در قرآن در ضمن آیاتی عنوان شده که 5 پیامبر دارای کتاب و شریعت بوده ، آیا روایتی است که این مطلب را تأیید کند؟ | کتابخانه مجازی الفبا

در قرآن در ضمن آياتي عنوان شده كه 5 پيامبر داراي كتاب و شريعت بوده ، آيا روايتي است كه اين مطلب را تأييد كند؟

لذا براي روشن شدن جواب به چند نكته اشاره مي‌كنيم:
1. معناي اولوالعزم: پيامبران اولوالعزم يعني پيامبران صاحب عزم، عزم به معناي اراده محكم و استوار است و عزم به معناي تصميم گرفتن به انجام كار است.[1] در روايات در مورد اين كه چرا بعضي از انبياء را اولوالعزم گفته‌اند، توضيحاتي آمده است، از جمله طبرسي در مجمع البيان روايت آورده كه پنج نفر از انبياء داراي شريعت جديد بودند.[2]
علي بن ابراهيم نيز در روايتي آورده است كه: پيامبراني كه زودتر از ديگر انبياء اقرار به خدا كردند، و اقرار به پيامبر قبل و بعد از خود كردند و بر تكذيب و اذيت صبر كردند، پيامبران اولوالعزم هستند.[3]
امام صادق ـ عليه السّلام ـ در مورد معناي پيامبران اولولعزم فرمودند: اين پيامبران داراي كتاب و شريعت بودند و ديگر پيامبران به اين كتاب و شريعت عمل مي‌كردند.[4]
با توجه به معناي اولوالعزم در لغت و در روايات معلوم مي‌شود، پيامبراني كه داراي كتاب و شريعت بودند، از آنجا كه با مشكلات و گرفتاري‌هاي زيادي روبرو بودند، با عزم و اراده محكم با آنها مقابله مي‌كردند، لذا به اين دسته از پيامبران، پيامبران اولوالعزم اطلاق شده است، لذا در آيه شريفه مي‌فرمايد: فَاصْبِرْ كَمَا صَبَرَ أُولُو الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ ؛[5] بنابراين صبر كن همانطور كه پيامبران اولوالعزم شكيبايي كردند.
2. پيامبران اولوالعزم در قرآن: از بعضي آيات تعداد پيامبران اولوالعزم استفاده مي‌شود از جمله: وَإِذْ أَخَذْنَا مِنَ النَّبِيِّينَ مِيثَاقَهُمْ وَمِنْكَ وَمِنْ نُوحٍ وَإِبْرَاهِيمَ وَمُوسَى وَعِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ وَأَخَذْنَا مِنْهُمْ مِيثَاقًا غَلِيظًا ؛[6] به خاطر بياور هنگامي را كه از پيامبران پيمان گرفتيم و از نوح و ابراهيم و موسي و عيسي بن مريم. در اين آيه بعد از آنكه همه پيامبران را به صورت جمع ذكر فرموده است به اين پنج پيامبر اشاره مي‌كند كه اين دليل بر ويژگي آنها است مفسرين نيز از اين آيه استفاده كرده‌اند كه اين پنج نفر جزء پيامبران اولوالعزم هستند.
شَرَعَ لَكُمْ مِنَ الدِّينِ ما وَصَّى بِهِ نُوحاً وَ الَّذي أَوْحَيْنا إِلَيْكَ وَ ما وَصَّيْنا بِهِ إِبْراهيمَ وَ مُوسى‏ وَ عيسى ؛[7] آئيني براي شما تشريع كرد كه به نوح توصيه كرد و آنچه را به تو وحي فرستاديم و به ابراهيم و موسي و عيسي سفارش نموديم.[8]
3. پيامبران اولوالعزم در روايات: در روايات زيادي از پيامبران اولوالعزم را اين پنج پيامبر معرفي كرده‌اند (محمد، ابراهيم، نوح، عيسي و موسي) از جمله آن روايات:
در روايتي از امام صادق ـ عليه السّلام ـ از آية فاصبر كما صبر اولوالعزم من الرسل سؤال شد؟ فرمود: مراد نوح، ابراهيم، موسي و عيسي و محمد است.
پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ فرمود: پنج نفر از انبياء پيامبران اولوالعزم هستند كه عبارتند از: نوح ابراهيم، موسي، عيسي، محمد.[9]
رواياتي كه در اين زمينه وارد شده‌اند زياد هستند، به نحوي كه علامه مجلسي در توضيح اين روايات مي‌فرمايد: اين پنج نفركه جزء پيامبران اولوالعزم هستند، از اخبار زيادي استفاده مي‌شود و اخبار در اين باب به حد مستفيض هستند و اگر رأيي مخالف اين نظريه باشد كه گفته‌اند پيامبران اولوالعزم چهارنفرند يا بعضي گفته‌اند شش نفرند با توجه به اين روايت معتبري كه از ائمه و اهل بيت رسيده است، اين نظريه‌ها ضعيف هستند.[10]

مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم (اندیشه قم)