ورود به جهنم برای همه | کتابخانه مجازی الفبا

چرا بيشتر ما مطمئنيم حتما يک سري به جهنم خواهيم زد؟ با آن سختي هايش؟

خداوند متعال فرموده است:

«و إنْ مِنْكُم إلاّ وارِدُها كانَ علي ربّكَ حَتْما مَقْضيا * ثمّ نُنَجِّي الّذين اتّقَوْا و نَذرُ الظّالِمينَ فيها جِثِيا؛

(1) هيچيك از شما نيست جز اينكه وارد جهنم مي‏شويد و اين بر پروردگار تو واجب و قطعي است. آنگاه پرهيزكاران را نجات مي‏دهيم و ستمكاران را كه به زانو درآمده‏اند، در آن رها مي‏كنيم».

شايد رمز آن، اين است كه اهل تقوا، قدر نعمت‏هاي بيكران خدا را بدانند و از فضل و كرم او آگاهي بيشتري پيدا كنند. گفته‏اند: در برخي از اخبار آمده است كه خداوند، هيچكس را داخل بهشت نمي‏كند، جز اينكه او را از آتش جهنم و عذاب آن، مطلع سازد، تا از فضل تام خداوند و لطف و احسان كامل او آگاهي يابد و هيچ‏كس را به جهنم نمي‏افكند، مگر اينكه او را از بهشت و نعمت‏هاي متنوع آن مطلع سازد، تا بر حسرت و عذاب او افزوده شود(2).

برخي احتمال داده‏اند كه ورود به جهنم به معناي اِشراف است، نه داخل شدن. ولي اكثر مفسّران بر اين عقيده‏اند كه ورود به جهنم، چيزي بالاتر از اِشراف است؛ چراكه فرموده است: «اهل تقوا را نجات مي‏دهيم و ظالمان را در آن باقي مي‏گذاريم». اگر ورود، به معناي دخول نبود، جا داشت بفرمايد: اهل تقوا را نجات مي‏دهيم و ظالمان را داخل جهنم مي‏كنيم. معلوم مي‏شود همگان را داخل جهنم مي‏كنند. سپس گروهي را نجات مي‏دهند و گروهي را در آنجا نگه‏مي‏دارند تا عذاب بكشند(3).

عبداللّه بن مسعود از پيامبر گرامي اسلام نقل كرده است:

«يرد الناسُ النّارَ ثمّ يصدرون بأعمالهِم...».؛ (4)

«همه مردم، داخل جهنم مي‏شوند. سپس بانيروي اعمال خود از آن، خارج مي‏شوند».

آنها كه اعمالي دارند، به تناسب اعمال خود، دير يا زود و ديرتر و يا زودتر از جهنم نجات مي‏يابند و آنها كه دستشان از عمل تهي است، در آنجا ماندگارند. در ادامه حديث فوق چنين آمده است كه اولين گروه، برق‏آسا خارج مي‏شوند و دومين گروه به سرعت باد و سومين گروه همچون سواران بر اسب تيزتك و چهارمين گروه، همچون سوار معمولي و پنجمين گروه، همچون پياده دونده و ششمين گروه، همچون پياده معمولي، خارج مي‏شوند.

اما آنهايي كه دستشان از عمل تهي است، پاي فرار ندارند و در كَنْد و بند ظلمها و ستمهايشان اسير و زمين‏گيرند.

جابر بن عبداللّه انصاري مي‏گفت: دو گوشم كر باد، اگر اين سخن را از پيامبر خدا نشنيده باشم كه فرمود:

«لا يبقي بِرٌّ و لا فاجرٌ إلاّ يدخلها فتكون علي المؤمنين بردا و سلاما كما كانت علي إبراهيم...»؛ (5)

«هيچ نيكوكار و بدكاري باقي نمي‏ماند جز اينكه داخل جهنم مي‏شود. سپس بر مؤمنان، سرد و سلامت است، همانگونه كه بر ابراهيم، سرد و سلامت بود...».

در روايت ديگري از پيامبر اكرم صلي‏الله‏عليه‏و‏آله نقل شده است:

«تقول النّار لِمؤمن جُزْ يا مؤمنُ فقد أطْفَأَ نورُكَ لَهَبي»؛ (6)

«آتش دوزخ به مؤمن مي‏گويد: اي مؤمن، عبور كن كه نورت، زبانه مرا فرو نشاند».

در حديثي آمده است:

«يجْعَلُ النّارُ كَالسَّمَنِ الجامِد و يجْمَعُ عَلَيها الخَلْقُ ثمّ ينادِي المُنادي أن خَذي أصحابَكَ و ذري أصحابي»؛ (16)

«آتش جهنم به صورت روغن بسته درآورده مي‏شود و خلق را بر آن گرد مي‏آورند. آنگاه منادي ندا مي‏كند كه اصحابت را بگير و اصحابم را رها كن».

مي‏گويند: حسن بصري، شخصي را خندان ديد. به او گفت: آيا دانسته‏اي كه تو داخل جهنم مي‏شوي؟ گفت: آري. پرسيد: آيا دانسته‏اي كه از آن خارج مي‏شوي؟ گفت: نه. گفت: پس چرا مي‏خندي؟ او هرگز نخنديد تا از دنيا رفت.بيان اصل مدّعا

اكنون برمي‏گرديم به اصل مطلب. خواه ورود به معناي دخول باشد يا به معناي اِشراف، آنچه در اينجا مهم است، اين است كه خداوند متعال باز هم -مانند مواردي كه تاكنون بحث شده است- خود را ملزم و متعهد شمرده است كه همه مردم را -اعم از نيك و بد- بر كنار جهنم يا در درون آن قرار دهد و آنگاه كه همگان از شكوه و هيبت دار عذاب، در شگفتي و حيرت و احيانا در ترس و اضطراب و نوميدي گرفتار مي‏شوند، خبيث و طيب را از هم جدا مي‏كند.

بهشت، پاك و طيب است و سزاوار پاكان؛ و جهنم، خبيث است و ناپاك، و درخور ناپاكان. البته برخي از پليديها و ناپاكي‏ها، قابل سوختن و گداختن است. همچون فلزي كه در آتش گداخته و ذوب مي‏شود و خالص مي‏گردد. گنهكاراني هستند كه با سوختن در آتش، گوهر وجودشان پاك و ناب مي‏شود و شايستگي خروج از جهنم و ورود به بهشت را پيدا مي‏كنند؛ ولي همگان چنين نيستند، بلكه هرچه بسوزند و بگدازند، همچنان بايد سوختن و گداختنشان، استمرار يابد.

نتيجه اين شد که آيات قرآن و روايات اين اطمينان را به ما داده که همه از روي جهنم رد مي شوند خوبان برق آسا نجات مي يابند و بدان در آن ماندگار مي شوند.

____________________________________

پي نوشت ها:

1. مريم، 71 و 72.

2. مجمع البيان في تفسير القرآن، ج 5 و 6، ص 526.

3. همان، ص 525.

4. همان.

5. همان، ص 526.

6. همان.

7. مجمع‏البيان في تفسير القرآن، ج 5 و 6، ص 526.

پرسمان دانشجویی