جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در مقاله حاضر پس از بررسی شبکه معنایی اصطلاحاتی نظیر "فهم عامه از علم"، "ترویج علم در جامعه" و ارائه توضیحاتی در خصوص چیستی این مفاهیم از حیث نظری و کاربردی، به بررسی نقادانه استدلالاتی پرداخته می‌شود که در باب چرایی مفید بودن "ترویج علم در حیطه عمومی" مطرح شده است. نتیجه‌ای که از این بحث اخذ می‌شود آن است هرچند قوت استدلالهایی که در دفاع از ترویج علم ارائه شده یکسان نیست، اما در مجموع، این استدلالات کفه قضاوت را در حمایت از این اقدام سنگینتر می­سازند.در ادامة بحث به بررسی انتقادی برخی از مهمترین دیدگاههایی پرداخته می‌شود که به علوم و فنّاوری جدید، به علل یا دلایل متفاوت و متنوع، نگاهی خوشبینانه و همدلانه ندارند. بخش پایانی مقاله به توضیح نظری و عملی برخی از شیوه‌های مؤثر برای ترویج علم در جامعه اختصاص داده شده است. از جمله نکات کلیدی مطروحه در این زمینه که در زمره نتایج اصلی مقاله است، آنکه میان ترویج بهینه علم و فنّاوری و وجود یک نظام مردم‌سالارانه رابطه‌ای ظریف وجود دارد و شانس رشد دراز مدت، پایدار، موزون و هماهنگ علم و فنّاوری در زیست‌بومهای اجتماعی که با شرایط دموکراتیک اداره می‌شوند بالاتراست.

پس از گذر از عصر نوآوری بسته و «پاگذاشتن به فضای نوآوری باز»، به سازوکارهای نظام‌مندی نیاز است تا بتوان به اتکای آن‌ها برای پایش و ارزیابی گزینه­های فنّاوری خارج از سازمان و مدل­های کسب‌وکار مناسب برای کسب ارزش از آن فنّاوری­ها اقدام کرد. هرچند پیش از این، مدل سنتی نقشه راه فنّاوری نقش مهمی در این پایش و ارزیابی داشته، اما بـه کارگیری آن در فضای «نوآوری باز» با کاستی­هایی همراه است که رفع آن­ها می­تواند زمینه را برای کارآمدی هرچه بیش ­ تر مفهوم نقشه راه فنّاوری فراهم آورد. مقاله حاضر این کاستی­ها را معرفی می‌کند و رویکرد نوینی به­نام «نقشه راه نوآوری باز» به‌دست می‌دهد. همچنین، نتایج به­کارگیری نقشه راه فنّاوری مبتنی بر این رویکرد نوین در ارتباط با به­کارگیری فنّاوری غشایی در جداسازی گازها در پژوهشگاه صنعت نفت و نکات کاربردی برای تسهیل پیروی از این رویکرد، در این مقاله منعکس شده است.