیا ، طبق روایات اهل بیت (ع) امری مسلّم است. لکن آنچه از روایات استفاده می شود این است که ارواح بدون اذن الهی نمی توانند به عالم دنیا رفت و آمد داشته باشند. همچنین از نظر عقلی و نقلی شکی در این نیست که ارواح اگر از جانب خداوند متعال اذن داشته باشند می توانند کارهایی را در دنیا انجام دهند ؛ چون ارواح اموری مجرّدند ؛ و امور مجرّد می توانند در امور مادّی تصرّف نمایند. شواهد نقلی و گزارشات افراد ثقه نیز حاکی است که برخی ارواح چنین اجازه ای را می یابند. امّا اینکه ارواح بتوانند باعث مزاحمت زندگان شوند باز منوط به اذن الهی است. اگر از جانب خداوند متعال چنین اذنی به آنها داده شود ، توان این کار را دارند ؛ امّا بسیاری از حکایات که از مزاحمت ارواح نقل می شوند و گاه به صورت كتاب و فيلم نيز در مي آيند غیر واقعی بوده ساخته ي افراد يا نتيجه ي تخيّلات و توهّمات است. در مواردی هم که مزاحتی واقعی وجود دارد معلوم نیست که واقعاً از جانب ارواح باشد بلکه ممکن است از طرف افراد شيّاد يا از جانب جنّهای شرور یا تأثیر برخی طلسمات باشد ؛ لذا به صرف اينكه منشاء برخي مزاحمتها مخفي و پنهان است نمي توان آن منشاء را ارواح خبيثه دانست.
از روایات اهل بیت (ع) استفاده می شود که انسانهای مومن بعد از مرگ در عالم برزخ ، به جایگاه خاص اهل ایمان منتقل می شوند که همان بهشت برزخی است ؛ و ارواح اهل جهنم نیز به جایگاه خودشان منتقل می شوند ؛ و چنین نیست که ارواح در دنیا سرگردان باشند ؛ اعتقاد به ارواح سرگردان به آن شكل كه در داستانها و فيلمها ديده مي شود بیشتر در برخی از ادیان بدوی یا تحریف شده مطرح است. آنچه در روایات اهل بیت (ع) وجود دارد این است که برخی ارواح گاه اجازه می یابند که از اهل خود در دنیا دیدار نمایند ؛ و این به معنی سرگردان بودن در دنیا نیست.
در برخي فيلمها يا داستانها چنين وانمود مي شود كه دفن نشدن بدن میّت يكي از علل سرگرداني ارواح آنهاست كه اين عقيده نيز افسانه اي بيش نيست ؛ چون جایگاه روح در عالم برزخ ربطی به جایگاه بدن او در عالم دنیا ندارد. قصّه پردازان و فیلمسازان ، برای اینکه حضور روح در عالم مادّه را توجیه و باورپذير کنند معمولاً محملهایی درست می کنند که یکی از آنها دفن نشدن بدن میّت است. طبق روایات اهل بیت(ع) و نظرات فلاسفه اسلامی ، روح انسان ، در عالم برزخ ، که باطن عالم مادّه است ، دارای بدنی برزخی بوده بی نیاز از بدن مادّی است.

پرسمان دانشجویی