معناي غلو | کتابخانه مجازی الفبا

اگر در مورد غلو کمی توضیح بدهید چه موقع میشود که انسان غلو می کند و از کجا بفهیم که داریم غلو میکنیم؟

غلو در لغت به معنى تجاوز از حد است. قرآن خطاب به اهل كتاب مى‏فرمايد: «يا أَهلَ الكِتابِ لا تَغلُوا فِى دينِكُم وَ لا تَقُولُوا عَلَى اللَّهِ إِلاّ الحَق» ؛ سوره نسا، آيه 171.اى اهل كتاب در دين خود، غلو (تجاوز از حد) نكنيد، و درباره خدا غير از حق نگوييد. قرآن كريم آنان را از اين جهت از غلو نهى مى‏كند كه در حق حضرت مسيح(ع) از مرز حق تجاوز كرده و او را خدا يا فرزند خدا دانسته‏اند.
پس از درگذشت پيامبر گرامى اسلام(ص) گروه‏هايى درباره حضرت على(ع) و يا ساير پيشوايان معصوم(ع) از مرز حق تجاوز كردند و مقاماتى را براى ايشان قايل شدند كه ويژه خداست. از اين جهت آنان را «غلاة» يا «غاليان» (جمع غالى) ناميده‏اند.
شيخ مفيد(ره) مى‏گويد: «غاليان، گروه‏هايى هستند كه به اسلام تظاهر نموده ولى براى امير مؤمنان و پيشوايان از فرزندان او(ع)، الوهيت و نبوت قايل شده‏اند و آنان را با صفاتى معرفى كرده‏اند كه از مرز حقيقت فراتر است.تصحيح اعتقادات الامامية، الشيخ المفيد، ص 131، (فصل فى الغلو و التفويض)، (دارالمفيد، 1414 ه ق).

علامه مجلسى - اعلى اللَّه مقامه - مى‏نويسد: «غلو درباره پيامبر و پيشوايان، اين است كه آنها را خدا بناميم يا در عبادت و پرستش، ايشان را شريك خدا بينگاريم؛ يا آفرينش و روزى را از آنِ آنها بدانيم؛ يا معتقد شويم خدا در آنها حلول كرده است؛ يا بگوييم آنان بدون الهام از جانب خدا از غيب آگاهند؛ يا امامان را پيامبر بدانيم، يا تصور كنيم كه شناخت و معرفت آنان، ما را از هر نوع عبادت خدا بى‏نياز مى‏سازد و تكاليف را از ما برمى‏دارد».بحارالانوار، ج 25، ص 346، (مؤسسة الوفاء، بيروت، 1404 ه ق).
اميرالمؤمنان و فرزندان پاك او(ع) پيوسته از غاليان دورى جسته و بر آنها لعنت فرستاده‏اند. ما در اين جا تنها به نقل يك حديث بسنده مى‏كنيم. امام صادق(ع) به پيروانش چنين دستور مى‏دهد: «إِحذَرُوا عَلَى شَبَابِكُمُ الْغُلاةَ لايُفْسِدُوهُمْ فإِن الْغُلاةَ شَر خَلْقِ اللَّهِ يُصَغرُونَ عَظَمَةَ اللَّهِ وَ يَدعُونَ الربُوبِيةَ لِعبادِ اللَّه»بحارالانوار، ج 25، ص 265، ح 6، (مؤسسة الوفاء، بيروت، 1404). بر جوانان خود از غاليان بترسيد تا مبادا باورهاى دينى آنها را فاسد سازند. حقا كه غاليان بدترين مردمند. آنان مى‏كوشند كه از عظمت خدا بكاهند و براى بندگان خدا ربوبيت را اثبات كنند.
از اين جهت، تظاهر غاليان به اسلام بى‏ارزش است و بزرگان اسلام آنها را كافر مى‏دانند. همچنين شيخ صدوق در اعتقادات خود مى‏نويسد: «اعتقاد ما درباره غاليان اين است كه آنان كافر به خدايند و بدتر از يهود و نصارى، مجوس و قدريه قدريه، گروهى از معتزله هستند كه معتقدند هر انسانى خالق اعمالش است و كفر و معاصى به تقدير خدا نيست. و حروريه‏اند حروريه، فرقه‏اى از خوارجند. ر.ك: الاعتقادات فى دين الاماميه، شيخ صدوق، ص 97. و از تمام اهل بدعت بدترند. يادآور مى‏شويم در عين اين كه بايد از غلو پرهيز نمود، نبايد هر نوع فضيلتى درباره پيامبران و اولياى الهى را بدون معيار غلو دانست. به هر روي غلو مصاديق بارز و روشني دارد و مصاديقي مشتبه و غير صريح. براي اين که ما از خطر غلو آسوده باشيم تنها راه عرضه عقايد خود به نصوص و ادله معتبر ديني است. هر اعتقادي نسبت به کسي فراتر از آنچه ادله معتبر ديني دلالت کند را مي توان غلو خواند و بايد از آن پرهيزکرد.

پرسمان دانشجویی