چشمه تسنيم و سلسبيل | کتابخانه مجازی الفبا

در مورد چشمه سلسبيل و تسنيم در بهشت توضيح دهيد.

يکي از نعمتهايي که خداوند در قرآن از آن نام مي برد چشمه هايي است که براي مؤمنان در بهشت مهيا کرده است، چشمه هايي مانند سلسبيل و تسنيم.
در مورد چشمه سلسبيل بايد گفت که: «سلسبيل» نوشيدني بسيار لذيذي را گويند که به راحتي در دهان و گلو جاري شود و کاملا گوارا است، بسياري بر اين باورند که از ماده «سلاسه» به معني «رواني» گرفته شده، همان طور که به عبارات روان و جالب نيز «عبارات سليس» گفته مي شود. و گروهي نيز معتقد اند که از ماده «تسلسل» گرفته شده که به معني «حرکت پي در پي» است و در نتيجه، روان بودن چيزي را تداعي مي کند. بنابراين هر دو معني به هم نزديک است. بعضي هم بر اين باوردند که اين واژه، واژه اي است مرکب از دو کلمه «سال» و «سبيل» و بعضي نيز آن را مرکب از «سل» و «سبيل» مي دانند که در صورت اول مفهومش «راهي به طلب» است و در صورت دوم «راهي طلبيد» و معني کنائي هر دو «گوارا» است. (ر.ک تفسير نونه، ج 25، ص364)
و اين واژه را در آيه 18 سوره انسان مي بينيم: « وَ يُسْقَوْنَ فيها كَأْسًا كانَ مِزاجُها زَنْجَبيلا(ً17)عَيْنًا فيها تُسَمّى سَلْسَبيلاً(18)؛ و در آنجا از جامهايي سيراب مي شوند که لبريز از شراب طهوري است که با زنجبيل آميخته است.(17) از چشمه اي در بهشت که نامش سلسبيل است.»
در سوره مطففين(28-26) با آياتي روبرو مي شويم که از چشمه اي به نام تسنيم خبر مي دهد و تسنيم هم چشمه اي است بهشتي که داراي برترين شراب طهور بهشتي است و مقربان آن را به طور خالص مي نوشند.
تسنيم از ريشه «سنم» گرفته شده است که در لغت به معناي «بزرگ شدن کوهان شتر» و نيز «بزرگ و مهتر قوم گرديدن» است. و از همين ريشه کلمه «سنام» به معني کوهان شتر و جمع آن به صورت «اسنمه» نيز استعمال شده است. بنابراين در معناي تسنيم نوعي رفعت و بلندي لحاظ شده است.
در توصيف تسنيم گفته اند که نهري است جاري در هوا(شايد مراد بالا باشد) و هنگامي که اهل بهشت بخواهند، در ظرفهايشان ريخته مي شود. با توجه به اينکه تسنيم از نظر لغت به معني چشمه اي است که از بالا به پايين فرو مي ريزد. از ابن عباس و ابن مسعود روايت کرده اند که: تسنيم نام آبي است که از زير عرش، روان است و بهترين نوشيدني بهشتي است. در حقيقت شرابهاي بهشتي انواعي دارد، بعضي در نهرها جاري است(محمد/15) و برخي در ظرفهاي در بسته مهرشده است و برخي نيز از آسمان هفتم بهشت و يا طبقات بالاي آن فرو مي ريزد و اين همان شراب «تسنيم» است که هيچ يک از نوشيدني هاي بهشتي به پاي آن نمي رسد.
در آخر بايد گفت که در حقيقت اينها همه شبحي است از دور که فقط تا حدي مي تواند واقعيت آن جهان و بهشت الهي را نشان دهد و گرنه توصيف نعمتهاي الهي در قالب الفاظ و عبارت نمي گنجند.(ر.ک. تفسير نمونه، ج26، ص276)

پرسمان دانشجویی