اثبات امام زمان(عج) | کتابخانه مجازی الفبا

چگونه مي توان وجود امام زمان(عج) را ثابت نمود؟

حضرت ولى عصر(عج) روز پانزدهم ماه شعبان سال 255 هجرى قمرى به دنيا آمد، (اصول كافى، چاپ آخوندى، عربى، ج اول، ص 514، باب مولد الصاحب(ع)). پدرش ابا محمد حضرت امام حسن عسكرى(ع)است كه در سال 260 هجرى قمرى به شهادت رسيد، (همان، ص 503). مادر حضرت ولى عصر(ع) بانوئى است بنام ريحانه كه به او «نرگس»، «سوسن» و «صيقل» گفته مى‏شود، (جامع الرواه، ج 2، ص 464، فائده ثالثه به نقل از خلاصه علاّمه). حضرت ولى عصر(ع)، تا سال 260 هجرى قمرى تحت تربيت و سرپرستى پدر بزرگوارش مى‏زيست و در همان زمان از مردم پنهان نگه‏داشته مى‏شد و جز خواصّى از شيعيان امام حسن عسكرى(ع)، كسى با آن حضرت ملاقات نداشت. حتى امثال ابو هاشم جعفرى كه از خواصّ امام حسن عسكرى است از وجود آن حضرت بى خبر بودند. ابو هاشم مى‏گويد: به ابا محمد حضرت امام حسن عسكرى(ع) گفتم: جلالت تو مانع پرسش من است. آيا مى‏توانم سؤالى بكنم؟ امام فرمود: بپرس. گفتم: سرورم! آيا شمافرزندى داريد؟ فرمود: دارم. گفتم: اگر حادثه‏اى پيش آمد، او را در كجا ببينم؟ فرمود: در مدينه، (كافى، ج 1، ص 328، ح 2، باب الاشاره و النص الى صاحب الدار(ع)). يكى از كسانى كه حضرت ولى عصر را ديده است، ابو عمرو عثمان بن سعيد است. عبدالله بن جعفر حميرى مى‏گويد: من و ابو عمرو نزد احمدبن اسحاق رفتيم. وقتى همه اجتماع كرديم، احمد بن اسحاق به من اشاره كرد كه درباره جانشين حضرت ابا محمد امام حسن عسكرى(ع) از ابو عمرو بپرسم. به ابو عمرو گفتم: اى ابا عمرو! مى‏خواهم از چيزى سؤال بكنم كه در آن شكى ندارم چون اعتقاد من و دين من اين است كه كره زمين از حجت خدا خالى نمى‏ماند مگر چهل روز مانده به روز قيامت و چون آن روز برسد حجت برداشته مى‏شود و راه توبه بسته مى‏شود و اگر كسى پيش از آن ايمان نياورده باشد، ديگر ايمانش به او سودى نخواهد بخشيد و آن افراد بدترين خلق خواهند بود. گرچه ايمان به اين دارم ولى مى‏خواهم اطمينان خاطر پيدا كنم و يقينم بيشتر گردد همانطورى كه حضرت ابراهيم از خداوند خواست كه به او كيفيت زنده كردن مرده‏ها را نشان بدهد و خداوند به او گفت: مگر ايمان نياوردى و او جواب داد: چرا، مى‏خواهم قلبم مطمئن شود و احمد بن اسحاق به من گفته است كه روزى از حضرت اباالحسن امام هادى(ع) پرسيدم: با چه كسى رفت و آمد كنم و دينم را از او بگيرم و حضرت امام هادى(ع) گفته است ابو عمرو مورد اعتماد من است و هر چه او گفته من گفته‏ام و همچنين احمد بن اسحاق گفت: از حضرت امام حسن عسكرى پرسيدم: از چه كسى احكام دين خود را بگيرم و آن حضرت فرمود: ابو عمرو و پسرش مورد اعتماد من است. آنان از من هر چه براى شماگفتند، درست گفته‏اند. تو پيرو آنان باش و هر چه مى‏گويند اطاعت كن كه هر دو مورد اعتماد من هستند. اين، گفتار دو امام درباره توست. وقتى ابوعمرو حرفهاى مرا شنيد به سجده افتاد و گريست. پس از آن گفت: سؤالت را بگو. گفتم: آيا شما جانشين حضرت امام حسن عسكرى(ع)را ديده‏اى؟ فرمود: به خدا قسم ديده‏ام گفتم: يك سؤال ديگر مانده است. گفت: بگو. گفتم: نامش چيست؟ گفت: سؤال از نام او بر شما تحريم شده است و اين دستور خود حضرت است نه دستور من زيرا خليفه چنين مى‏پندارد كه حضرت امام حسن عسكرى وفات يافته و فرزندى ازخود به جاى نگذاشته است و ميراثش تقسيم شده است. او مى‏پندارد خانواده امام حسن عسكرى(ع) در بدر شده‏اند و كسى را ندارند. اگر اسم حضرت به زبانها بيفتد، تعقيبش مى‏كنند. پس از خدا بترسيد و از اين موضوع دست برداريد، (كافى، ج 1، ص 329باب فى تسميه من رآه(ع)، ح 1). اين ابو عمرو و پسرش هر دو از جانشين‏هاى مخصوص حضرت ولى عصر(ع) هستند. حضرت ولى عصر(ع) پس از شهادت پدرش، ديگر جز نواب خاصه كسى با او ملاقات نمى‏كرد مگر در موارد استثنائى. و از آن زمان كه حضرت امام حسن عسكرى(ع) به شهادت رسيدند، غيبت امام زمان(ع) شروع شد. حضرت امام جعفر صادق(ع) فرمود: براى قائم آل محمد(ص) دو غيبت در پيش است. يكى از آن دو كوتاه است و ديگرى طولانى است. در غيبت كوتاه مدت، فقط خواص شيعه از جاى آن حضرت آگاهند و در غيبت طولانى خواصّ موالى از جاى آن حضرت باخبر هستند،(كافى، ج 1، ص 340، ح 19). آن حضرت در غيبت صغرى چهار نفر جانشين داشتند كه به «نواب اربعه» معروفند: عثمان بن سعيد عمرى، محمد بن عثمان، حسين بن روح نوبختى و على بن محمد سمرى. غيبت صغرى از سال 260 هجرى قمرى شروع و در سال 329 خاتمه يافت. و غيبت كبرى از 329 شروع و تا وقتى كه خداوند بخواهد ادامه خواهد يافت، (شيعه در اسلام، علامه طباطبايى، ص 148، چاپ اول) در غيبت كبرى، حضرت ولى عصر نايب خاصّ ندارد و هر كس ادعاى نيابت خاص كند، در ادعاى خود كاذب است. در روايات زيادى آمده است كه حضرت ولى عصر(ع) پس از پايان غيبت كبرى ظهور و جهان را پر از عدل خواهد كرد. براى ملاحظه روايات مربوط به اين موضوع به كتاب «منتخب الاثر» نوشته آية‏الله صافى مراجعه كنيد. در ص 247 باب 25 از مآخذ گوناگون روايات راآورده است. هم پيامبر اسلام(ص)، هم فاطمه زهرا(س) و هم امامان معصوم(ع) به وجود حضرت مهدى بشارت داده‏اند. به علاوه شيعه و اهل سنّت هم به وجود حضرت مهدى(ع) معتقد هستند. برخى از روايات اهل سنت به اين صورت است: پيامبر اكرم(ص) فرمود: لا تذهب الدنيا حتى يملك العرب رجل من اهل بيتى يواطى‏ء اسمه اسمى؛ جهان به پايان نمى‏رسد تا مردىاز اهلبيتم كه همنام من است بر عرب حكومت كند»، (سنن ترمذى، ج 3، ص 343، چاپ مدنيه، مسند احمد، ج 1، ص 376). پيامبر اكرم فرمود: المهدى منّا اهل البيت يصلحه الله فى ليله؛ مهدى از خاندان ما است و خداوند كار او را يك شبه روبراه مى‏كند»، (سنن ابن ماجه، ج 2، ص 928). ام سلمه گفت: از رسول خدا شنيدم كه فرمود: المهدى من ولد فاطمه؛ مهدى از فرزندان فاطمه است»، (همان، ص 1368). پيامبر خدا فرمود: يخرج فى آخر امتى المهدى؛ در پايان امت من، مهدى خروج مى‏كند»، (المستدرك على الصحيحين، ج 4، ص558). در حديثى آمده است كه پيامبر اسلام فرمود: يكون فى امتى المهدى؛ مهدى، در امت من است»، (همان). ام سلمه مى‏گويد: از پيامبر شنيدم كه فرمود: المهدى من عترتى، من فاطمه؛ مهدى از خاندان من و از نسل فاطمه است»، (سنن ابى داود، ج 4،ص 107). در اين زمينه به كتابهاى زير مراجعه كنيد: 1- كتابنامه امام زمان محمدپور 2- يكصد پرسش و پاسخ پيرامون امام زمان رجالى تهرانى 3- ترجمه منتخب الاثر آيت اللّه‏ صافى 4- مهدى موعود ترجمه على دوانى 5- وابستگى جهان به امام زمان لطف اللّه‏ صافى 6- امام زمان در گفتار ديگران على دوانى 7- علائم ظهور محمد على علمى سرعت پاسخ‏دهى از انتظارات پرسشگران است. خواهشمند است با اولويت‏بندى و پيرايش سؤالات، ما را يارى كنيد. بديهى است با ارتباط مكرر، پاسخ‏گوى ديگر پرسش‏هاى شما خواهيم بود
دلايل فراواني را مي‌توان از قرآن و سنّت اقامه كرد كه بخشي از آنها عبارتند از: الف- قرآن 1- يكي از دلايل حيات حضرت حجت(عج) در عصر غيبت، آيات سوره قدر است آنجا كه خداوند مي‌فرمايد: «فرشتگان و روح به اذن خدا، همه فرمان‌ها و سرنوشتها را فرود مي‌آورند». نكته مهم، واژه «تنزل الملائكة و الروح» است كه فعل مضارع معناي استمرار را مي‌رساند و قيدي براي آن معين نشده تا بگوييم نزول در سال خاصي بوده و تمام شده، بلكه هر سال شب قدري دارد(1) و هر شب قدر ملائكه و روح، امر پروردگار را نازل مي كنند و جايگاه نزول امر و مهبط مطهر قلب مقدس ولي عصر(عج) مي‌باشد. امام جواد عليه السلام مي‌فرمايد: «امر خداوند بر همه پيامبراني كه پس از آدم مبعوث شده‌اند در شب قدر، نازل مي‌گشت و هر پيامبري، اين مرتبت را، به وصي خويش مي‌سپرد،(2) 2- اِنّا انزلناه في ليلة مباركة، انّا كنّا منذرين فيها يفرق كلّ امر حكيم امراً من عندنا، اِنّا كنّا مرسلين(3) «ما قرآن را در شبي با بركت فرو فرستاديم تا هشدار دهنده باشيم(مردم را) در اين شب، هر كاري، بر طبق حكمت، پايان يافته و تعيين مي‌گردد اين همه به فرمان ماست و ما فرشتگان را مي‌فرستيم.» در اين آيه نيز واژه «يفرق» به صورت مضارع و به معناي استمرار به كار رفته است يعني اين جدا ساختن و تحكيم كارها همواره در شب خاصي تحقق مي‌پذيرد. امام جواد (ع) به شيعيان چنين توصيه كرده‌اند كه بوسيله اين آيه با آنها (مخالفان امامت) استدلال كنيد. «اي شيعيان به آيه انا انزلناه في ليلة مباركه استدلال كنيد: اين سوره (دخان) پس از رسول خدا، خاصّ ولي امر در هر عصري است.»(4) آيات ديگري نيز وجود دارد كه دلالت بر زنده بودن امام زمان(عج) مي كند «مائده / 56، مجادله / 22، صافات / 173، انفال / 7، قصص/ 5، نور/ 55، توبه / 32 - 33، فتح / 28 ، صف / 8 - 9 و .... (5)، ب: سنّت از نظر روايات و براي شيعيان قطعي و يقيني است كه امام زمان زنده است و جاي كوچك‌ترين شبهه‌اي نيست و از ضروريات مذهب شيعه مي باشد. امّا نظر اهل سنت نيز در اين خصوص قابل تأمل است: حافظ ابو نعيم در كتاب حليةالاولياء دوازده حديث، به اسناد صحيحه معتبره از رسول خدا(ص) در نص بر امامت و خلافت حضرت مهدي(عج) روايت كرده كه سيد انبياء (ص) به امت خود اخبار فرموده است. ابن اثير در جامع الاصول ده حديث در خصوص خروج مهدي، و اوصاف او ذكر كرده است و شافعي نيز گفته است كه اخبار در خصوص مهدي(عج)، از رسول خدا(ص) به حدّ تواتر رسيده است. و ثعلبي اخبار در خصوص مهدي(ع) را به پنج سند و روايت نقل كرده است. ابو نعيم در كتاب «اربعين» و «عوالي» و «فوائد» قريب به چهل روايت، درباب خروج مهدي(عج) و اوصاف آن بزرگوار روايت كرده است.(6) نتيجه اخبار و آيات همه نشان دهنده ريشه كن شدن ظلم و جور به وسيله حضرت مهدي(عج) است كه با قدرت الهي پس از تولد زنده نگاه داشته مي شود(7) تا بشريت طعم شيرين عدالت و انسانيت را بچشد گرچه از عمر دنيا يك روز باقي مانده باشد. پي نوشتها: 1- در بعضي از روايات تصريح شده كه شب قدر هر سال هست و پس از در گذشت پيامبر(ص) نيز اين شب، صاحباني دارد، حديث(1) - اصول كافي، كتاب الحجه، باب في شأن انا انزلناه في‌اليلة القدر و تفسيرها ، حديث (2) - مجمع البيان، ج 10 / 518. حديث (3) - كشف الاسرار، ج 10/ 559، به نقل از خورشيد مغرب محمد رضا حكيمي، دفتر نشر فرهنگ اسلامي زمستان 60، ص 159-160. 2- اصول كافي، پيشين، ج 2. 3- دخان/ 3 - 5 . 4- اصول كافي همان حديث 6. 5- ر.ك: امامت و مهدويت، ج 2 - 1، ج 2، لصف ا... صافي گلپايگاني انتشارات جامعه مدرسين، ص 156 - 160 6ـ به نقل از كتاب: كفاية الموحدين، طبرسي نوري، سيد اسماعيل، انتشارات علميه اسلاميه، تهران ، بي‌تا، (ج 3، ص 281 - 297) 7- در بحث زنده بودن حضرت و غيبت طولاني وي رجوع كنيد به همان، ص 287 - 288.
و چنان كه مشهور است اشخاص جليل‏القدر و مورد وثوق و اعتماد در حكايات بسيارى كه از حد تواتر هم گذشته است، تشرف بسيارى را به فيض حضور انور حضرت مهدى(عج) نقل نموده‏اند كه با سندهاى معتبر در كتاب‏هاى مشهور ثبت و ضبط است. ملاقاتهاي متعددي که براي افراد اتفاق افتاده گرچه به صحت همه آنها نمي توان معتقد بود لکن بسياري از آنها شاهد محکمي بر صحت دارد,که در مفاتيح الجنان به بعضي از آنها اشاره شده است.

پرسمان دانشجویی