وجود واجب الوجود | کتابخانه مجازی الفبا

مي دانم واجب الوجود خداست مثلا شيريني براي شکر است و همچنين ممکن الوجود غيرخدا شيريني واسه آب است ممکنه آب شيرين باشه يا نباشه اينها قبول. همان طور که ممکن الوجود را واجب الوجود به وجود مي آرود واجب الوجود وجود هستي اش کجاست از کي است از کدام علت است؟ ببینم از ذات اش نباشه؟

تصويري كه از واجب الوجود و ممكن الوجود ارائه نموده ايد خيلي متفاوت با آن تصويري است كه حكماي الهي مي گويند. وقتي مي گوييم خدا واجب الوجود است مقصود اين نيست كه واجب الوجود بودن ذاتي خداست همان طور كه شيريني ذات شك است - البته بايد توجه داشت كه شيريني ذاتي شكر هم نيست. شيريني عرض است براي شكر و عرض ذاتي شيء نيست. خدا خود واجب الوجود است، نه اينكه واجب الوجود بودن صفت ذاتي خدا باشد و مراد از واجب الوجود،‌ وجود محض و حقيقت وجود است.موجوداتي مثل انسان، درخت،‌ ستاره آب،‌ هوا،‌ انرژي، فرشته و ... هيچ كدام وجود نيستند بلكه همگي ماهيتند. يعني اينها چگونگي وجودند نه خود وجود. اينها قالبها و حدود وجودند؛ لذا ماهياتي مثل انسان و درخت و فرشته و ... وجود نيستند بلكه وجود دارند. انسان مي تواند وجود داشته باشد و مي تواند وجود نداشته باشد يعني اين قالب مي تواند داراي وجود باشد و مي تواند خالي از وجود باشد. اما خود وجود،‌ وجود است و معني ندارد كه بپرسيم آيا وجود، وجود دارد؟ يا بپرسم كه چه كسي به وجود، وجود دارد؟ يا بپرسيم علت به وجود آمدن وجود چه بوده است.
بنابراين وجود، عين بودن است و علت نمي خواهد ولي ماهيات عين هستي و بودن نيستند لذا بايد كسي به آنها وجود دهد تا آنها داراي وجود شوند و تنها چيزي كه مي تواند به ماهياتي مثل انسان و درخت و ستاره و ... وجود دهد، خود وجود است چون غير از وجود،‌ چيزي نيست كه بتواند به چيزي وجود دهد و اين وجود محض و مبرا از هر حد و ماهيتي همان واجب الوجود يا خداست و وجود صرف و محض را از آن جهت واجب الوجود مي گويند كه وجود او ضروري و محال است كه وجود، موجود نباشد. چون اگر بگوييم كه وجود وجود نيست معنايش اين است كه وجود، عدم است؛ و بطلان اين قضيه روشن و بديهي است. اگر بخواهيم براي تبيين رابطه واجب الوجود(وجود بدون قيد) و ممكن الوجود(وجود محدود و مقيد) مثالي بزنيم تا مطلب بيشتر در ذهن بنشيند مي گوييم. وجود صرف(واجب الوجود) مثل آب است. حقيقت و جوهر آب داراي هيچ شكل و رنگ و بويي نيست لذا آب محض و صرف را نمي توان با حواس پنجگانه ادراك كرد، آنچه ما مشاهده مي كنيم قالب هاي آب است. ما آب را يا در قالب موج مي بينيم يا در قالب حباب يا در قالب آبشار يا در قالب دريا و بركه و مرداب و يا در شكل ليوان و قوري و ... موج و دريا و آبشار و قطره و حباب و ... آب نيستند بلكه قالبهاي آب هستند. اينها آب نيستند بله از آبند و داراي آبند. ممكن الوجودهايي مثل انسان و فرشته و درخت و ستاره و ... هم از وجود و داراي وجودند. لذا اگر بگوييم انسان وجود است،‌ درست نيست اما اگر بگوييم انسان وجود دارد،‌ درست است و درمقابل اگر بگوييم خدا وجود است،‌ درست است اما اگر بگوييم خدا وجود دارد،‌ نادرست است، اينكه مي شنويم مردم مي گويند خدا وجود دارد ناشي از اين است كه خدا را هم داراي ماهيت تصور مي كنند و تصور درستي از خدا ندارد. پس خدا، وجود صرف و حقيقت وجود و عين وجود است و وجود عين غني و بي نيازي از علت و وجود دهنده است و در مقابل ممكن الوجود، عين ماهيت است و ماهيتي قالبي است كه مي تواند داراي وجود باشد و مي تواند خالي از وجود باشد و چون به خودي خود داراي وجود نيست پس بايد كسي وجود را به او افاضه كند و به همين دليل است كه گفته مي شود ممكن الوجود محتاج به علت است يعني ممكن الوجود احتياج به وجود و وجود دهنده دارد.

پرسمان دانشجویی